بخشی از مقاله
چکیده:
هدف پژوهش حاضر "رابطه ترتیب تولد با هوش هیجانی و سلامت عمومی در بین دانشجویان دختر" می باشد. جامعه آماری ، کلیه دانشجویان دختردانشکده کشاورزی واحد ورامین که در سال تحصیلی 93-92 بودند که از بین آنها 100 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده هااز پرسشنامه های هوش هیجانی شرینگ، پرسشنامه سلامت عمومی و پرسشی مبنی براینکه فرزندچندم خانواده هستید؟ استفاده گردید.روشهای آماری تحلیل واریانس یکراهه و آزمونهای توصیفی و استنباطی می باشد. نتایج نشان داد که بین متغیرهای هوش هیجانی و سلامت عمومی رابطه وجود داردو یافته ها حاکی از آن است که میزان هوش هیجانی دانشجویانی که ترتیب تولد آنها اول است بیشتر ودانشجویانی که ترتیب تولدشان سوم است ،ازسایردانشجویان کمتر وبین آنها تفاوت معناداری می باشد و همچنین هوش هیجانی دانشجویان با ترتیب تولد سوم با چهارم از نظر آماری معنادار می باشند.از نظر سلامت عمومی دانشجویانی که ترتیب تولد آنها اول است بالاتر از سایر دانشجویان و آنهایی که فرزند سوم می باشند ازسلامت عمومی پایین تری برخوردارندو تفاوت بین سلامت عمومی دانشجویان تولد اول با سوم و همچنین سلامت عمومی دانشجویان باترتیب تولد دوم با سوم از نظر آماری معنا دار است.
کلمات کلیدی:ترتیب تولد ، هوش هیجانی ، سلامت عمومی، دانشجویان.
.1 مقدمه
××××ترتیب تولد نشان دهنده ترتیب ولادت فرزندان در خانواده است. ترتیب تولد مثل سطح اجتماعی با وضعیت خانواده مرتبط است .
از یافته های پر اهمیت آدلر، اعتقادی به اهمیت ترتیب تولد در محیط خانواده بوده و معتقد به این بود که ترتیب تولد تأثیر اجتماعی مهمی در کودکی بوده و سبک زندگی هر فرد بر طبق آن بوجود می آید اعتقاد او این است که، با وجود اینکه
1
همشیرها والدین یکسانی دارند و در یک خانه زندگی میکنند،اما محیط های اجتماعی همانندی ندارند، لذا بزرگتر یا کوچکتر بودن از همشیرهای دیگر و قرار داشتن در معرض نگرش های متفاوت والدین، شرایط کودکی مختلفی را بوجود می آورد که به تعیین شخصیت کودک کمک می کند(آدلر1، بی تا، به نقل جعفری و همکاران [1].(1389
عامل دیگری که ما معتقدیم احتمالاً با ترتیب تولد رابطه دارد هوش هیجانی2است.هوش هیجانی جدیدترین تحول در زمینه فهم ارتباط میان تفکر و هیجان است این اصطلاح اولین بار از سوی سالووی و مایر(1990) 3 پیشنهاد شد. هوش هیجانی بعنوان نوعی توانایی، عبارت است از ظرفیت ادراک، ابزار، شناخت، کاربرد واداره هیجانهای خود و دیگران می باشد (مایر و سالووی ، 1997 به نقل حدادی کوهسارو همکاران ، [5].(1386
توسل به هوش عمومی به تنهایی برای تبیین موفقیت کافی نیست و تحقیقات نشان می دهد که در بهترین شرایط هوش عمومی تنها 25 درصد از موفقیت را تبیین می کند و مابقی به هوش هیجانی ، اجتماعی و شانس بستگی دارد (مایر و سالووی ، 1997 به نقل حدادی کوهسارو همکاران، .(1386 از طرفی هوش هیجانی یعنی توانایی هایی مانند اینکه فرد بتواند خود را حفظ و در مقابل ناملایمات پایداری کند. تکانش های خود را کنترل کند، حالات روحی خود را تنظیم و نگذارد پریشانی خاطر، قدرت تفکر او را خدشه دار سازد، همچنین در مقابل شکست، استقامت و پایداری داشته باشد، با دیگران همدلی کند و امیدوار باشد . هوش هیجانی آگاهی از احساس و استفاده از آن، اتخاذ تصمیمات مناسب زندگی و توانایی تحمل کردن ضربه های روحی و مهار شگفتیهای روحی است. توانایی پس راندن افسردگی و یاس د رهنگام تفکر امید داشتن است (مایر و سالووی ، 1997 به نقل حدادی کوهسارو همکاران، .(1386
با توجه به نقش و اهمیت هوش هیجانی در زندگی خصوصی، و بین فردی مطالعات عدیده بیانگر آن است که زندگی بشر، امروزه با استرس های متعدد و پیچیده ای عجین شده است و توانایی مقابله با این استرس ها زمینه ی حفظ و تأمین سلامت جسمی، روانی و هیجانی شخص را تأمین می کند. و ناتوانی در تنظیم هیجانها زمینه بروز بیماری های متعدد جسمی و روانی را فراهم می سازد، به این تربیت، روش های ارتقاء هوش هیجانی را نوعی عامل مهم در شکل گیری سلامت جسمی و روانی اشخاص می توان محسوب کرد.
یکی از الگوهایی که ممکن است با ترتیب تولد و هوش هیجانی در ارتباط باشد، سلامت عمومی افراد است.
در طول تاریخ عقاید راجع، به سلامت و بیماری، الگوهای تأثیر گذار بر آنها و شیوه های پیشگیری تشخیص و درمان بیماری تغییر کرده است. محور زمینه رو به رشد »روان شناسی سلامت« 2 است که بر مراقبت از سلامت و ارتقاء آن تمرکز کرده است. یکی از هدفهای حوزه روان شناسی سلامت، بررسی عوامل روانشناختی و اجتماعی مانند شخصی، سطوح تنیدگی و صفات شخصیتی است که بر پیشگیری و درمان بیماری اثری می گذارد (ورتمن3 و همکاران، .(1999
بنابراین در این پژوهش بر آن شدیم تا رابطه ترتیب تولد با هوش هیجانی و سلامت عمومی دانشجویان را مورد بررسی قرار دهیم.
1-Adler × 2-Emotional Intelligence p& Mayer،3- Salovey 2 - Health Psychology 3 - wortman
2
مواد و روش ها
با توجه به اینکه در پژوهش حاضر محقق به دنبال روشن کردن روابط میان متغیرهای ترتیب تولد و هوش هیجانی و سلامت عمومی می باشد،لذا پژوهش حاضر از نوع علی مقایسه ای (پس رویدادی)است.
جامعه آماری، نمونه، روش نمونه گیری:
جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دختر دانشکده کشاورزی، شهر ورامین که در سال 92-93 مشغول به تحصیل هستند، انجام شد.
به منظور برآورد حجم نمونه با در دست داشتن حجم جامعه که معادل 450 نفر بوده، تعداد افراد حجم نمونه را با استفاده از جدول مورگان معادل 100 نفر برآورد شد .
روش نمونه گیری :
در این پژوهش با استفاده از روش تصادفی ساده از بین دانشجویان دانشکده کشاورزی ، به صورت تصادفی انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش:
-1 پرسشنامه هوش هیجانی شرینگ: این پرسشنامه 33 سوالی که جهت ارزیابی هوش هیجانی بر اساس نظریه گلمن در سال 1996 توسط شرینگ تدوین و به وسیله منصوری (1380) هنجاریابی شده است، این آزمون مشتمل بر یک نمر کلی (هوشبهر هیجانی کلی (EQ وپنج عامل مرکب است
