بخشی از مقاله
چکیده
یکی از فرضیات اصلی تئوری نمایندگی این است که مدیران شرکت »کارگزاران« و سهامداران »کارگمار«تضاد منافع دارند ومدیران لزوما به نفع سهامداران تصمیم نمی گیرند، برهمین اساس این مورد منجر به ایجاد یک محیط گزارشگری غیر شفاف برای سرمایه گذاران میشود که آنها را قادر به شناسایی وکشف پروژه های زیان ده شرکت نمی کند و خطرکاهش و ریزش قیمت سهام را به وجود میآورد. بنابراین این پژوهش به بررسی تاثیر ریسک سود ×”نقدی و تعهدی“× برخطر کاهش قیمت سهام می پردازد . در این تحقیق تعداد 144 شرکت پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران دردوره زمانی1386 تا 1393 بررسی شده است وجهت آزمون فرضیه ها از مدل رگرسیون لجستیک استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان میدهدکه ریسک کل سود و ریسک جریانات نقد عملیاتی برخطرریزش قیمت سهام تاثیرمستقیم ومعناداری داشته وباعث افزایش آن میشود؟ نتایج این تحقیق هیچ رابطه معناداری بین ریسک اقلام تعهدی و خطر کاهش قیمت سهام نشان نمیدهد.
واژه های کلیدی: ریسک کل سود ، ریسک جریانات نقد عملیاتی، ریسک اقلام تعهدی ،خطرریزش قیمت سهام؟
-1 مقدمه
امروزه دغدغه بسیاری از مدیران سرمایه گذاری، دقت در برآورد ریسک و در پی آن، مدیریت ریسک جهت کاهش آن به حداقل ممکن است - رستمی و نیک نیا، . - 1392 دو موضوع ریسک و بازده، موضوع های اساسی در نظریات سرمایه گذاری هستند و در این مورد دو دیدگاه بسیار مهم وجود دارد که بر اساس آن، نخست، سرمایه گذاران فقط زمانی ریسک را تحمل می کنند که بازده اضافی به دست آورند و بعد ریسک با تنوع بخشی کاهش مییابد که این مورد اخیرا مورد توجه بسیاری از سرمایه گذاران قرار گرفته است و شناسایی تاثیر آن مسئله ای است که کمتر به آن پرداخته شده است - چن و همکاران1، . - 2001
از سوی دیگر در چندین سال گذشته شاهد افت چشمگیر اقتصاد جهانی بودهایم که به افزایش مباحث داغ در زمینه مشکلات عمده ارزیابی خطر و مدیریت آن در رسانه های اقتصادی انجامیده است. همانگونه که توسط متخصصان دانشگاهی یا افراد حرفه ای تشخیص داده شده است، هر دو مورد چشمپوشی از ریسک شناخته شده و همچنین ارائه پاسخ غلط به ریسک میتواند به مدیریت نامناسب منابع مالی بیانجامد - حاجیها و فرخی، . - 1393
علاوه بر این، در محیطی با ریسک اجزای سود، سرمایه گذاران قادر به شناسایی و کشف پروژه های زیانده شرکت نیستند. ناتوانی سرمایهگذاران در تمایز بین پروژه های سودده و زیانده باعث می شود که پروژههای زیانده ادامه یابد و با گذر زمان زیاندهی آنها افزایش یابد. بازده منفی این نوع پروژه ها در طول زمان درداخل شرکت انباشته می شود و هنگامی که اطلاعات مربوط به آنها افشا می شود، قیمت سهام به شدت کاهش پیدا خواهدکرد - ابودی و لیو2، 2005؛ یارث و همکاران3، . - 2002 از اینرو این مسأله اصلی این تحقیق بررسی تأثیر ریسک اجزای سود - نقدی و تعهدی - بر خطر سقوط قیمت سهام شرکتها است و این تحقیق در پی پاسخ به سوالات زیر است:
سوال اول - آیا بین ریسک کل سود با خطر کاهش قیمت سهام رابطه معنادار منفی وجود دارد؟
سوال دوم - آیا بین ریسک جریانات نقد عملیاتی با خطر کاهش قیمت سهام رابطه منفی معنادار وجود دارد؟
سوال سوم - آیا بین ریسک اقلام تعهدی با خطر کاهش قیمت سهام رابطه منفی معنادار وجود دارد؟
-2 بسط نظری فرضیههای پژوهش
ریسک اجزای سود به مفهوم آن است که انحراف قابل ملاحظه ای از سود گزارش شده در هر سال وجود داشته باشد. به نظر می رسد که این وضع، در مورد مدیران ریسکگریز صادق باشد. چندین انگیزه اصلی در تمایل مدیران به عدم ریسک اجزای سودوجود دارد. یکی از آنها، اجتناب از انتظارات بیش از حد بازار است. یک واحد تجاری جوان ممکن است قادر به رشد ثابت سالانه 11 درصد باشد، با این وجود، ممکن است یک واحد تجاری بالغ، اغلب درگیر یافتن فرصتهای جدید رشد باشد. بنابراین ممکن است مدیران بخواهند که از نوسانات سود گزارش شده سالانه جلوگیری کنند. از طرف دیگر، عدم ریسک اجزای سود، این پیام را به سرمایه گذاران نیز می دهد که سود واحد تجاری دوام - ماندگاری - دارد - وایتت دیچ4، . - 2009 در حوزه تحقیقات تجربی، شواهد زیادی در مورد عدم ریسک اجزای سودیافت شده است. در تحقیقات انجام شده، عدم ریسک اجزای سود با استفاده از جریانات واقعی، از طریق روش های حسابداری و از طریق اقلام خاص بررسی شده است.
امروزه سود، از جمله برترین شاخص های اندازه گیری فعالیت های یک واحد اقتصادی است و بدین علت منبع ریسک هم می باشد، بنابراین مقیاس های ریسک بر مبنای سود یک نماینده منطقی برای تخمین ریسک شرکت است. با توجه به شواهد، وقتی سودهای گزارش شده هموار سازی می شوند؛ امکان دارد سود کل، مخاطره آمیزی عملیات را پنهان کند. در چنین مواردی به نظر می رسدکه اجزای سود از قبیل: اقلام تعهدی و جریان های نقدی عملیاتی، نقش مهمی در سنجش ریسک ایفا می کنند - حاجیها و فرخی، . - 1393
علاوه بر این، در یک محیطی با ریسک اجزای سود، سرمایه گذاران قادر به شناسایی و کشف پروژه های زیانده شرکت نیستند. ناتوانی سرمایه گذاران در تمایز بین پروژه های
