بخشی از مقاله
بررسي وب معنايي در شبکه هاي اجتماعي
چکيده
شبکه هاي اجتماعي ، ساختارهاي اجتماعي مي باشند که از گره هايي (که عموما فردي يا سازماني هستند) تشکيل شده اند که توسط يک يا چند يال به هم متصل اند. اخيرا در شبکه اجتماعي بحث ارتباط آن با آموزش بسيار مورد توجه پژوهشگران و کارشناسان يادگيري الکترونيکي قرار گرفته است و با نام يادگيري اجتماعي بحث شده است . هدف شبکه هاي اجتماعي کمک به بهبود و تسهيل روابط ، همکاري، و تعامل بين افراد، سازمان ها و موسسات در موضوعات گوناگون از قبيل تجارت، پزشکي ، مباحث آموزشي و غيره مي باشد. هدف از اين مقاله بررسي مفاهيم شبکه هاي اجتماعي و وب معنايي است تا بتوان اين دو را در کارهاي بعدي با يکديگر ترکيب نمود.
کلمات کليدي
شبکه هاي اجتماعي ، آموزش اجتماعي ، وب معنايي ، يادگيري الکترونيکي ، وب معنايي در آموزش اجتماعي
١- مقدمه
رشته ي يادگيري الکترونيک که از رشته هاي نوظهور در ميان رشته هاي قرن بيست و يکم است ، آنچنان با سرعت جاي خود را در عرصه آموزش دنيا باز کرده، که تصور دنياي بدون آموزش مجازي امري است که دشوار مي نمايد. اين رشته ، در اکثر دانشگاه هاي دنيا از استقبال عمومي زيادي برخوردار بوده و در آينده تبدبل به يک رشته ي دانشگاهي خواهد شد
کاربرد هايي که آموزش اجتماعي امروزه به کار مي رود مي توان به موارد زير اشاره کرد:
١ . ارائه خدمات مانند چت ، وبلاگ نويسي ، ايميل ، پيام هاي فوري، ويدئو، اشتراک گذاري فايل ، به اشتراک گذاري عکس و غيره
٢. ساخت يک پايگاه داده از کاربران که باعث مي شودتا کاربران دوستان خود رابيابند در عين حال اجتماعات مختلفي هم شکل مي گيرند.
٣. آزاد و بدون هزينه هستند.
٤. به اشتراک گذاري علاقه مندي ها(ديدگاه هاي سياسي و يا فعاليت هاي تجاري، مذهبي ، مليت و يا مبتني بر هويت و غيره )
٥. ترکيب سازيهاي جديد براي گرفتن اطلاعات و ارتباطات، از قبيل اتصال به تلفن همراه
٦. .اضافه کردن ويژگي هاي جديد بر اساس نظرات کاربران
٧. اجازه دادن به کاربران براي دسترسي و تنظيم قوانين و حفظ حريم خصوصي
٨. ايجاد جوامع و گروههاي مختلف
٩. فراهم کردن زمينه اي براي ملاقات با افراد غريبه يا کساني که به زمينه هاي مختلف مورد نظر افراد نزديک هستند.
٢- شبکه هاي اجتماعي
شبکه هاي اجتماعي ، ساختارهاي اجتماعي است که از گره هايي (که عموما فردي يا سازماني هستند) تشکيل شده اند و توسط يک يا چند يال به هم متصل هستند[١]. در شکل ١-٢ نمونه اي از اين گراف را مشاهده مي کنيد:
شکل ١-٢
در شبکه هاي اجتماعي شرايط زيادي وجود دارد که در آن يک ايده، رفتار، بيماري و غيره از فردي به فرد ديگر منتقل مي شود.
ساختار شبکه اجتماعي سوالاتي همانند: عامل تعيين کننده ي انتشار کدام نود بوده و آيا بخش قابل توجهي از جامعه انتشار رخ داده است و يا سرعت انتشار چقدر بوده و با چه بخشي انتشار به پايان مي رسد [١]وغيره را پاسخ مي دهد..
ما مي دانيم که شبکه هاي اجتماعي براي سازمان ها و شرکت ها و غيره اهداف همچون :
١ . ارائه خدمات مانند چت ، وبلاگ نويسي ، ايميل ، پيام هاي فوري ، ويدئو، اشتراک گذاري فايل ، به اشتراک گذاري عکس و غيره[١]
٢ . ساخت يک پايگاه داده از کاربران که باعث مي شودتا کاربران دوستان خود رابيابند در عين حال اجتماعات مختلفي هم شکل مي گيرند[١]
٣. آزاد و بدون هزينه هستند.[ ١]
٤. به اشتراک گذاري علاقه مندي ها(ديدگاه هاي سياسي و يا فعاليت هاي تجاري ، مذهبي ، مليت و يا مبتني بر هويت و غيره )[ ١]
٥. ترکيب سازيهاي جديد براي گرفتن اطلاعات و ارتباطات، از قبيل اتصال به تلفن همراه[١]
٦. .اضافه کردن ويژگي هاي جديد بر اساس نظرات کاربران[١]
. .اجازه دادن به کاربران براي دسترسي و تنظيم قوانين و حفظ حريم خصوصي [١]
٨. .ايجاد جوامع و گروههاي مختلف [١]
٩. .فراهم کردن زمينه اي براي ملاقات با افراد غريبه يا کساني که به زمينه هاي مختلف که با نظر افراد نزديک هستند.[١]
١-٢ انتشار
در شبکه شرايط زيادي وجود دارد که در آن يک ايده، رفتار، بيماري و ... از فردي به فرد ديگر منتقل مي شود. ساختار شبکه سوالاتي مانند: عامل تعيين کننده ي انتشار و آيا بخش قابل توجهي از جامعه انتشار رخ داده است و سرعت انتشار چقدر است و با چه بخشي انتشار به پايان مي رسد و ... را پاسخ مي دهد .
اگر مشاهده کنيم که رفتار هاي يک فرد با دوستان و آشنايانش و رفتارهاي خودش در ارتباط است مي توان نتيجه گرفت که آنها تحت تاثير قرار گرفته اند؟ يک مساله ي مهم وجود دارد و آن اين است که ما همه ي ويژگي هايي که رفتار را تحت تاثير قرار مي دهند را نمي توانيم ببينيم و قابل مشاهده نيستند. به نظر شما مي تواند مفهومش اين باشد که وقتي فردي يک محصول را مي پذيرد سپس دوستش همين کار را انجام دهد يعني از دوستش تاثير پذيرفته ؟ مشکل در اينجا است که عواملي همچون سن ، آموزش و پروش افراد، قوميت ، قرار گرفتن در معرض تبليغات و.... مي تواند تصميم گيري افراد را تحت تاثير قرار دهد.
راه حلي که مي تواند وجود داشته باشد اين است که ما مي توانيم همه عواملي که در رفتارها موثر هستند را مشاهده کنيم ، و يا مي توانيم تاثير پذيري افراد همسن از خريد يک محصول را آزمايش کنيم و افزايش يا کاهش گرايش فرد پس از پذيرش محصول از طرف همسن ها را بررسي کرد و تاثير پذيري افراد همسن را مشاهده کنيم .
البته ما بايد بخاطر داشته باشيم که همه ي عوامل قابل مشاهده نيستند. از طرف ديگر اين واقعيت وجود دارد که افراد تمايل دارند دوستي هايي داشته باشند که بين آنها مشابهت هاي بيشتري وجود داشته باشد و به اين موضوع که به آن "هموفيلي " گفته مي شود در زير به جزئيات بيشترش پرداخته شده است .
افرادي که به عنوان گره در شبکه وجود دارند، بسياري از صفت هاي خود را به صورت ها و شکل هاي مختلف به اشتراک مي گذارند و از طرف ديگر دوستان آنها با ديدن صفت هاي دوست خودشان به دنبال شباهت ها با خود مي گردند و در صورتي که صفات مشابه داشته باشند محصول را مي پذيرند و در غير اين صورت اگر شباهت مورد نظرشان را در صفات آن گره و يا فرد پيدا نکنند آن را رد خواهند کرد و اگر آن محصول را در شرايطي که صفت دوستانشان با او يکي نبوده است و آن را قبول کرد نشانه ي اين است که چيزهاي ديگري نظر او را تغيير داده است .
براي غلبه بر اين مشکل نيازمند مجموعه ي هوشمندانه اي از اطلاعات و يا تجزيه و تحليل تجربي هستيم . به عنوان يک مثال مطالعه ي يادگيري اجتماعي از کانلي و يودي است (٢٠٠١ ، ٢٠٠٤) که اطلاعات خوبي را در اين زمينه مي دهند. آنها استفاده از کود توسط کشاورزان آناناس را بررسي کرده و نشان دادند که تغييرات در ميزان کود مصرفي يک کشاورز که با توجه به درستي و يا نادرستي مصرفش در گذشته بوده، چگونه در مصرف کود شيميايي کشاورزان ديگر نيز تاثير گذاشته است .
تعريف کلي انتشار در نهايت اين است که در يک شبکه به دنبال نقاطي مي گرديم تا با استفاده از آنها بتوانيم فن آوري و تکنولوژي را
بيشتر نشر دهيم و اين نقطه را هم بر اساس يال هايي که از هر نقطه تعداد بيشتر خارج شده انتخاب مي کنيم .
قابل توجه است که در اين انتشار ها امکاناتي مانند واکسينه شدن در مقابل بيماري بعضي گره ها و گره هايي که تعامل ندارند و غيره مي توان قرار داد. و به اين ترتيب انتشار همه ي گره ها را بيمار نمي کند و آن را منتقل نمي کند.
انواع تجزيه و تحليل ها نشان داده که چگونه ساختار شبکه به طور مستقيم مي تواند رفتارهاي اورژانسي را پيش بيني کند و از اين طريق از آنها جلوگيري شود.
شبکه از انتشار اطلاعات از طريق افراد(کلمه اي از دهان) براي ارتباط و شکل گيري عقايد در مورد موضوعات مختلف که از انتخابات سياسي گرفته تا نظر راجع به کالاهاي تجاري مي باشد راه مناسبي است .
مدلسازي کردن تاثير ساختار شبکه براي يادگيري نود ها و اينکه چه نظراتي در مورد موضوعات دارند کار سخت و پيچيده اي است ، به همين دليل نياز به مدل چنين انتشاري داريم . واضح ترين تفاوت اين است که افراد ديگر به داخل مقوله هاي ساده اي مانند آلوده شدن و يا نشدن وارد نمي شوند، اما به جاي آن چون باورها و عقايد هميشه و به صورت مداوم با هم متفاوت است ، تعاملات افراد با همسايگان خودشان را تحت تاثير قرار دهد.
٢-٢ آموزش اجتماعي
در واقع شبکه هاي آموزشي زير بخشي از شبکه هاي اجتماعي محصوب مي شود.
شبکه هاي آموزشي از مبحث انتشار سر چشمه مي گيرند و به اين ترتيب يک جامعه را آموزش مي دهند.
در شبکه هاي اجتماعي ، مبحث آموزش اجتماعي امروزه مورد توجه افرادي همچون دکتر جکسون[٢]قرار گرفته است . و در مقالاتي همچون[٤,٣]ارتباط وب معنايي در پيشرفت شبکه هاي اجتماعي کارآمد تر با استفاده از پايگاه داده هاي معناگر و عدم تمرکز در شبکه ها و حاشيه نويسي ها و نمودار هاي تجزيه تحليل در RDF[5]بيان شده است به طوري که ماشين ها نيز در اين روش مي توانند با يکديگر صحبت داشته باشند.
٣-٢ تعاريف و اصطلاحات گراف
اين قسمت را با تعدادي از اصطلاحات و تعاريف مربوط به ساختار شبکه شروع مي کنيم . اين تعاريف کمک مي کند تا در مورد ساختار شبکه ها به راحتي صحبت کنيم . بخش عمده اي از اين تعاريف از نظريه گراف استاندارد استفاده کرده، اما کمي تغييرات در قوانين صورت گرفته است .
٣- يک شبکه ، يک گراف است که با مجموعه اي از N گره نشان داده شده است که اين گره ها همان کاربران در شبکه هستند و تعداد آنها همان تعداد کاربران است . گره ها نيز گاهي اوقات به عنوان راس ، عوامل و يا بازيکن ناميده مي شود. گراف يا شبکه يک جفت (N،G )
است ، که در آن G يک ماتريس مجاورتي ١ × N و N مجموعه اي از گره ها است که در واقع G ارتباط بين گره هاي i و j را نمايش مي دهد.
در اينجا ما تمرکز بيشتري بر روي است به طوري که ١=G يعني رابطه وجود دارد و برقرار است و ٠=G و يا رابطه وجود ندارد و برقرار نيست . البته درست اين است که از وزن استفاده شود، اما در اينجا براي کوتاه کردن بحث از اين روش استفاده مي کنيم .
اگر G لازم است که به صورت متقارن باشد يعني gij=gji بايد گراف بدون جهت و هدايت نشده باشد در غير اين صورت جهت دار و هدايت شده است . شبکه ، هدايت شده باشد و يا نباشد به برنامه بستگي دارد و به اين صورت انتخاب مي شود که اگر رضايت دو جانبه و متقابل براي حفظ رابطه (دوستي ،اتحاد، مشارکت ،قراردادها و ...) در آن برنامه ي کاربردي مورد نياز است بايد براي نشان دادن آن از گراف هاي بدون جهت استفاده شود در حالي که در يک برنامه ي ديگر رابطه ي يک طرفه (به عنوان يک نويسنده اشاره به ديگر صفحات و يا لينک کردن به صفحات ديگر وب )مورد نياز است و به همين دليل از گراف هاي جهت دار استفاده مي شود.
به طور کلي نماد نشان مي دهد که ١ = Gij است و نماد نشان مي دهد که ٠ = Gij است و مي توان نشان داد که يک گراف مجموعه اي از لينک هايي است که در حال حاضر حضور دارند.
در اينجابراي راحتي بيشتر G را به عنوان يک ماتريس شناخته فرض کرده و براي نمايش لينک ها از آن استفاده مي کنيم : ارتباط بين ٢ گره j ,i به وسيله ي نمايش داده مي شود. و يال ها و لينک ها در واقع همان لبه ها و يا روابط ما هستند. يک مسير در شبکه (N,G) اشاره به دنبال اي از گره هاي آن شبکه مي کند که مثلا به اين صورت هستند ik,١- i k,...,٣ i ,٢ i ,١ i به طوري که است و براي هر k از شماره ي ١ تا k . طول مسير برابر است با تعداد لينک هاي عبوري که در واقع همان ١-k است .
يک مسير در (N,G) در واقع نود هاي است که در يک مسير از آنها عبور مي شود. در شکل ١ توضيحات را مي توان مشاهده کرد.
شکل ١-٣-٢ مسير ها پياده روي ها و چرخه [١]
شکل ٢-٣-٢ : يک شبکه با ٣ بخش [١]
در شبکه ي (N,G) همسايه ي i به اين صورت نمايش داده مي شود:
يک درجه از i يعني تعداد همسايه هاي يک نود که با آنها ارتباط يا همان لينک دارد:
٤-٢ متوسط فاصله بين نودها و پديده ي دنياي کوچک
به نظر شما گره ها در يک شبکه تا چه حد مي توانند از هم جدا باشند؟فردي را در نظر بگيريد که ١٠٠ نفر با آن در ارتباط هستند و هر کدام از آن ١٠٠ نفر با ١٠٠ نفر مختلف ديگر در ارتباط است و به اين ترتيب نسبت فرد به عنوان
