بخشی از مقاله
به کارگيري نرم افزارهاي GIS در ارتقاي ايمني جاده ها
چکيده
سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) به عنوان بهترين راه حل در زمينه تهيه و نگهداري و ارائه اطلاعات جغرافيايي شناخته شده است . با توجه به اينکه داده هاي مکاني از عناصر بنيادي سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي مي باشند، به کارگيري GPS به عنوان ابزار تشخيض موقعيت مکاني موارد در شناسايي و ارائة راه حل مشکلات را هها در سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) مي تواند در ارتقاي ايمني جاده ها بسيار مؤثر و مفيد واقع شود. در اين راستا فرآيندي با استفاده از سيستم GIS،GPS و ساير نرم افزارهاي مرتبط طراحي شد تا به کمک آن بتوان خرابي ها و ساير مشکلات را در شرايط ايدهآل در کوتاهترين زمان ممکن و با دفعات، جهت تسريع در امر تصميم گيري در اختيار متخصصان و مديران قرار داد.
در سيستم اطلاعات جغرافيايي ، اطلاعات به صورت مختصاتي (y،zوx) ذخيره مي شود. ١١١ به عبارت ديگر مختصات مکاني هر نقطه مخاطره آميز و همچنين تصادفها را نيز مي توان مشاهده کرد و مي توان لايه هاي مختلف اطلاعات را به صورت اطلاعات مکاني ، نموداري، جدولي و يا به صورت نقشه اي ارائه کرد و به هم مرتبط ساخت . پس از برداشت عوارض مختلف از طريق نرم افزار مکاندار ره نگار، لايه هاي داده اي مختلف در محيط ديگري از نرم افزارهاي مرتبط به GIS ايجاد شد و براي هريک از لايه ها جداول توصيفي شناساگر ويژگي هاي آن تهيه گرديد و به بررسي هر يک از لايه ها به طور جداگانه پرداخته شد.
در طراحي اين فرآيند سعي شده است که با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي GIS و نرم افزارهاي مربوط به آن تمهيداتي در جهت ايمني هر چه بيشتر مسيرهاي موجود و مسيرهاي در دست احداث برداشته شود. سيستم طراحي شده و ارائه گرديد و يک مورد هم به عنوان مثال از بزرگراه کردستان (مسير رفت و برگشت ) برداشت شد و موارد و مشکلات آن با استفاده از روش ارائه شده مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت و راهکارهاي مربوطه ارائه گرديد.
کليد واژه ها: سيستم اطلاعات جغرافيايي ، ايمني ، تصادفها، نرم افزار مکاندار ره نگار
مقدمه
يکي از زيرساخت هاي مهم در توسعه اقتصادي شهرها و کشورها، سيستم جاده اي و حمل و نقل مؤثر آن مي باشد. بر همين اصل ، ايمني حمل و نقل از جايگاه ويژه اي برخوردار است . معيار سنجش ايمني راه ، تعداد تصادف هاي جاده اي است که اين تصادف ها برآيندي از رفتار و نقش رانندگان ، عامل جاده و عوامل محيطي است . با بررسي آمار موجود از تصادف هاي رخ داده در کشور مي توان فهميد که تصادف هاي جاده اي به يکي از معضلات اصلي تبديل شده است و هر روزه بر آمار تلفات ناشي از آن افزوده مي شود. پس با توجه به اين افزايش روزافزون ، تجزيه و تحليل تصادف ها بايد به گونه اي انجام شود که عوامل مؤثر در بروز آنها شناسايي شوند. به عبارت ديگر مکان هاي مخاطره آميز با توجه به پارامترهاي مختص آنها تعيين شوند. جهت ساخت و نگهداري جاده هاي ايمن ، تجزيه ، تحليل جاده ها و علل تصادف ها، استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي ابزاري بسيار مفيد را براي دست اندرکاران در جهت حفظ و نگهداري و مرمت جاده ها فراهم مي آورد. امروزه سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي که امکان ثبت و نگهداري داده هاي مختلف جغرافيايي و ذخيره و بازيابي اطلاعات در آينده و تبديل و نمايش داده ها فضايي از جهان واقعي را در اختيار مي گذارد. سيستم اطلاعات جغرافيايي در سال هاي اخير در زمينه هاي علوم مختلف مرتبط با زمين و همچنين شاخه هايي از مهندسي عمران به ويژه در رابطه با راه و ترابري کاربرد و پيشرفت هاي چشمگيري داشته است .
در مسير انجام اين تحقيق ، نرم افزارهاي تحت GIS در جهت اطلاع رساني و عکس العمل سريع در تصميم گيري به کار گمارده شدند و امکاناتي که در محيط اين نرم افزارها فراهم شد تا وقت کمتري از افراد متخصص صرف رويداد نگاري شود. بايد متذکر شد که اين سيستم شرايطي را براي متخصص مسايل ترافيکي به وجود مي آورد که هرلحظه بتواند به اطلاعات مورد نظر دسترسي داشته باشد و براي تجزيه و تحليل مسير خاص ناگزير به بررسي هاي ميداني نداشته باشند.
عمده مزيت اين سيستم از لحاظ اقتصادي ، هزينه پايين سخت افزار و نرم افزار مورد نيازجهت پياده سازي مسير در محيط GIS است به طوري که لازم نيست که برداشت اطلاعات توسط افراد متخصص انجام پذيرد حتي هر فرد عادي نيز قادر به انجام اين مسئوليت خواهد بود و همچنين تحليل آن در هر مکاني امکان پذير مي باشد و نياز به پرکردن فرم هاي خاص نيست و رويدادنگاري توسط گرفتن فيلم و با ثبت موقعيت جغرافيايي منطقه امکان پذير مي شود.
امکان مشاهده و اعمال نظر چندين متخصص مسائل ترافيکي در اين روش وجود دارد تا متخصصان پس از تجزيه و تحليل مسير، اقتصادي ترين و بهينه ترين و در عين حال ايمن ترين راه حل براي برطرف کردن موارد تهديد کننده ايمني جاده با توجه به اولويت بندي آنها برگزيده شوند. نه تنها با به کارگيري اين روش صرفه جويي قابل ملاحظه اي در زمان برداشت و تحليل اطلاعات به وجود مي آيد و وقت بصورت بهينه صرف اين عمليات خطير و حياتي که به طور مستقيم با جان انسانها در ارتباط است مي شود، بلکه امکان بازبيني مسير مورد نظر، به منظور کنترل اجراي راه کارهاي توصيه شده با فيلمبرداري هايي که در فواصل زماني
منظم انجام مي شود فراهم مي گردد. در نتيجه زمينه تصميم سازي در رابطه با طرح هاي مديريتي و نگهداري ها ايجاد مي گردد تا با اتخاذ تصميم به موقع مانع از بروز خسارات جاني و مالي بيشتر شود.
مروري بر مطالعات پيشين
ايمني جاده ها يک مسئله چندوجهي است که براي تأمين آن ، رويکردهاي مختلفي در انتخاب ابزار قوي و مناسب پيش روي برنامه ريزان قرار دارد. آنچه در اين پروژه مد نظر است به کارگيري GIS و نرم افزارهاي آن در راستاي تحقق اين هدف مهم است .
در سال ١٩٩٥، براي تعيين نرخ ايمني دوچرخه سواران تورنتو از GIS استفاده شد و شبکه جاده ها، مسيرهاي بيرون جاده اي و تقاطع هاي مربوط به ناحيه مطالعاتي به صورت سيستم خط - نقطه در محيط Arc\Info که يکي از نرم افزارهاي GIS است ، ارائه شد[٧].
دپارتمان حمل و نقل فلوريدا نيز براي شناسايي نقاط و مناطق پرخطر از ابزار قدرتمند GIS استفاده کرد. در سال ١٩٧٥ گولسباي ويو در راستاي کامپيوتري کردن تحليل تصادف هاي جاده اي ، فعاليت هايي را انجام داد. کاربرد سيستم اطلاعات جغرافيايي GIS از اوايل سال ١٩٨٠ روند افزايشي خود را طي کرده است تا جايي که در سال ١٩٩٩، FHWA ترکيب داده هاي خطي مانند فهرست جاده ها و تصادف ها را ممکن ساخته است [١٣].
در سال ٢٠٠١ نيز تحقيقاتي توسط Infogroup انجام شده است که طي آن از Arcview GIS که يکي از نرم افزارهاي GIS مي باشد براي مطالعه تصادف هاي جاده اي راه هاي شرياني در جهت جلوگيري از تلفات جاده اي استفاده شده است [٢].
دپارتمان حمل و نقل ايلي نويز از ديگر مؤسسأتي است که توسط GIS به در بهينه سازي عمليات شناسايي در قالب پروژه اي تحت عنوان GIS.CA در سال ٢٠٠٤ پرداخت که فناوري سيستم اطلاعات جغرافيايي توسط کارکنان آن به منظور تحليل تصادف ها و همچنين نگهداري و حفظ ايمني ١٧٠٠ مايل از راه ايالتشان مورد استفاده قرار گرفت [١٢].
GIS در سال ٢٠٠٥ در مطالعات ايمني تابلوها و علائم جاده ها در Livingston به کار گمارده شد و سعي بر اين بوده که کفايت داده هاي مربوط به تابلو و علائم رانندگي جاده ها و خيابان ها به ويژه در مجاورت قوس ها توسط نرم افزار GIS Arcmap مورد ارزيابي قرار گيرد [٨].
مطالعاتي در khon kaen از کشور تايلند در زمينه گسترش سيستم بانک اطلاعاتي جامع تصادف هاي ترافيکي بر اساس GIS انجام شده که شيوه جديدي براي توسعه سيستم بانک اطلاعاتي تصادف هاي ترافيکي ارائه کرده است .
اين بانک هاي اطلاعاتي ايجاد شده مي توانند در تصميم گيري و ياري رساندن به محققان باشند. به عنوان مثال Al-Ghamdi در سال ١٩٩٩ از آن براي محاسبه تعداد کاربران جاده که در اثر سوانح مجروح و بستري شدند و هزينه اي که صرف آنان شده است ، Rosman و Khuiman در سال ١٩٩٤ و Stattus و Hunter در سال ١٩٩٨ جهت تحليل ملاحظات ايمني مهم ، Aptel در سال ١٩٩٩, Alsopand lang-leyدر سال ٢٠٠١ براي کشف ارتباط بين تصادف ها و موقعيت هاي اين سيستم را به کار بستند[٩].
کارل و کيم در سال ١٩٩٧ به مطالعه کاربردهاي GIS را بالا بردن ضريب ايمني راه ها پرداختند و توسعه و ايجاد يک پايگاه اطلاعات جغرافيايي را براي بالا بردن ضريب ايمني راه ها و تحليل فضايي تصادف ها در هونولولوي هاوايي مورد بررسي قرار دادند[١٠].
کوري بروس در سال ١٩٩٩ در پژوهشي سيستم اطلاعات جغرافيايي را براي تجزيه و تحليل فضايي - مکاني تصادف ها جاده اي در لاکروس ويسکانسين به کار گرفت . او به کمک GIS توزيع فضايي – مکاني تصادف ها را تعيين نمود و تراکم تصادف ها و روند آنها را به صورت يک بانک اطلاعاتي در آورد[٤].
مصطفي کارساهيم و سدرال ترزي پژوهشگران ترکيه اي در سال ٢٠٠٢ با استفاده GIS مکان هاي مخاطره آميز را در طول جاده اسپارتا – آنتاليا تعيين نمودند.آنها با کمک GIS توانستند خروجي هاي مناسبي را از اطلاعات اوليه بگيرند[١١].
در سال ١٣٧٩ مهندس حسين متولي حبيبي در رساله کارشناسي ارشد خود به بررسي سيستم حمل و نقل در بخش ترانزيت بين المللي جاده اي توسط GIS پرداخته است و تعريف و طراحي مدل مفهومي GIS در جهت افزايش کارايي و اثربخشي برنامه ريزي ترانزيت بين الملل در وزارت راه و ترابري کشور بوده است که سعي شده است که آخرين فنون و تکنولوژي مديريت و تحليل حجم وسيع اطلاعات مورد استفاده در فرايند برنامه ريزي از طريق تکنولوژي سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)را به کار بندد[٣].
در ايران نيز شهرام کرمي در سال ١٣٨١ مطالعاتي را در زمينه تصادف هاي جاده اي با رويکرد اقليمي با استفاده از GIS انجام داده است که به اهميت تصادف ها جاده اي و تأثير گذاري پديده هاي اقليمي در سوانح رانندگي به بررسي ارتباط بين تصادف ها و شرايط جوي در يکي از محورهاي مهم ارتباطي هم از نظر ترافيک و هم از نظر موقعيت يعني محور فيروزکوه ـ ساري پرداخته است و هدف آقاي کرمي در اين پژوهش تحليل تصادف هاي جاده اي با نگرش اقليمي به کمک GIS به منظور بررسي رابطه بين پديده هاي اقليمي و تصادف ها،تعيين نقاط مخاطره آميز و ارائه راه کارهايي براي بالا بردن ضريب ايمني جاده بوده است [٢].
روش تحقيق
نخستين پرسشي که ممکن است براي هر فرد در مواجهه با GIS مطرح شود اين است که چرا از GIS استفاده مي کنيم ؟ در پاسخ بايد گفت GIS مجموعه اي است از امکانات و قابليت هاي ويرايشي و به هنگام سازي سريع داده ها که روش هاي سنتي فاقد آن هستند. بايد اعتراف کرد که انجام محاسبات سريع ، همزمان و پيچيدة پارامترهاي مختلف ، مدل سازي و نمايش الگوهاي مکاني بر پايه نقشه هاي GIS استوار است و روش هاي سنتي موجود به دليل حجم زياد داده ها و نيازمندي ها، قادر به تأمين همه اهداف نيستند. لازم به يادآوري است که افزايش توانمندي بشر، از يک سو بر تعداد گزينه ها و راه کارها افزوده و از سوي ديگر نيازمندي ها را فزوني بخشيده و بهره گيري از ابزار و شيوه هاي نوين و کارآمد را اجتناب ناپذير ساخته است . GIS برخلاف شيوه هاي سنتي ، داده هاي جمع آوري شده را به شکل رقمي (Digital) ذخيره مي سازد و با استفاده از روش هاي ١١٦ متنوع ، داده هاي حاصل از منابع متفاوت (نقشه هاي موجود، داده هاي مربوط به عمليات نقشه بر روي زمين ، داده هاي فتوگرامتري ، سنجشاز دور و ...) را ترکيب مي نمايد. سرعت پردازش داده ها در محيط GIS به دليل استفاده از قابليت هاي کامپيوترها افزايش مي يابد و تحليل هاي بي شماري که نمي توان آن را با روش هاي ديگر انجام داد، ممکن مي شود[١].
در اين تحقيق اهداف مديريتي از قبيل ايمني ، شناسايي مشکلات ، بررسي طرح و برنامه ها،اجراي برنامه ها، مونيتور کردن عملکرد برنامه و ارزيابي تأثيرپذيري پي گيري شده است .
اين مقاله مواردي همچون پيشرفت ايمني عمومي ، استفاده بسيار راهبردي کارکنان ، افزايش پاسخگويي به درخواست هاي تحليل ، کاربرد بسيار مؤثر و بهينه سرمايه در دسترس ، نمايش بصري موقعيت تصادف ها، توانايي ايجاد نقشه در صورت نياز، دسترسي به فايل هاي دوره اي مربوط به تصادف ها به منظور تحليل بيشتر، قابليت بالاي پرس و جو (query)، به روز بودن داده ها همراه با قابليت چاپ ، ايجاد امکان قرارگيري بسيار ساده کاربران در ناحيه مطالعاتي ، توانايي ذخيره يک پروژه براي انجام تحليل بيشتر، امکان اعمال نظر چندين کارشناس بر وضعيت موجود، تهيه گزارشات جزئيات تصادف ها، توانايي ارسال داده ها به ساير پکيج هاي نرم افزاري نظير Excel و همچنين تحليل و دستکاري بيشتر داده ها را امکان پذير ساخت که مي تواند در کنار صرفه جويي در وقت ، پاسخگوي درخواست هاي اطلاعات فراواني باشد.
نرم افزارهاي مورد استفاده در اين تحقيق
الف - نرم افزار مکاندار ره نگار
نرم افزار مکاندار ره نگار توليد شده توسط شرکت پهنه نگار شامل مجموعه ايست که امکان مشاهده مسير مورد نظر همراه با مختصات جغرافيايي نقاط مختلف مسير را فراهم مي نمايد و ضمن صرفه جويي در وقت متخصصين مربوطه به مسائل ترافيکي ، فيلم موجود تهيه شده از مسير مورد نظر در محيط اين نرم افزار همراه با مختصات جغرافيايي آن بارها و بارها قابل مشاهده مي باشد و لزومي به برداشت نقاط فراموش شده نيست . در ره نگار سرعت اتومبيلي که GPS در آن تعبيه شده ، طول و عرض جغرافيايي و ارتفاع هر نقطه از سطح دريا که توسط GPS ثبت مي شود قابل مشاهده مي باشد. اين نرم افزار داراي صفحه اي است که داراي دو بخش مجزا مي باشد. در سمت چپ محيط نرم افزار، فيلم گرفته شده قابل نمايش و در سمت راست آن مسير حرکت اتومبيل در فيلم بر روي نقشه موجود ديده مي شود. در قسمت فوقاني محيط نرم افزار نوار ابزاري وجود دارد که آيکون هاي موجود در آن امکاناتي را به شرح زير فراهم مي نمايد:
امکان انتخاب ثانيه خاص در فيلم موجود؛
امکان ايجاد کيلومتراژ خاص در فيلم موجود؛
امکان متوقف ساختن و يا نمايش دوباره فيلم ؛
امکان نمايش پروفيل طولي مسير؛
امکان تهيه عکس از منطقه خاص با ثبت مختصات جغرافيايي آن ؛
امکان بزرگ نمايي و کوچک نمايي نقشه سمت راست محيط نرم افزار؛
امکان نمايش نماي کلي نقشه ناحيه مورد نظر و جايگاه مسير در ناحيه ؛
امکان جابجايي نقشه در صفحه ؛
امکان اضافه کردن لايه .
که کليه قابليت هاي ذکر شده در اجراي اين رساله بسيار کارآمد و مفيد بوده است . علاوه بر موارد گفته شده ، در بخش تحتاني محيط ، در محلي که فيلم قابل نمايش مي باشد. دو مورد ديگر ديده مي شود که اين موارد امکان تغيير سرعت پخش فيلم و همچنين تغيير موقعيت فعلي فيلم توسط نرم افزار را ايجاد مي نمايد.
ب- نرم افزار هاي ArcGIS وArcview
اين نرم افزارها که از توليدات شامل مجموعه اي است که امکان ايجاد نقشه با کيفيت بالا و چاپ آنها را فراهم مي نمايند[٥و٦]. در محيط اين نرم افزارها امکان دسترسي ساده به داده ها، نقشه ها و کره زمين را مهيا مي گردد. علاوه بر آن کاربر مي تواند از طريق امکاناتي که اين دو ابزار مهم در اختيارش قرار مي دهد و با تحليل مکاني و مديريتي داده ها به اهداف متعددي دست يابد.
١١٨ از جمله کاربري هاي نسبتاً مشترک ArcGIS وArcview به شرح زير مي باشد:
آشنايي با ساختار داده هاي زمين مرجع ؛
ايجاد و نمايش عوارض و داده هاي جدولي و نموداري با دقت و سرعت زياد؛
پرس و جو از عوارض با استفاده از توضيحات منطقي ؛
تسهيل توليد و روند پردازش داده هاي زمين مرجع ؛
يافتن عوارض و ويژگي هاي خاص ؛
ويرايش داده هاي مکاني و توصيفي ؛
ترکيب چند مجموعه داده اي و تبديل آن به يک مجموعه ؛
تهيه گزارش از طريق ابزارهاي استاندارد گزارش ؛
ذخيره نقشه هاي حاصله توليدي در پايگاه اطلاعاتي ؛
امکان قابليت پردازش کاربر در روندهاي اجرايي نقشه کشي به منظور افزايش و زيبايي توليد نهايي ؛
افزايش کيفيت چاپ نقشه ها.
با توجه به قابليت هاي گفته شده موجود در نرم افزارهاي مذکور مي توان تحليل هاي پيچيده و وظايف مديريتي داده ها را در جريان کار آسان نمود به نحوي که به راحتي حتي براي کاربران غير متخصص قابل استفاده باشد. به علاوه کاربران تکنيکي مي توانند با به کارگيري ابزارهاي پيشرفته اين نرم افزار از آن در نقشه کشي هاي پيشرفته ، ترکيب داده ها و تحليل هاي مکاني استفاده نمايند.
برداشت داده ها
ابزار برداشت داده ها در اين پروژه ، يک اتومبيل مجهز به GPS و يک دستگاه دوربين فيلمبرداري مي باشد. شيوه کار بدين صورت است که دوربين هماهنگ با GPS بر روي اتومبيل نصب مي شود و از مسير مورد نظر فيلم تهيه مي گردد و بعد از انجام اين مرحله از کار يعني فيلمبرداري ، فيلم تهيه شده در محيط نرم افزار ره نگار به اجرا در مي آيد که مسير مورد نظر همراه با موقعيت جغرافيايي دوربين در هر ثانيه در محيط نرم افزار قابل رؤيت مي باشد. اين نرم افزار اين امکان را براي تحليلگر مسير فراهم مي نمايد تا بدون حضورش در مسير، وضعيت آن را همراه با مختصات جغرافيايي هر نقطه از آن در دست داشته باشد و با مشاهده آن ، مختصات جغرافيايي نقاط مخاطره آميز را برداشت نمايد و از آنها تصاويري تهيه کند و مختصات آن نقاط خاص را در نقشه GIS شهرداري تهران ثبت و لايه هاي جداگانه از آن تهيه نمايد. بعد از ايجاد لايه ها، جداول توصيفي جداگانه براي هر يک از آنها تهيه مي شود و به بررسي و تجزيه و تحليل يکايک لايه هاي مربوط به اجزاء تشکيل دهنده جاده که هر يک به نوبه خود در تأمين ايمني مسير سهيم هستند پرداخته مي شود و راه حل هاي پيشگيرانه و ترميمي مناسب براي آنها ارائه مي گردد.
ارائه تحقيق
مسير انتخاب شده در اين پروژه ، بزرگراه کردستان تهران مي باشد که فيلمبرداري آن در ساعاتي از روز انجام شده است . قبل از هرگونه برداشت بايد نوع اطلاعات مورد نياز مشخص گردد. در اين تحقيق بررسي ها بيشتر بر روي حفاظ هاي ايمني کنار جاده ، خرابي هاي روسازي ، تابلوها و انواع مختلف خط کشي متمرکز شده است . در طي انجام اين فعاليت فيلم مورد نظر چند بار بايد مشاهده گردد و هر بار به يکي از اجزاي مبلمان جاده پرداخته شود.
در ادامه بايد خاطر نشان کرد که بهتر است جهت برداشت عوارض کنار جاده ، اتومبيلي که GPS بر روي آن سوار است در لاين مجاور عارضه رانده شود تا مختصات جغرافيايي دقيق تري به دست آيد و همچنين زاويه فيلمبرداري به گونه اي باشد تا عارضه مورد نظر به وضوح ديده شود تا هنگام بازديد و بررسي آنها مشکلات و آسيب ديدگي هايشان کاملاً قابل مشاهده باشند.
در نرم افزارهاي GIS عوارض به صورت خطي ، نقطه اي و چند ضلعي نمايش داده مي شوند. نمايش عوارض به صورت چند ضلعي نيازمند دقت بسيار زيادي است که در اين مقاله سعي شده است اين عوارض با اغماض از خطاي آن به صورت خطي نمايش داده شوند و عرض ناچيز آنها در مقابل طولشان ناديده گرفته شود.
١٢٠ برداشت عوارض
آغاز کار بدين صورت است که بعد از فعال کردن نرم افزار مورد نظر، کاربر پوشه حاوي فيلم مسير موجود را باز مي کند و توجه را فقط بر روي عارضه خاص معطوف مي دارد. به عنوان مثال تابلوها چون به صورت يک عارضه نقطه اي در نظر گرفته مي شود براي هر تابلو فقط يک برداشت مختصاتي انجام مي گردد بدين ترتيب که حرکت فيلم در محل تابلو متوقف و عکسي از آن تهيه و مختصات جغرافيايي آن نقطه ثبت مي شود در حاليکه برداشت گاردريل ها، خط کشي ها و علائم افقي و خرابي هاي روسازي با توجه به نوع و ويژگي مد نظر به صورت خطي و نقطه اي صورت مي پذيرد.
براي عوارض نقطه اي هر يک از موارد فوق ، همانند تابلوها يک مختصات جغرافيايي اما براي عوارض خطي دو مختصات جغرافيايي ثبت مي شود. نقطه ابتدايي عارضه خطي همان نقطه متوقف ساختن فيلم يعني شروع عارضه و از آنجائيکه تقريباً مسافت ٥٠ متر