بخشی از مقاله
چکیده
منطقه مورد بررسی از نظر ساختاری بخشی از ایران مرکزی است که در زمان پرکامبرین و پالئوزوئیک با شبه جزیره عربستان سرزمینی واحد را تشکیل میدادهاند که زون ساختاری آن از جمله مناطق شناخته شده جهت پتانسیلهای آهن میباشد.
در این تحقیق از دادههای Landsat8 جهت بارزسازی اکسیدهای آهن استفاده شد و در نهایت با کمک دادههای Aster, Sentinel2 و با کمک آنالیز مولفههای اصلی انتخابی به بارزسازی دگرسانیهای آرژیلیک، فیلیک و پروپلیتیک پیشرفته حاوی اکسید آهن پرداخته که جهت رسیدن به این منظور 5 باند در محدوده SWIR تصاویر Aster و باندهای 2 و 4 ماهواره Sentinel2 استفاده شده است. پیش پردازشهای لازم به روش میانگین بازتاب داخلی نسبی - IARR - بر روی کلیه دادهها اعمال و پس از تلفیق نتایج،مناطق آغشته به اکسیدآهن که دارای پتانسیلهای معدنی بوده استخراج و با انجام مشاهدات صحرایی و آزمایشگاهی اعتبار سنجی گردیده است.
-1 مقدمه
در محیطهای دگرسانی گرمابی که مرتبط با کانیزایی اقتصادی میباشند، کانیهای مختلفی مانند مسکوویت، کائولینیت، اپیدوت و کلریت حضور دارند که هر یک دارای ویژگیهای طیفی مختص خود میباشند. هوازدگی سطحی باعث گردیده که کانیهایی مانند ژاروسیت، هماتیت و گوتیت تشکیل شوند.
هدف از این تحقیق بارزسازی اکسیدهای آهن با توجه به دگرسنیهای آرژیلیک، فیلیک و پروپلیتیک و با کمک دادههای لندست 8، استر و سنتینل 2 در منطقه ساغند استان یزد میباشد. روشهای مختلف پردازش تصاویر سنتینل2 جهت مطالعات اکتشافی و زمینشناسی در آثار پژوهشگران مختلف دیده میشود
علی محمدی و همکاران کاربرد روشهای دورسنجی بر روی تصاویر استر را جهت اکتشاف کانسارهای مس پورفیری در منطقه درآلو- سرمشک مورد مقایسه قرار دادهاند .
رنجبر و همکاران با مقایسه دادههای استر و ALI مناطق دگرسان شده در بخش شمال غربی کمربند ماگمایی کرمان را مورد بررسی قرار دادهاند
مارس و روان دگرسانیهای مختلف در زون ماگمایی زاگرس را با کمک دادههای استر و الگوریتم عملگرهای منطقی بارزسازی کردهاند
در روش تحلیل مولفههای اصلی، ضمن محاسبه واریانس و ضریب همبستگی بین باندهای مختلف چندین مولفه به وجود میآید که در آنها پدیدههای مزاحم مانند سایه، اثرات توپوگرافی و زاویه خورشید حذف شده است کروستا و فیلهو با معرفی روشی که در آن انتخاب باندها بصورت انتخابی و بر اساس آنالیز مولفههای اصلی از کانیهای مختلف استفاده کرده اند که بر مبنای این روش و بر اساس خصوصیت طیفی کانیها، باندهای مناسب جهت انجام این روش انتخاب میگردند.
-2 زمین شناسی منطقه
منطقه مورد بررسی در بخش میانی زون ساختمانی ایران مرکزی است، که در دوران پرکامبرین و پالئوزوئیک با شبه جزیره عربستان پیوسته بوده است
کهنترین سنگها در این ناحیه سنگهای دگرگونی از نوع گنایس، آمفیبولیت و میگماتیت است که پیسنگ دگرگونی ایران با زمان پرکامبرین را به صورت کمپلکسهای دگرگونی چاپدونی، بنه شورو و سرکوه تشکیل داده است
روی این سنگهای دگرگونی را یک ردیف سنگهای رسوبی ستبرآواری و آذرآواری شامل شیل، ماسه سنگ و توف - فیلیش گونه - پوشانده است، که با عنوان سری تاشک - معادل سازند مراد - و با زمان پرکامبرین گزارش شده است بر روی سنگهای سازندتاشک مجموعهای از سنگهای رسوبی کربناتی-آواری همراه توف و گدازههای بازالتی و سنگهای آتشفشانی ریولیتی و به نام سریریزو و با زمان پرکامبرین، کامبرین زیرین گزارش شده است. این سنگها در بخش بالایی به یک آهک ریفی جلبک ساز - آهک زریگان - به سن کامبرین زیرین پایان مییابد.
در جنوب باختری ده پشت بادام مجموعه درهمی از دولومیت، شیل، گدازههای بازالتی و سنگهای اولترامافیک دیده می-شود که از سوی تودههای گرانیتی، مونزونیتی و دیوریتی مزوزوئیک به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و دگرگون شدهاند. این مجموعه به هم ریخته و دگرگون شده به نام کمپلکس پشت بادام معرفی گردیده است که مجموعه سنگهای پرکامبرین- پالئوزوئیک زیرین حتی پالئوزوئیک بالایی را شامل میشوند. سنگهای رسوبی پالئوزوئیک شامل ماسه سنگهای لالون، دولومیت میلا، تناوب دولومیت، ماسه سنگ و شیل دونین-کربونیفر و آهک-های پرمین جمال است. سنگهای رسوبی مزوزوئیک با تناوب شیل و ماسه سنگ قرمز با دولومیت - سازندسرخ شیل - و دولومیتهای تریاس میانی - سازندشتری - آغاز میگردد، که به طور دگرشیب بر روی سنگهای قدیمتر قرار گرفتهاند.
شکل :1 نقشه زمینشناسی محدوده مورد مطالعه - برگرغته شده از نقشه زمینشناسی 000،1:100 ساغند -
-3 مواد و روشها:
به منظور استفاده صحیح از دادههای موجود و دارا بودن دقت کافی در این تصاویر، تصحیحاتی بر روی هر یک از تصاویر اعمال شد. این تصحیحات شامل تصحیحات هندسی با کمک تصاویر Mr sid و توپوگرافی و تصحیحات رادیومتری با استفاده از روش میانگین بازتاب داخلی نسبی میباشد
-1-3 بارزسازی اکسیدهای آهن:
یکی از بهترین روشها، برای نمایش اکسیدهای آهن، روش کروستا یا آنالیز مؤلفههای اصلی انتخابی است. این روش در شناسایی پدیدههای سطحی و زمینشناسی کاربرد فراوانی دارد. در این پروژه برای شناسایی اکسیدهای آهن از تصویر لندست 8 با قدرت تفکیک مکانی بالاتر نسبت به استر استفاده شد و ابتدا چهار باند دخیل در شناسایی اکسیدهای آهن شامل 2، 4، 5 و 6 انتخاب و سپس آنالیز مؤلفههای اصلی اعمال شد.
مؤلفههای حاصل از انجام روش کروستا - آنالیز مؤلفههای اصلی انتخابی - در جدول - - 1 نشان داده شدهاند. مؤلفهای که اختلاف بین دو باند 2 و 4 حداکثر باشد اکسیدهای آهن را نمایش میدهد. - PC4 -
PC4 که حداکثر اختلاف را بین این دو باند نشان میدهد جهت بارزسازی اکسیدهای آهن به کار میرود. معادله معکوس این مؤلفه در رابطه - 4 - و نقشه حاصل از آن در شکل -6-5 - الف - نشان داده شده است. در این شکل مناطق دارای رنگ قرمز، اکسیدهای آهن را نشان میدهند.
