بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش تعیین تعاملات والدینی زنان و مردان معتاد تحت درمان متادون و مقایسه آنها با گروه کنترل است.که به این منظور75 نفر انتخاب شدند.که30 نفر 15 - مرد و 15 زن - که و دارای فرزند بودند ودر کلینیکهای خصوصی ترک اعتیاد - دی ،کلینیک متادون ،مهر ایین شرق ،بارش امید و شهرری - شهر تهران پرونده داشتند و هم چنین 45 نفر از زنان و مردان عادی دارای فرزند برای گروه کنترل انتخاب شدند.و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند.
برای گرد آوری اطلاعات از پرسش نامه تنیدگی والدینی PSI استفاده شد. روش پژوهش از نوع علی-مقایسه ای بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها از ضریب همبستگی و تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان انزوای اجتماعی در افراد وابسته به مواد بالاتر از افراد شاهد است، اما میانگین محدودیت های نقش، افسردگی، و سلامت والدین در افراد شاهد بیشتر از افراد وابسته به مواد می باشد.
.1 مقدمه
اعتیاد به مواد مخدر یکی از معضلات بهداشتی وروانی و اجتماعی جهان امروز است که مختص به یک نژاد، طبقه اجتماعی و گروه سنی خاصی نمی باشد - هاشمی،. - 1383 روابط والد - فرزند نه تنها در دوره کودکی حایز اهمیت است، بلکه در دوره بزرگسالی هم روابط بین والدین و فرزندان بسیار مهم است . چنان که تأثیر روابط والد -فرزند در بزرگسالی روی سلامت روان و پریشانی روان شناختی فرزندان تأیید شده است - میلکی، بریمن و اسکمن ،. - 2008چنانچه والدین نتوانند تعامل مناسب و سازنده ای را با نوجوان یا جوان خود برقرار کنند، فرزند دچار محرومیت عاطفی و هیجانی شده و ممکن است این فقر هیجانی و کمبو د عاطفی وی را به سمت اعتیادپذیری سوق دهد
کیفیت رابطه والد - فرزندی نوجوانان عادی، در تمامی ابعاد رابطه، بهتر از رابطه والد -فرزندی نوجوانان معتاد است . همچنین روش تربیتی والدین نوجوانان معتاد در مقایسه با نوجوانان غیرمعتاد، استبدادی تر یا سهل گیرانه تر است. پژوهش های مرتبط با شیوع اعتیاد در بین زنان و دختران نشان می دهد که رابطه ناگسستنی بین خشونت های خانوادگی با گرایش به اعتیاد در زنان وجود دارد
رویدادهای بد و ناگواری که در زندگی هر کس اتفاق می افتد آرامش جسمی و روانی وی را به هم میزند معمولاً باعث می شود که برای رهایی از این حالت روش و راه حل زا در هر عصر و زمانی به شکلهای مشخصی وجود داشته هایی را به کار برد. این حالت تنیدگی نامیده می شود. رویداد های تنیدگی اند. مثلا انسانهای ما قبل تاریخ ازحمله حیوانات وحشی یا مرگ در اثر گرسنگی، سرما و یا بیماری، تنیدگی های زیادی را تحمل می کردند یا اینکه چندین قرن قبل تنیدگی ناشی از ابتلا به بیماری طاعون که تمام مردم را از بین می برد وجود داشت با اینکه بشر همواره تنیدگی را تجربه کرد ه است.
اما به نظر می رسد که امروزه کمتر کسی است که با این مفهوم آشنا نباشد. چراکه عده زیادی هستند که از فشار های ناشی از کار و زندگی صحبت می کنند و لذا می توان گفت که تنیدگی جزیی از زندگی عادی و روزمره مردم است
تعارض خانوادگی شدید و پیوند خانوادگی ضعیف با طیف گسترده ای از رفتار های مخرب نوجوانان از جمله سوء مصرف مواد ارتباط دارد .افراد در معرض خطر اعتیادمعمولاً فاقد خانواده گرم و صمیمی هستند
طبق بررسی الگوهای مصرف مواد مخدر در ایران در سال 1377 نزدیک به 81 درصد جمعیت نمونه افراد مصرف کننده مواد در ایران در فاصله سنی 20 - 24 سال قرار دارند زنان نخستین قربانیان بسیاری از آسیب ها و انحرافات اجتماعی اند در این میان اعتیاد اگر نه اولین و عمده ترین بلکه از مهم ترین آنان است. هر جا که پای اعتیاد به مواد مخدر باز می شود در صف نخست قربانیان آن زنان قرار دارند. از عوامل مهم اعتیاد زنان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- 1 نقش روابط نزدیک و صمیمی در اعتیاد زنان
- 2 خشونت و اعتیاد زنان : به نظر می رسد که زنان معتاد نسبت به دیگر زنان میزان بیشتری از خشونت را تجربه و تحمل می کنند. - چیزی حدود 90 درصد بیشتر -
- 3 عوامل روانی خطرزا : زنان معتاد در مقایسه با دیگر زنان، مسائل ومشکلات روانی بیشتری دارند. گرچه مشخص شده است که اختلافات افسردگی، اضطراب، شایع ترین بیماری در نزد معتاد به مواد است هم چنین رفتارهای خودکشی، آسیب پذیری بالا، عزت نفس پایین در زنان معتاد بسیار بیش از دیگران است.
- 4 پدیده های اجتماعی : جرائمی نظیر دزدی های کوچک، شریک جرائم فروش مواد، روسپی گری، ضرب و شتم و تهاجم به طور شگرفی زنان را تحت تأثیر قرار می دهند.
- 5 موانع اجتماعی کنترل اعتیاد، در جامعه اغلب اعتیاد زنان را منفی تر از مردان می دانند. همین نگرش های اجتماعی، یک مانع عمده درمان آن هاست، زنان می ترسند، خانواده و جامعه در درمان از آن ها حمایت نکنند. کوشش های زیادی معطوف به درمان اختلالات استفاده از دارو شده است.
در این راستا دامنه ی وسیعی از برنامه های درمانی اقامت گاهی ارزان درمان گری، درمان گری رفتاری یا شناخت درمان گری به کار برده شده است. درمان دارویی سوء مصرف کنندگان از دارو بستگی به نوع دارو و شخصیت گروه استفاده کننده دارد
بهترین برنامه های درمانی در افراد وابسته به مواد طبقه بندی مقبول کلی برای روش های خاص مورد استفاده در درمان یا برنامه های مشاوره فردی گروه درمانی و درمان های نگه دارنده می باشد. سم زدایی بر تغییر رفتاری بلند مدت متمرکز است. و این که از برنامه مداخله های دارویی وسیع استفاده می کند. روان درمانی و درمان عمومی استفاده از وابستگی دارویی متادون نگه دارنده را به صورت برنامه های سرپایی دارد. متادون دارویی خوراکی و طولانی اثر که اگونیست رسپتور اوپیوئیدی، که در جنگ جهانی دوم ضد درد جانشین برای مورفین ساخته شد در سال 1940 از آن برای داروی کمکی استفاده شد.
%90 متادون خوراکی به سرعت از - دستگاه گوارش - GIجذب می شود ودر عرض 30 دقیقه در پلاسما قابل تشخیص است حداکثر دوز آن 2 تا 6 ساعت و %90 ان به صورت بر گشت پذیر به پروتئین های پلاسما و باقی که شامل پروتئین های بافت مغز و کبد متصل می شود. متادون قابل حل در چربی و قابل انتقال از - - - B.B.B - سدخونی مغزی - است و به میزان زیادی در بدن توزیع می شود که باعث کاهش مدت فعالیت ضد درد متادون در حدود 4 ساعت به دنبال تزریق یک بار متادون است.
اثرات ضد درد متادون در افراد غیر مقاوم با آن با غلظت 30 تا 60 ، متابولیست های متادون درون ادرار و صفرا ترشح می شود. اسیدی کردن ادرار باعث افزایش ادرار می شود. نیمه عمر متادون بین 24 تا 36 ساعت متغیر است درمان با دوز نگه دارنده متادون برای اولین بار در سال 1960 متداول شده که استفاده از داروی نگه دارنده متادون به تنهایی منجر به معالجه فرد معتاد نمی شود بلکه یک مخدر کم خطر جایگزین می گردد
علی اکبری دهکردی و همکاران - - 1393، در مورد اثربخشی برنامه فرزندپروری مثبت بر تنیدگی والدینی در مادران کودکان با آسیب شنوایی، نشان داد که میانگین نمرات در قلمرو والد و کودک در گروه مورد نسبت به گروه شاهد در پیش آزمون نسبت به پس آزمون با توجه به هدف پژوهش کاهش بیش تری یافته است. بیگی، فراهانی، محمدخانی و محمدی فر - - 1390 در پژوهش خود به منظور بررسی کیفیت زندگی و امیدواری در معتادان گمنام و معتادان تحت درمان با متادون نتیجه گرفتند که میانگین نمرات اعضای گمنام های شرکت کننده در جلسات، در مولفه های تفکر عاملی، امیدواری، روابط بین فردی و سلامت فیزیکی به طور معناداری بالاتر از میانگین افراد تحت درمان با متادون بود.
در پژوهشی که توسط کادزین و ویتلی - 2008 - صورت گرفت، نتایج نشان داد که تنیدگی والدین روش های تنبیهی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد، به طوری که مستقیما رفتار مقابله ای و پرخاشگرانه کودک را افزایش می دهد. این احساس والدگری اغلب با گذرزمان به سایربخش های خصوصی زندگی و روابط زناشویی نیز گسترش پیدا می کند.
پژوهش مینتزر و استیزر - 2007 - ، نشان داد که معتادان تحت درمان نگهدارنده متادون اختلالاتی را در سرعت روانی حرکتی، حافظه کاری، تصمیم گیری و فراحافظه نسبت به گروه کنترل نشان دادند. همچنین نتایج این پژوهش اختلالات احتمالی را در مکانیسم های بازداری، اختلال در تخمین زمان، انعطاف پذیری مفهومی یا حافظه دراز مدت نشان داده اند
. هاروارد - - 2006 در پژوهش خود به منظور بررسی اثربخشی متادون درمانی بر کاهش افسردگی افراد مصرف کننده هروئین نشان داد که نشانه های افسردگی افراد وابسته به مواد تحت درمان از 26 درصد به 11 درصد کاهش یافته است و متادون درمانی در کاهش افسردگی موثر بوده است. با توجه به مطالب ذکر شده پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که ایا بین تعاملات والدینی زنان ومردان معتاد تحت درمان متادون با افراد عادی تفاوت معناداری وجود دارد؟
.2روش پژوهش
روش پژوهش حاضر از نوع علی - مقایسه ای است، جامعه آماری این پژوهش افراد معتاد تحت درمان با مواد نگه دارنده متادون می باشند که هم مردان و هم زنان را در برمی گیرد که خانواده و فرزند دارند. این افراد به صورت مستمر به کلینیک خصوصی ترک اعتیاد دی درشهر تهران مراجعه داشته اند. و سن آن ها20 تا 40 سال هستند در سال 1394 - 1393در مرکز تحت درمان قراردارند. حجم نمونه 75 نفر به روش نمونه گیری در دسترس بوده است. در این پژوهش 30 نفر را که 15 مرد و 15 زن که به کلینیک های خصوصی ترک اعتیاد مراجعه نموده اند و هم چنین 45 نفر از زنان مردان عادی با خانواده و فرزند برای گروه کنترل استفاده شد. در این پژوهش تلاش شده که گروه ها از نظر اقتصادی و اجتماعی و تحصیلی و سن 20 - تا40سال - با هم همخوانی داشته باشند .
ابزار پژوهش در این پیمایش برای گرد آوری داده ها از روش های مصاحبه و پرسش نامه به صورت حضوری انجام خواهد گرفت .
پرسش نامه مورد استفاده در این پژوهش پرسش نامه تنیدگی والدینی PSI می باشد. این مقیاس در سال 1967 بر مبنای الگوی نظری مربوط به تنیدگی والدینی تهیه شده، الگوی نظری مقیاس توسط اپیدین تدوین گردیده است در شکل بازنگری شده تصحیح آن ساده تر و تعداد مواد آن کمتر است. این تغییرات مدت زمان اجرا را کوتاه و تعیین نمرات آزمودنی ها را در قلمرو زیر مقیاس های مختلف ساده تر کرده است .
این بازنگری مواد شاخص تنیدگی والدینی را از 150 ماده به 101 ماده کاهش داد و 11 ماده اختیاری نیز به عنوان مقیاس تنیدگی زندگی بر آن افزوده ضریب پایانی برای هر یک از تست های هر قلمرو و کل نمرات توسط سازنده آزمون محاسبه گردید. ضریب پایایی در یک نمونه 2633 نفری در قلمرو کودک % 70 تا % 83 و در قلمرو والدین از %70 تا %84 به دست آمد .
و در کل ضریب پایایی این آزمون %95 است. این میزان ضریب پایانی می تواند بیانگر ثبات درونی ارزیابی ها باشد و در مطالعه ای دیگر ضریب پایایی این آزمون از طریق روش بازآزمایی در 4 مطالعه متفاوت در قلمرو کودک و والدین %81 و %70 حاصل شده که حاکی از وجود همبستگی قوی و معنی دار می باشد
خالقی . - 1377 - در پژوهش با عنوان تعیین تنیدگی مادران شاغل و غیر شاغل بر حسب ویژگی های مادر کودک و تأثیر شیوه درمان گری تنیدگی زدایی بر کاهش آن آلفای کرانباخ این مقیاس را در حدود %92 بدست آورد.
.3یافته ها
جدول 1 جدول آماره توصیفی پرسشنامه تعاملات والدینی
