بخشی از مقاله
چکیده :
هدف از اجراي این پژوهش تأثیر کنترل افکار غیر منطقی بر درمان افسردگی می باشد . جامعه آماري عبارت است از کلیه دانشجویان دختر مجرد دانشگاه پیام نور نجف آباد که پس از جمع آوري 300پرسشنامه توزیع شده تعداد 20 نفر از دانشجویانی که نمره بالایی در پرسشنامه افکارغیرمنطقی وافسردگی کسب نموده بودند به روش گزینشی به عنوان نمونه انتخاب شدند . ابزار اندازه گیري تحقیق عبارت است از پرسشنامه باورهاي غیر منطقی ، پرسشنامه افسردگی بک ، آیتم افسردگی پرسشنامه MMPI و اطلاعات به روش آماري آزمون t همبسته تجزیه و تحلیل گردید . در پیش آزمون باورهاي غیر منطقی بوسیله پرسشنامه افسردگی بک ودر پس آزمون میزان افسردگی بوسیله آیتم افسردگی پرسشنامه مینه سوتا گروه اندازه گیري شد. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین باورهاي غیر منطقی در پیش آزمون 294/4 و در پس آزمون 277/9 و میانگین افسردگی در پیش آزمون 17/3 و در پس ازمون 8/6 بدست آمد . با توجه به اینکه سطح معناداري P<0/05 بدست آمد فرضیه تحقیق مبنی بر تأثیر آموزش کنترل افکار غیر منطقی بر درمان افسردگی رد نشد و نتایج نشان داد که آموزش کنترل افکار غیر منطقی باعث کاهش میزان افسردگی می شود .
واژه هاي کلیدي : باورهاي غیر منطقی – افسردگی
مقدمه
در راستاي پیشرفت علم روانشناسی آنچه مسلم گردیده است این است که بیماریهاي روانی حاصل نیروهاي اسرار آمیز و نفوذ ناپذیر نیستند، بلکه اغلب در اثرفرآیندهاي معمولی مانند اشتباه در یادگیري، استنباط هاي اشتباه بر اساس اطلاعات نادرست و تمیز ندادن تصور از واقعیت به وجود می آیند.
شرایط اجتماعی،فرهنگ جامعه و محیط هاي بیرونی حاکم بر فرد بعضاً در ایجاد بیماري هاي روانی نقش مؤثري دارد. مهم ترین خطرات براي سلامت، رفاه و آسایش فرد معمولاً از یک شیوه زندگی ناسالم ، حوادث ناگوار و فشار هاي اجتماعی، اقتصادي، فرهنگی و شغلی ایجاد می شودو منجر به محرومیت و تعارض فشارهاي روانی گردیده و نهایتاً منجر به بروز انواع بیماري هاي جسمی و روانی می شود . (غلامیان،.(1385
از میان این اختلالات، افسردگی از شایعترین اختلالات روانی در عصر حاضر است که سلامتی افراد را بطور جدید تهدیدي می کند(سادوك و سادوك،.(1382 در حدود %50 درصد از جمعیت کل در هر زمان بطور بالینی افسرده هستند17درصد نیز گاهی در طول زندگیشان احساس افسردگی زیادي داشته اند.نزدیک به 8 درصد زنان و 5درصد مردان در مقطعی از زندگی خود دچار افسردگی می شوند(مندلس و کوچران به نقل از روز نهان و سلیگمن، ترجمه یحیی سید محمدي 1383، به نقل از جوانمرد.(1387
اختلال افسردگی چه بصورت خفیف و چه به صورت شدید آسیب هاي جدي و گاه جبران ناپذیري بر زندگی فرد وارد می سازد. در حالت خفیف فرد دچار کسلی، کاهش انگیزه و تغییر در فرآیند هاي زیستی می شود که این مسائل خود به خود کارایی فردي و اجتماعی وي را مختل می سازد. چنین فردي انرژي وانگیزه لازم رابراي انجام وظایف روزانه ندارد. عملکرد تحصیلی،شغلی و روابط بین فردي در فرد افسرده مختل می شود او غمگین تر و ناامیدتر از آن است که براي مشکلات خود راه حلی بیابد و یا بتواند در مورد مسائل مهم زندگیش تصمیمی اتخاذ کند. در حالت شدید افسردگی نیز فرد ممکن است نیازمند بستري در بیمارستان باشد گاهی نیز افراد مبتلا به افسردگی شدید اقدام به خودکشی می کنند.
عوامل مختلفی در بروز آمادگی فرد براي ابتلا به افسردگی دخیل هستند بهره ژنتیکی و محیط،هر کدام سهم مهمی در تعیین میزان آمادگی فرد براي ابتلا به افسردگی دارند.(سادوك، سادوك،.(1382
یکی از این عوامل محیطی افکار غیر منطقی هستند. در رویدادهاي هیجـانی اتفاقـات از طریـق افکـار غیـر منطقـی پـردازش می شوند. عقاید غیر منطقی که فلسفه هاي خودآشفته ساز افراد را تشکیل می دهنددو ویژگی اصلی دارنداولاً،. این عقایـد ، توقعات خشک و تعصب آمیزي هستند که معمولاً با کلمات باید و حتماً بیان می شوندثانیاً،. فلسفه هـاي خودآشـفته سـاز که معمولاًحاصل این توقعات هستند، انتساب هاي بسیار نامعقول و بیش از حد تعمیم یافته ایجاد مـی کننـد. ایـن نـوع تفکـر منجــــر بــــه آشــــفتگی هــــاي خلقی،عاطفی،هیجــــانی و روانــــی همچــــون افســــردگی و اضــــطراب مــــی شــــوند.
(آلیس،1991،پروچیسکاونورکراس،.(1999
اهداف پژوهش
•تعیین میزان تأثیر کنترل افکار غیر منطقی برکاهش باورهاي تحریفی دانشجویان دختر مجرد دانشگاه پیام نور نجف آباد
•تعیین میزان تأثیر کنترل افکار غیر منطقی برکاهش افسردگی دانشجویان دختر مجرد دانشگاه پیام نور نجف آباد
فرضیه هاي پژوهش:
-1 آموزش کنترل افکار غیر منطقی باورهاي تحریفی را کاهش می دهد. -2 آموزش کنترل افکار غیر منطقی افسردگی را کاهش می دهد.
روش پژوهش:
در پژوهش حاضر از روش نیمه تجربی واز نوع پیش آزمون – پس آزمون براي یک گروه اجرا شد.
متغیر هاي پژوهش:
متغیر مستقل: افکار غیر منطقی متغیر وابسته: افسردگی متغیر کنترل: جنسیت، وضعیت تأهل
جامعه آماري
جامعه آماري در این پژوهش کلیه دانشجویان دختر مجرد دانشگاه پیام نور نجف آباد در سال .89 -90
نمونه و روش نمونه گیري
در این پژوهش پس ازجمع آوري 300پرسشنامه توزیع شده (20) نفرازدختران مجرد که در پرسشنامه افکار غیر منطقی و افسردگی نمرات بالایی کسب نمودندبه صورت گزینشی انتخاب شدند.
دیاگرام طرح تحقیق
پس آزمون افکار غیر منطقی و افسردگی آموزش کنترل افکار غیر منطقی پیش آزمون افکار غیر منطقی وافسردگی
فرضیه اول: آموزش کنترل افکار غیر منطقی باورهاي تحریفی را کاهش می دهد.
جدول :1مقایسه میانگین نمرات پیش آزمون افکار غیر منطقی و میانگین نمرات پس آزمون افکار غیر منطقی
20 باتوجه به اینکه در پرسشنامه افکار غیر منطقی نمره پائین نشان دهنده افکار غیر منطقی کمتروبالعکس و مقایسه میانگین
نمرات پیش آزمون 294/4 و میانگین پس آزمون 277/9 و با توجه به اینکه (p<0/05)بدست آمد در نتیجه فرضیه اول تحقیق مبنی بر تاثیر آموزش کنترل افکار غیر منطقی بر کاهش آن رد نشد. یعنی آموزش کنترل افکار غیر منطقی باعث کاهش اینگونه افکار شده .
نمودار :1 مقایسه میانگین نمرات پیش آزمون- پس آزمون افکار غیر منطقی
فرضیه دوم : آموزش کنترل افکار غیر منطقی افسردگی دانشجویان را کاهش می دهد.
