بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه به تبعیت از مطالعه جاوید و رضا - 2013 - به بررسی تأثیر رابطه مبادله بر رشد اقتصادی ایران در طی دوره 1355-1389 پرداخته است. بدین منظور، از روش اقتصاد سنجی مدل خود توضیحبرداری با وقفههای توزیعی - ARDL - استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان میدهد که در بلندمدت ارتباط معنیداری بین رابطه مبادله و رشد اقتصادی وجود دارد. همزمان متغیرهای اشتغال و سرمایه تأثیر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی در بلندمدت دارند. همچنین ضریب تصحیح خطا نشان میدهد که در هر دوره 0/39 درصد از عدم تعادل رشد اقتصادی، تعدیل شده و به سمت روند بلند مدت خود حرکت میکند.1
کلید واژه ها: رابطه مبادله، رشد اقتصادی، خود توضیح برداری با وقفه های توزیعی
مقدمه
رابطه مبادله شاخصی است که بررسی رفتار آن طی زمان به عنوان معیاری برای بررسی میزان برخورداری از منافع تجارت بین الملل، در هر کشور مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه رابطه مبادله یکی از مهمترین ابزارها برای تجزیه وتحلیل مسائل اقتصاد کلان و توسعه اقتصادی از قبیل منافع حاصل از بازرگانی بین المللی، تحولات حجم و ترکیب مبادلات و اثر آن بر روی سطح دستمزدها، رفاه عمومی و درآمد ملی محسوب می شود.
ارتباط تجارت و رشد اقتصادی از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده است، به طوری که اقتصاددانان کلاسیک تجارت را "موتور رشد و توسعه 1" می دانستند .نظریه پردازان اقتصادی به منافع متعدد تجارت خارجی و اثر آنها برتوسعه و رشد اقتصادی اشاره دارند . - قره باغیان، - 1375 ضریب صادرات در برگیرنده اثرات مثبت خارجی بخش صادرات روی سایر بخش هاست و این امر نشان می دهد که صادرات در کشورهای نفتی بر تولید تأثیر مثبت دارد. - جلالی نائینی و محمدی، - 1375 افزایش ذخایر ارزی که خود از طریق گسترش صادرات حاصل می شود ، موجبات افزایش محصول ملی را فراهم می کند، که تضمین کننده رشد پایدار و رفاه برای جامعه می باشد. - رهبر، - 1376 بهبود رابطه مبادله بر درآمد تولیدکنندگان تأثیر می گذارد و در پی آن می تواند بر سرمایه گذاری و رشد اقتصادی تأثیرگذار باشد. - گریمز2، - 2006رابطه تعادلی و بلندمدت بین بازبودن اقتصاد و تولید ناخالص داخلی وجود دارد . - فرهادی ، - 1383 گروهی از اقتصاددانان بیان می کنند که رشد اقتصادی باعث افزایش در مهارت نیروی کار و بهبود تکنولوژی می شود و در نتیجه بهره وری افزایش می یابد که خود باعث افزایش توان رقابت تولیدکنندگان داخلی می شود . با افزایش رقابت دسترسی به بازارهای بین المللی آسان تر می گردد و این یعنی توسعه صادرات ] برای مثال کلدور - 1964 - 3، لنکستر - 1980 - 4 وکروگمن .[ - 1984 - 5 در کشورهای جهان سوم که نیروی کار فراوان موجود است ، در بستر استراتژی توسعه با جهت گیری صادرات، دستمزدها سهم بیشتری از درآمد ملی را به خود اختصاص می دهند و موجب توزیع عادلانه تر درآمد می شوند. یکی از بزرگترین مزایای استراتژی توسعه مبتنی بر صادرات در اقتصاد کشورهای دارای نیروی کار فراوان آنست که چنین اقتصادی کشور را قادر می سازد تا رشد را در فعالیت های اشتغال بر متمرکز نماید. - گریفین 6، - 1989 پائین بودن درآمدکششی تقاضا برای کالاهای اولیه و محصولات کشاورزی در مقایسه با کالاهای صنعتی، ساختار انحصاری بازار در کشورهای صنعتی و شرایط رقابتی در عرضه محصولات اولیه، و پیشرفت های تکنیکی که منجر به اقتصادی شدن مواد اولیه وارداتی می شود ، سبب شده است رابطه مبادله به زیان کشورهای در حال توسعه باشد . - پربیش 7 و سینگر8، . - 1950 هر اقتصاد در حال توسعه به علت بازار کوچک محلی، یک محدودیت برای طرف متقاضی دارد .به منظور دریافت تقاضا، اقتصاد باید داد و ستد کند .این امر سبب می شود که بازار های منظقه ای در غلبه بر این محدودیت اعتبار کسب کنند. با توجه به وضعیت فوق، دولتمردان باید یک استراتژی جهت دار صادرات را برای رشد اقتصادی اتخاذ کنند - آنجلا کالمبی و شیفنی، . - 2014
افزایش رابطه مبادله یک کشور در صورتی که باعث کاهش حجم صادرات آن کشور نشود منجر به افزایش درآمدهای صادراتی آن کشور خواهد شد. افزایش درآمدهای صادراتی در کشورهای در حال توسعه، در صورتی که صرف واردات کالاهای سرمایه ای و واسطه ای شود این امکان را فراهم می نماید تا از طریق گسترش واردات کالاهای سرمایه ای علاوه بر این که به سطح سرمایه گذاری و موجودی سرمایه بالاتری دست می یابد، از تکنولوژی جدید نهفته در این کالاهای سرمایه ای نیز بهره مند شوند.
