بخشی از مقاله
چکیده
امروزه با وجود پیشرفت در تمام ابعاد زندگی و به طریقی آسان شدن زندگی به وسیله تکنولوژی مدرن، روابط انسانی سخت تر از قبل شده بطوریکه ناتوانی در ایجاد ارتباط صحیح بین فردی به یکی از معظلات فردی و در نتیجه آسیب های اجتماعی، فرهنگی تبدیل شده است که اثبات این مدعا را می توان در افزایش چشمگیر آمار طلاق، مشاجرات و دعواهای خانوادگی و... یافت.
شاید یکی از دلایل این امر توجه و تمرکز انسان امروزی بر پیشرفت های مادی و غافل شدن از ارتقاء دانش معنوی و روحی و سطح بهداشت روانی بوده است. نا آشنایی با مهارت های زندگی که شامل مهارت های تفکر، اجتماعی و عاطفی است را می توان یکی از مهمترین علل این موضوع دانست.
در این پژوهش که از شیوه ی گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای استفاده شده سعی شده است که با توضیح و شرح انواع مهارت های زندگی ضمن آموزش و آشنایی خوانندگان با آن موجب ایجاد تغییر نگرش و رفتار در شخصیت و رفتارشان شود.
مقدمه وبیان مسئله
زندگی امروزه انسان ها با رشد فناوری واطلاعات و از بین رفتن مرزهای اجتماعی ،فرهنگی و جغرافیایی با چالش هایی روبه رو گردیده که این چالش ها با سرعت زیادی روبه افزایش است.امروزه انسان ها با انواع آسیب های روانی و اجتماعیی روبه رو اند که طبق نتایج سازمان جهانی بهداشت روبه افزایش است و متخصصان حیطه بهداشت سعی در کنترل این آسیب ها دارند.به همین منظور بحث مهارتهای زندگی و آموزش آن در سال 1993 بهمنظور ارتقای سطح بهداشت روانی افراد از سوی سازمان جهانی بهداشت مطرح شد.بشر امروز بیش از هرزمانی در کنار پیشرفت ها و تحولات پیدرپی علمی و اطلاعاتی و فرهنگی و اجتماعی و صنعتی سلاحی نیرومند را در مواجهه با ابهامات و نگرانی ها میطلبد که آن نیز چیزی جز مهارتهای زندگی و هنر زندگی کردن نیست.
مهارتهای زندگی بهعنوان تواناییها، دانشها، نگرش ها و رفتارهایی تعریف شده است که برای شادمانی و موفقیت یاد گرفته میشوند تا اینکه فرد را قادر سازند با موفقیتهای زندگی سازگاری یابد و بر آن مسلط شود. از طریق رشد این مهارتها افراد یاد میگیرند که بهراحتی با دیگران زندگی کنند، احساس خود را با امنیت خاطر بیان کنند وزندگی را دوست داشته باشند.
چندین دهه، دستورالعملهای سلامت روان و رفتارهای سالم بهعنوان " آموزش سلامت روان" تعریف میشدند. پیشرفت مهارتهای زندگی همیشه متضمن آموزش سلامت روان است.مهارتهای روانی اجتماعی و بین فردی، مثل ارتباطات، تصمیم گیری و جلوگیری از رفتارهای خطرناک، برای سلامت روان مهم هستند. توجه به دانش، نگرشها و مهارتها در کنار هم - با تأکید بر مهارتها - یک جنبه مهم است که آموزش مبنی بر مهارتها را از دیگر روشهای آموزشی در رابطه با موضوعهای سلامت روان مشخص میکند
برنامه مهارتهای زندگی یک رویکرد تغییر رفتار فراگیر - جامع - است که بر رشد مهارتهای موردنیاز برای زندگی تمرکز دارد مثل مراقبه، تصمیمگیری، تفکر، مدیریت هیجانها، جرات ورزی، ایجاد عزتنفس، مقاومت در برابر فشار، و مهارتهای ارتباطی. درمجموع، این برنامه به شناسایی موضوعات مهمی همچون نیازهای روانی انسانها بهسوی ارزشهای جدید میپردازد.
رویکرد مهارتهای زندگی کاملاً تعاملی هست، و از ایفای نقش، بازیها، پازلها، بحث گروهی و دیگر فنهای تدریس ابداعی برای درگیر شدن در جلسات استفاده میکند.
اهداف و محتوای آموزش مهارتهای زندگی، کشور به کشور و از محلی به محلی دیگر متفاوت است - سازمان بهداشت جهانی،. - 1996 بههرحال در همهی فرهنگها، آموزش مهارتهای زندگی شبیه به یکدیگر هستند.
امروزه بر اساس نظریه یادگیری اجتماعی »بندورا« این مهم توسط سازمان بهداشت جهانی موردتوجه قرارگرفته است و بر همین اساس فردی به نام بوتوین برنامههایی را جهت آموزش مهارتهای زندگی تدوین کرده است. به نظر بوتوین رویکرد مهارتهای زندگی بر این اساس استوار است که لازم است برای جوانان موقعیتهایی فراهم کرد تا مهارتهای اساسی زندگی را بیاموزند.
به زعم بوتوین - 1997 - امروزه جوانان در معرض فشارهای مختلفیاند که این فشارهانهایتاً به بهداشت آنان صدمه میزند - ازجمله فشارهای فردی، اجتماعی و فشار گروههای مختلف - . اصطلاح مهارتهای زندگی به گروه بزرگی از مهارتهای روانی - اجتماعی و میان فردی گفته میشود که میتواند به افراد کمک کند تا تصمیماتشان را با آگاهی اتخاذ کنند ، بهطور مؤثر ارتباط برقرار کنند ، مهارتهای مقابلهای و مدیریت شخصی خود را گسترش دهند وزندگی سالم و بارور داشته باشند. مهارتهای زندگی میتوانند اعمال شخصی و اعمال مربوط به دیگران و نیز اعمال مربوط به محیط اطراف را طوری هدایت کنند که بهسلامت بیشتر منجر شود و سلامت بیشتر یعنی آسایش بیشتر جسمانی ، روانی و اجتماعی
اهداف تحقیق هدف کلی: تأثیر مهارت های زندگی و آموزش آنها بر ارتقای سطح بهداشت روانی افراد
اهداف جزئی
آشنایی با مهارت های زندگی و ابعاد آن آشنایی با مهارت های تفکر آشنایی با مهارت های اجتماعی آشنایی با مهارت های عاطفی
تعریف مهارتهای زندگی
تعریف سازمان بهداشت جهانی - - 1993 از مهارت های زندگی بدین گونه هست : » مهارتهای زندگی تواناییهایی برای رفتار مثبت و سازگارانه هست که افراد را قادر میسازد تا بهطور مؤثری به خواستهها و چالش های زندگی روزمره برخورد نمایند ، آموزش چنین مهارتهایی میتواند افراد را قادر سازد تا انتخابهای سالم و رفتار مناسبی را در طول زندگیشان انجام دهند . «
مهارتهای زندگی، توانائیهای روانی اجتماعی برای رفتار انطباقی و مؤثر هستند که افراد را قادر میسازند تا بهطور مؤثری با مسائل و مشکلات زندگی روزمره مقابله کنند. آموزش این مهارتها موجب ارتقاء رشد شخصی و اجتماعی، محافظت از حقوق انسانها و پیشگیری از مشکلات روانی اجتماعی میشود.
مهارتهای زندگی طبقهبندی مشخصی ندارند اما بیشتر شرح یک دامنهی از مهارتهای مهم برای یک زندگی موفقیتآمیز است.اگرچه مفهوم مهارتهای زندگی فصل مشترک زیادی دارد،اما برای تشخیص و تعریف مهارتهای زندگی اهداف برنامه،مفید است
مهارتهای زندگی شامل مجموعهای از تواناییها هستند که قدرت سازگاری و رفتار مثبت و کارآمد را افزایش میدهند همچنین آموزش این مهارتها بهعنوان یک روش عام پیشگیری از آسیبهای فردی و اجتماعی مورد تأکید بوده است .
این مدل به تشخیص مهارتهای زندگی کلی و گسترده پرداخته که شامل مهارتهای تفکر ،مهارتهای اجتماعی و مهارتهای عاطفی است.
