بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر روش تدریس ایفای نقش بر یادگیری لغات زبان انگلیسی دانشآموزان دختر پایه هشتم مقطع متوسطه دوره اول شهر تهران صورت گرفت. برای اجرای این پژوهش از طرح شبه آزمایشی دو گروه مستقل با پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. با روش نمونهگیری خوشهای 50 دانشآموز پایه هشتم مقطع متوسطه دوره اول شهر تهران، به عنوان گروه آزمایش و گواه انتخاب شدند. پیش از شروع آموزش هر دو گروه به آزمون لغات زبان انگیسی پاسخ دادند. سپس، گروه آزمایش با روش ایفای نقش و گروه گواه به شیوه متداول آموزش دیدند. پس از آموزش نیز هر دو گروه به آزمون پت طراحی شده توسط دانشگاه کمبیریج پاسخ دادند. دادهها با استفاده از آزمون واریانس تحلیل شدند. یافتهها نشان دادند که آموزش با شیوه ایفای نقش بیش از روش متداول یادگیری لغات انگلیسی را بهبود بخشیده است F=229/227 - و . - ɧ2=0/827 لزوم بکارگیری این روش در آموزش زبان انگلیسی، مورد بحث قرار گرفت.
واژهها کلیدی: روش تدریس، یادگیری، ایفای نقش، لغات زبان انگلیسی
مقدمه
در قرن حاضر، نظام آموزشی کشورها، به دنبال دستیابی به دانش و مهارتهایی هستند که ارزش همگانی دارد و مورد نیاز همگان است. با توجه به عرصه رسیدن فناوری رایانه و نیاز روزافزون افراد به بهرهگیری از آن، تسلط بر زبان انگلیسی ضروری به نظر میرسد، زیرا که زبان انگلیسی، زبان جهانی سازی، ارتباطهای بین المللی، بازرگانی و تجارت، رسانهها و فرهنگ عامه شده است.
آموزش زبان خارجی به شکل رسمی در آموزش و پرورش ایران از زمان تأسیس دارالفنون آغاز با آموزش زبان فرانسه آغاز شد - فرهادی، هدایتی و سجادی هزاوه، . - 2010 امروزه آموزش زبان انگلیسی به دلیل توسعه اطلاعات، فناوری و ارتباطات به صورت یک اولویت جهانی درآمده است. اما درکشور ما آموزش زبان، در مدارس با مسائل و مشکلات خاص خود رو به روست. مشکل اساسی در آموزش زبان خارجی در ایران این است که بعد از سی سال هنوز برنامه مدون یا سیاست مشخص و روشنی در باره آموزش زبان خارجی وجود ندارد - ریاضی، . - 2005
صحبتکردن مهمترین مهارتی است که در آموزش زبان خارجی بر آن تأکید میشود اما متأسفانه، مشکلترین بخش آن نیز است. سر کلاس درس دانشآموزان مرتباً ترغیب میشوند که به زبان خارجی صحبت کنند اما زمانی که کلاس تمام میشود، استفاده از آن در موقعیتهای واقعی امکانپذیر نیست - داکووسکا، . - 2005
با عنایت به صرف هزینههای هنگفت و سرمایه گذاری کلانی که در آموزش و پرورش در طول دوره هفت ساله بر آموزش زبان انگلیسی میگذارد، نتایج قابل قبولی دریافت نمیکند. هر ساله آموزش و پرورش میلیونها تومان صرف برنامه ریزی، تألیف، آموزش معلمان و چاپ کتب زبان انگلیسی میکند، اما نتیجه این سرمایه گذاری و صرف هزینه، فارغ التحصیل شدن دانشآموزانی است که پس از سال ها به سطح قابل قبولی از دانش و توانش زبانی نمیرسنداصولاً. بین آن چه هست و آن چه باید باشد فاصله بسیار است. یکی از عواملی که آموزش زبان انگلیسی را با مشکل مواجه ساخته، روش تدریس این درس است. با توجه به این که انگلیسی زبان دوم دانشآموزان است، یادگیری نظری قوانین این زبان، کمک چندانی به تسلط بر آن، نمیکند و نیازمند تمرین عملی بیشتر است. بنابراین روشهای تدریسی که مشارکت دانشآموزان را در امر آموزش فراهم میآورد، به بهبود یادگیری زبان انگلیسی بیشتر کمک میکند.
به همین دلیل، روشهای تدریس فعال در فرآیند آموزش زبان مطرح شدهاند. یکی از روشهای تدریس مؤثر و مناسب برای آموزش زبان، ایفای نقش1 است. ایفای نقش راهبردی است که در آن دانشآموزان نقشهای ویژهای را با گفتن، انجام دادن یا مشارکت، بهعهدهمیگیرند - آلتون، . - 2015
اجرای نقش در یادگیری زبان از اهمیت ویژهای برخوردارست و میتواند آن را تسهیل کرده و یا بهبود بخشد - لیو و دینگ، . - 2009 ایفای نقش یک ابزار قوی در دست معلم است که میتواند تعامل را در کلاس افزایش دهد - کوزنیر، . - 2015 این راهبرد تدریس در گروه مدلهای خانواده اجتماعی میگنجد - جویس و ویل، . - 2000
لینسر - 2004 - طی سالهای 2002 تا 2003 در دانشگاه ملبورن، با استفاده از روش تدریس ایفای نقش و در یک محیط شبیهسازی شده، نشان داد که تجربه گسترش راهحلهای مشکلات در چنین محیطی، ابزاری در جهت خلق یک فهم تعاملی و انعکاسی مطالب این دوره در مقایسه با روش سنتی بوده است. لوی - 2011 - نیز طی تحقیقی پیرامون روش تدریس ایفای نقش در تدریس تاریخ و ادبیات بدین نتیجه دست یافت که این روش انگیزش دانشجویان را برای یادگیری و موقعیت کاربرد مهارتهای زبانی مورد نیاز در کلاس را افزایش میدهد.
ایفای نقش در واقع، یک تمرین مفید در غلبه بر بعضی از محدویتهای روشهای سنتی سخنرانیمحور است. در حالی که در سخنرانیها، با وجود یک معلم آگاه، اطلاعات به دانشآموزانکاملاً منفعل انتقال مییابد؛ ایفای نقش به هر دو روابط معلم/دانشآموز و درگیری هدفمند دانش آموز نیاز دارد - بلونی، . - 2008
به اعتقاد لادوس - 2004 - ایفای نقش یکی از گامهای اصلی تکنیکهای ارتباطی است که فصاحت زبانی دانشآموزان را توسعه میدهد و به تعامل در کلاس و افزایش انگیزه منجر میشود. گارسیا - 2008 - معتقد است یادگیری با روش ایفای نقش برای یادگیری زبان دوم از مزایای بیهمتایی برخوردارست. به عبارتی، ایفای نقش انگیزه، یادگیری زبان دوم را افزایش میدهد - رازالی و ایسمیل، 2017؛ کنن، 2017؛ گلنت و تامسن، 2017؛ ال عباسی، 2016؛ نیر، یوسف و آراماگام، 2014، شن و سووانتپ، - 2011 و محیط یادگیری بدون تنیدگی را فراهم میسازد که دانشآموزان از بکارگیری زبان لذت میبرند. در چنین شرایطی اعتماد به خود، انگیزش و مهارتهای صحبتکردن افزایش مییابند - آلتون، . - 2015
یکی از بخشهای مهم در یادگیری زبان انگلیسی یادگیری لغات است. یادگیری لغات انگلیسی به دلیل پیچیدگی زبان، جنبههای روانی - شناختی، سخت است. به همین دلیل معلمان درپییافتن شیوههایی مؤثرند که جایگزین تکرار طوطی وار کلمهها سازند - آنوتاما، . - 2010 بررسیها نشان دادهاند روش ایفای نقش یادگیری لغات زبان انگلیسی را نیز تسهیل میکند - صادقی و شریفی، 2013؛ ال عباسی، . - 2016
با توجه به اهمیت یادگیری زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم، در توانایی بکارگیری از فناوریهای نوین مانند رایانه و با در نظر گرفتن این امر که روش تدریس ایفای نقش، یادگیری زبان را تسهیل میکند، پژوهش حاضر به بررسی اثربخشی روش تدریس ایفای نقش بر یادگیری لغات زبان انگلیسی اختصاص یافت.
روش
روش اجرای این پژوهش، روش شبه آزمایشی است. برای اجرای این پژوهش از طرح آزمایشی دو گروه مستقل با پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. نمونه های آماری به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند. اما عضویت در هر گروه به گونه طبیعی و بدون دخالت پژوهشگر و صرفاً بر مبنای تقسیم بندی اعمال شده توسط مدرسه صورت گرفت.
