بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق اثر اسید سالیسیلیک 1M - ، 2M و - 4M و صمغعربی - % 5 و% - 10 به صورت آزمایش بر پایه فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار بررسی شد. فاکتورهاي مختلف مانند میزان رنگ سطحی، کاهش وزن، سفتی بافت میوه، pH، اسیدیته قابل تیتراسیون، مواد جامد محلول، شاخص طعم، وضعیت ظاهري و درصد پوسیدگی اندازهگیري شدند. نتایج نشان داد مقادیر اسیدهاي آلی در تمامی تیمارها به جز اسید سالیسیلیک - 2M - و صمغعربی - % - 10 بیشتر از نمونههاي شاهد بودند .p<0/05 صمغعربی - 10% - بیشترین سفتی را نشان داد. اسیدسالیسیلیک در هر 3غلظت باعث حفظ وضعیت ظاهري میوه شد، در غلظت - 4M - معنیدار p<0/01 بهترین تیمار در جلوگیري از پوسیدگی بود و در غلظت - 2M - کمترین تبدیل رنگ سبز به زرد - زاویه هیو - را داشته است. تیمارها از کاهش وزن میوه جلوگیري نکردند اما صمغعربی - 10% - در بین تیمارها تأثیر بهتري در کاهش وزن داشته است. فاکتورهاي pH،کروما، موادجامد محلولو شاخصطعم تحتتأثیرتیمارهاي مختلفقرار نگرفتند.
مقدمه
درختان کنار گونههایی از جنس "Ziziphus" و متعلق به خانواده Rhamnaceae هستند که به طور گسترده و خودرو در استانهاي جنوبی کشور پراکنش دارند. عمر انبارداري کنارهندي کوتاه بوده و برداشت در مرحله کاملا رسیده، عمر پس از برداشت میوه کوتاهتر شده. اسید سالیسیلیک متعلق به گروهی از ترکیبات فنلی می باشد. به طور گستره به عنوان یک تنظیم کننده رشد گیاهی استفاده میشود . - Raskin,1992 - صمغ عربی، یک پلیمر زیستی است که از ساقه درخت اقاقیا استخراج شده است و شامل گالاکتوز، رامنوز، آرابینوز و اسیدگلوکورونیک میباشد . - Anderson etal.,1991 - هدف از این پژوهش بررسی اثر غلظتهاي مختلفصمغعربی و اسیدسالیسیلیکبر ویژگیهايکمی وکیفی درطولدوره انبارداريمیوه کنارهنديمیباشد.
مواد و روشها
این پژوهش بر پایه فاکتوریل در قالب طرحکاملاً تصادفی با 3 تکرار و 5 تیمار اسیدسالیسیلیک M - ا، 2M و - 4M، صمغ عربی 5% - و - 10% و شاهد در سال 93 در دانشگاه هرمزگان انجام شد. تعداد 400 میوه در مرحله سبز بالغ از مرکز تحقیقات میناب انتقال داده شد و پس از شستشو درتیمارهاي ذکر شده به مدت 15 دقیقه غوطهور، بستهبندي و به یخچال با دماي4°c منتقل شدند. میوهها با فاصله 30 روز در 4 مرحله از یخچال خارج و صفات مختلف ارزیابی شدند. درصد کاهش وزن با استفاده از فرمول زیر
محاسبه گردید -
شاخصهاي مختلف رنگ سطح پوست میوه رنگ میوه با استفاده از رنگ سنج مینولتا مدل CR-400 بررسی گردید. و زاویه هیو و کروما - شدت رنگ - محاسبه گردیدند - . - Pek et al., 2010 تعیین سفتی گوشت میوه با استفاده از دستگاه Nievwkoot پنترومتر ساختFT مدل 327 شور هلند با هد 4,0 سانتیمتري سفتی اندازهگیري شد، سفتی گوشت میوه بر حسب کیلوگرم بر سانتیمتر مربع ثبت گردید. با استفاده از pH متر دیجیتالی قرائت گردید. به منظور اندازهگیري اسیدیته قابل تیتر میوه از روش تیتراسیون با سود /1 نرمال استفاده شد. مقدار اسیدیته قابل تیتراسیون بر اساس اسید سیتریک محاسبه شد.
براي تعیین میزان مواد جامد محلول از رفرکتومتر دستی دیجیتالی استفاده و عدد حاصل به صورت - درجه بریکس - درصد بیان شد. ارزیابی میزان پوسیدگی میوه در هر تکرار از 5 میوه بر اساس میزان پوسیدگی: 1؛ میوههاي بدون پوسیدگی 2؛ میوههاي داراي پوسیدگی کمتر از یک سوم سطح میوه، 3؛ میوههاي داراي پوسیدگی بین یک سوم تا دو سوم کل سطح میوه و 4؛ میوههاي داراي پوسیدگی بیش از دوسومکلسطحمیوه برحسب درصدبیان شد.
براي ارزیابی وضعیت ظاهري میوه، از روش نمرهدهی استفاده شد 1؛ غیر قابل قبول، 2؛ بد، 3؛ قا بل قبول،5؛ خوب و 4؛ عالی، و بر اساس فرمولزیر محاسبه گردید - . - Ayala- Zavala et al.,2007
تعداد کل میوه/ - تعداد میوه در هر دسته×نمره - = ∑ وضعیت ظاهري میوه
جهت اندازهگیري شاخص طعم یا کسر رسیدگی نسبت بین مواد جامد محلول کل به اسیدیته قابل تیتراسیون بررسی شد. تجزیه و تحلیل آماري دادهها با استفاده از نرمافزار SAS و مقایسه میانگینها با استفاده از آزمون چند دامنهاي دانکن p<0/05 انجام گردید.
نتایج و بحث
درصدکاهشوزنمیوه
کاهش وزن عمدتا به دلیل از دست دادن آب سطح میوهها است که در نتیجه تنفس بالاي میوه میباشد - Sammi & . - Masud,2007 میزان کاهش وزن با گذشت زمان افزایش مییابد - شکل. - 1 تیمار، زمان و اثر متقابل تیمار و زمان بر کاهش وزن میوه تاثیر معنیداري p<0/01 داشته است. بیشترین درصد کاهش وزن در هفته چهارم و تیمار اسید سالیسیلیک - 4M - و کمترین درصد کاهش وزن در هفته اول در شاهد مشاهده شد. در هفته چهارم صمغعربی - 10% - کمترین درصد کاهش وزن را نشان داده که با تیمار شاهد اختلاف معنیداري داشت p<0/05 - جدول. - 1 این کاهش وزن احتمالا به دلیل پوششدهی صمغعربی به عنوان یک مانع تقریبانفوذناپذیر دربرابرخروج O2 ,CO2 و رطوبتوموادمحلول شدهاست.
سفتی بافت میوه
صمغعربی - 10% - به طور معنیداري p<0/05 سفتی بیشتري نسبت به نمونههاي شاهد داشت. نتایج حاصل از اثر متقابل تیمار و زمان نشان داد که صمغعربی - 10% - در طی زمان انبار داري بیشترین میزان سفتی میوه را در بین تیمارها منجر شده و در هفته سوم در بالاترین مقدار خود بوده است - جدول. - 1 تیمارهاي پوششی به طور معنیداري موجب به تأخیر انداختن نرمی گوجهفرنگی در طولدوره انبارداريشده است - . - Ali et al., 2010
وضعیت ظاهري میوه
طراوت بافت ظاهري میوه از شاخصهاي مهم بازارپسندي میوه میباشد. تیمار و زمان انبارداري معنیدار شدند .p<0/01 تیمارهاي اسید سالیسیلیک به ترتیب افزایش غلظت بیشترین بود. وضعیت ظاهري از هفته اول تا چهارم کاهش یافته. هر عاملی که سرعت پیري را کاهش دهد و از رشد علایم پوسیدگی جلوگیري کند باعث حفظ وضعیت ظاهري و بازارپسندي محصول خواهد شد.
شاخص طعم - - TSS/TA
میوههاي تیمار شده با صمغعربی - 10% - در هفته اول و صمغعربی - 5% - در هفته دوم داراي بالاترین شاخص طعم بوده - جدول. - 1 صمغعربی - 10% - به دلیل تحت تاثیر قرار ندادن اسیدیته قابل تیتراسیون و افزایش مواد جامد محلول باعث افزایش شاخص طعم شده است.
تغییرات pH عصارهمیوه
تیمار و برهمکنش تیمار و زمان بر شاخص pH عصاره میوه p<0/05 و زمان معنیدار بود pH .p<0/01 عصاره میوه در هفته سوم افزایش یافت که این افزایش احتمالا به واسطه شکسته شدن و تجزیه اسیدهاي آلی در فرایند تنفس میباشد . در هفته چهارم کاهش در pH عصاره میوه مشاهده شد که به نظر میرسد تأخیر موقتی درسنتز پروتیینها و آنزیمها مانع تجزیه اسیدهاي آلی و تبدیلآنهابهقندشده باشد. در هفته اولو دومانبارداري اسید سالیسیلیک - 4M - کمترین مقدارpH داشت. اسید سالیسیلیک - 2M - در هفته سوم بیشترین مقدار pH را داشت - جدول. - 1 کاهش اسیدها در طول انبارداري در برخی از میوهها منجر به افزایش pH میشود ولیاین افزایش در اکثرمیوهها متفاوتمیباشد .
موادجامد محلولکلمیوه - - TSS
مقدار مواد جامد محلول نشان دهنده مقدار قند محلول میوه است . - Shwartz et al., 2009 - اثر متقابل تیمار و زمان معنیدار بود .p<0/01 بیشترین مقدار مواد جامد محلول در هفته دوم انبارداري و در تیمار اسید سالیسیلیک - - 4M بود .کمترین مقدار مواد جامد محلول در تیمار اسید سالیسیلیک - - 4M در هفته چهارم بود کهاحتمالاً به دلیل مصرف آنها در فرایند تنفس میباشد - جدول. - 1 اثر متقابلتیمار وزماندر صمغعربی - 10% - موجبکاهش موادجامد محلول درطول دوره انباردارينمود.
اسیدیته قابل تیتراسیون - - TA
تیمار p<0/05، زمان و اثر متقابل تیمار و زمان معنیدار بوده است .p<0/01 اسید سالیسیلیک - 2M - کمترین مقدار اسیدیته را داشته است. اسیدیته قابل تیتر تا هفته سوم کاهش یافته و از هفته سوم تا چهارم افزایش یافت. اسید سالیسیلیک - 1M - در هفته
