مقاله تأثیر نور و نورپردازی بر فضاها و دکوراسیون داخلی

بخشی از مقاله

تأثیر نور و نورپردازی بر فضاها و دکوراسیون داخلی

خلاصه

نور یکی از عوامل مهم در دکوراسیون داخلی است که تأثیر بسزایی در چگونه به نظر رسیدن فضاها و دکوراسیون داخلی دارد. هیچ عنصری در دنیا بدون وجود نور دیده نمیشود.

نور مصنوعی درواقع نوری است که از خورشید تابیده نشده است و منابع دیگری عامل به وجود آمدن آن هستند، بیشتر این منابع صرفنظر از آتش و منابع محدودی که انرژی خود را از گاز، نفت و یا مانند آنها تأمین میکنند، دارای سیستمی الکتریکی هستند. به وسیله نور میتوان فضایی را وسیعتر یا کوچکتر نشان داد. نورپردازی در فضاهای مختلف متفاوت است و اصول متفاوتی دارد. نورپردازی می تواند تأثیر روحی و روانی زیادی بر روی فرد بگذارد. با گذشت زمان و پیشرفت چشمگیر تکنولوژی نور و نورپردازی نیز پیشرفت های زیادی داشته است. در این مقاله به نقش و تأثیر نور و نورپردازی بر فضاها و دکوراسیون داخلی پرداخته شده است.

واژه های کلیدی: نور، نورپردازی، فضاهای داخلی، دکوراسیون داخلی، تأثیر روانی

.1 مقدمه

طلوع خورشید با متراکم شدن اشعههایی همراه است که مجموع آنها نور نامیده میشود. نور از مهمترین مواهب الهی است که در زندگی موجودات به ویژه انسان از نقش بسزایی برخوردار است. بدون نور هیچ شیای قابل دیدن نیست. قطعاً همهی ما در هنگام تاریکی به ارزش و ضرورت واقعی نور پی بردهایم.

این تاریکی یا حاصل از غروب خورشید یا حاصل از خاموش کردن نورپرداز مصنوعی توسط خود ماست. نور و نورپردازی تأثیری انکارناپذیر بر معماری از جمله فضاها و دکوراسیون داخلی دارد. نورپردازی اصولی و متناسب با محیط سهم بسزایی در حفظ ایمنی محیط نیز دارد. به طور مثال دیدن پلهها، شیشهها، درها و اختلاف سطوح از جملهی این موارد است.


.2 نور و مفهوم نمادین آن

نور در بیشتر فرهنگها نماد تعالی، اوج گرفتن، به کمالرسیدن، رویش و اعتماد به نفس و بسیاری خصوصیات عالی دیگری میباشد. چنانچه در آثار نقاشان معروف دوران های متفاوت تاریخ هنر هاله نور در اطراف سر شمایل قدسیان را میبینیم که نمادی از تعالی، و غایت رسیدن به کمال و تفکر و اندیشه خاص آن بزرگان است. بهطورکلی در بیشترین آثار ادبی دنیا (اشعار و داستانها)، ناکامی ها و سختی ها را به شب تاریک و تمام امیدها و نویدها را به سپیده دم صبح تشبیه کردهاند. »پایان شب سیه سفید است« و یا صبح و طلوع آفتاب که نشانه دولت و کامیابی است.
» باش تا صبح دولتت بدمد کاین هنوز ازنتایج سحر است«

.3 فیزیک نور

نور صورتی از انرژی تابشی است که با سرعت 300000 کیلومتر بر ثانیه در فضا سایر می کند. اگر به فرمول معروف انیشتن اعتقاد داشته باشیم، نور گونه ای ابتدایی از انرژی و مقیاس همه انرژیهاست . فرمول انیشتن می گوید، انرژی برابر با جرم ضرب در مربع سرعت نور است. نور گونهای از امواج الکترومغناطیس است که برای چشم انسانی در نوار نازکی میان قرمز و آبی مرئی میشود. این نوار میان 400 و 800 نانومتر در طول موج متغیر است. طول موجهای کوتاهتر شامل نور مافوق قرمز و بلندترها مادون بنفش هستند. نور چیزی است که امکان دیدن را برای انسانها فراهم میآورد.

چشم انسان به نور در دو صورت واکنش نشان میدهد: به وسیله چشم و حسگرهای عصبی که »میله« نامیده می شوند و شدت نور را تشخیص میدهند، همینطور حسگرهای دیگری که مخروطی شکل هستند و رنگ اشیا را در ترکیب با ته رنگهای قرمز، زرد و آبی تحلیل و بررسی میکنند. این اطلاعات به مغز انتقال مییابند. و در جایی که تصویری را درک میکنیم در ذهن و چشم بازسازی میشوند.

منبع اصلی نور طبیعی، نور خورشید در طول روز است؛ همان نوری که در شب به ماه و ستارهها انتقال مییابد. چگونگی تأثیر نور روز، به آب و هوا، زمان، انعکاس نور، موقعیت خورشید در آسمان و موقعیت جغرافیایی بیننده بستگی دارد. نور مصنوعی که طیف وسیعی از منابع را در بر می گیرد نظیر شعله شمع، لامپ تنگستن ولتاژ پایین، لامپ فلوئورسنت فسفری یا لامپ معمولی و غیره، در بسیاری از خانهها مورد استفاده قرار میگیرد.:1] صفحه 3 و صفحه [4

.4 فرآیند نور

چنانچه تابیدن نور بر اعمال و روحیات ما اثر میگذارد، بر اجسام و عناصر اطراف ما نیز تأثیر اجتنابپذیر دارد، بدین
شرح:
1. موجب دیدن اجسام میشود.

2. موجب عمل غذاسازی در گیاهان میشود.

3. باعث تداوم کار کردن کلیه وسایل نوردهی میشود.

4. موجب تغییر رنگ لباس و پارچه میشود.
برای آنکه جسمی دیده شود، باید از آن جسم نور به چشم برسد، بنابراین جسم یا باید از خودش نور تابش کند و یا نورهایی را که بر آن تابیده شده است، به طرف چشم بیننده بازتاب دهد. به همین دلیل اجسام به دو دسته تقسیم میشوند:

1. جسام منیر یا چشمه نور: اجسامی که از خود نور تولید میکنند، مانند: خورشید، لامپ روشن، شمع روشن و چوب در حال سوختن.

2. اجسام غیر منیر: این اجسام از خود نوری تابش نمیکنند، بلکه نوری را که از چشمههای نور به آنها تابیده است به طرف چشم باز می گردانند، در نتیجه ما میتوانیم آنها را ببینیم. :1] صفحه 4 و صفحه[5

5. انواع چشمه نور:

1. چشمه گسترده نور: یک شیء نورانی نظیر خورشید، چراغ روشن و شعله شمع را »چشمه نور گسترده«
مینامیم.

2. چشمه نور نقطهای: اگر صفحهای از مقوا را که روی آن روزنه کوچکی ایجاد شده است در مقابل چراغ روشنی قرار دهیم، نور چراغ پس از گذشتن از روزنه منتشر میشود و روزنه مانند یک چشمه نور کوچک عمل میکند که به آن »چشمه نقطهای نور« میگوییم.

تقسیمبندی اجسام غیر منیر از نظر عبور نور از آنها نیز بدین ترتیب است:
1. اجسام شفاف: اجسامی که نور از آنها عبور میکند، مانند: شیشه، هوا، آب.

2. اجسام نیمهشفاف: اجسامی هستند که نور از آنها عبور میکند ولی از پشت آنها اجسام دیگر به صورت واضح دیده نمیشوند، مانند: شیشههای مات و یخی، یا کاغذ کالک.

3. اجسام کدر: اجسامی هستند که نور اصلاً از آنها عبور نمیکند، مانند: آجر، مقوا، چوب و غیره.

نکته: نور در هر حالت به طور مستقیم منتشر میشود که چند دلیل مهم برای اثبات این موضوع وجود دارد:
1. عبور نور از لابهلای شاخ و برگ درختان

2. تشکیل سایه

3. خورشیدگرفتگی

4. ماهگرفتگی :1] صفحه 5 و صفحه [6

6. نکاتی درباره طراحی نور

هنگامی که به طراحی نور و روشنایی در یک مکان و فضای خاص می اندیشید، به نکات زیر توجه داشته باشید : فعالیتها: در اتاق مورد نظرتان چه کارهایی انجام خواهد شد و اینکارها عمدتاً در چه بخش هایی از اتاق صورت

میگیرند؟

نقاط قوت: چه ویژگی هایی در اتاق باید مورد تأکید قرار بگیرند؟ ویژگیهای خوب معماری، همانند تاقچهها یا سقف بسیار خوش ساخت، باید از نورپردازی مناسبی برخوردار باشند تا به خوبی نمایش داده شوند.

نقاط ضعف: چه ویژگی هایی باید پنهان شوند؟ نواقصی مانند تزیینات معماری نامناسب یا دیوارهایی که بد گچکاری شدهاند نباید مورد تأکید قرار بگیرند.

محیط: چه فضایی خواسته شده است؟ فضایی نمایشی یا آرامشبخش؟ تجاری یا شاد و درخشان؟ این انتخاب، تراکم و چیدمان منابع نوری را در اتاق تعیین میکند.

تعادل: آیا کل اتاق باید نور داشته باشد یا مجموعهای از نورها و سایهها موردنیاز است؟ اگر گزینه دوم صحیح است مطمئن شوید که مجموعه نورها و سایهها در تعادل با یکدیگرند و از کارآیی اتاق نمیکاهند.

انعطاف پذیری: برای تطبیق فعالیتهای مختلف در اتاق، اطمینان حاصل کنید سطح کلی نوردهی کافی است و از منابع نوری غیر ثابت استفاده کنید تا در صورت نیاز امکان جابهجایی آنها وجود داشته باشد.

تنوع: یک طرح نورپردازی که فقط از یک نوع پایه یا لامپ در آن استفاده شده باشد خستهکننده و نامناسب است؛ زیرا به نظر نمیآید که یک جنس نور و روشنایی بتواند پاسخگوی همه نیازها باشد. در اتاق از منابع نوری مختلف استفاده کنید و گزینههای متنوع را به کار برید.

سبک دکور: از منابع نوری مطابق با سبک و سیاق آرایهای اتاق استفاده کنید. اگر منابع نوری بسیار عالی و تزیینی باشند، مانند چلچراغهای کریستالی و لامپهای دستساز، میتوان آنها را در بخش اصلی اتاق قرار داد.

به منظور تأمین نور کافی برای مطالعه در شب، دو آباژور حصیری به شیوه ای ابتکاری بالای تختخواب نصب شدهاند که بافتشان نیز با تخت و میزهای پاتختی دو طرف آن همخوان است.

به وسیله نور قابل تنظیم لامپهای هالوژنی سقفی، میتوان نقش اشیای تزیینی از جمله قابها را برجستهتر کرد.
با قرار دادن منابع نوری در بالای کتابخانه، نور کافی برای انتخاب کتاب خواهید داشت و جاذبه خاصی نیز به فضای اتاق مطالعه میدهید.:1 ] صفحه 61 تا صفحه [64

.7 نورپردازی در عمل

با وجود طیف گسترده ای از افههای نوری، می توان نورپردازی را درون خانه به شیوههای بسیار متفاوتی به کار بست. نورپردازی پس زمینهی نرم و پخشیده، در تضاد با نورپردازی هیجان انگیز تأکیدی که نقاط تمرکز میآفریند و نورپردازی مستقیم موردی که بیشتر برای اهداف عملی الزامی به نظر میرسد، اتاق را از نور عمومی که عامل دیدن ماست انباشته میکند. در حالی که نور دکوراتیف جذّابیّت و نقطه ی ارجاع بصری میآفریند، نورپردازی مخفی و ملایم می تواند به شیوههای گوناگون بر معماری تأکید گذارده و عوارض را برجسته سازد. :2 ] صفحه [51

.8 نورپردازی پسزمینه

نور پس زمینه که به نور محیطی یا نور عمومی نیز شناخته می شود، در حقیقت نورپردازی عملی درون یک اتاق است که دیدن به کمک آن ممکن می شود.

این نورپردازی به روشهای مختلفی قابل اجراست، و بهترین شیوهی اجرای آن بستگی به اتاق مورد نظر دارد.
هنگام گزینش مناسبترین راه حل برای نورپردازی پس زمینهی (background lighting) یک اتاق، به موارد اصلی استفادهی نور و کارهایی که در آن اتاق انجام میشود بیاندیشید، سپس بهترین شکل دستیابی به نور عمومی را برگزینید. به عنوان مثال، در یک فضای نشیمن نور پسزمینه ممکن است به وسیله ی لوستر، چراغها و نورهای دیواری تأمین شود؛ در یک صندوق خانه، راه حل میتواند نورپردازی بالاتاب یا پایینتاب و یا ترکیبی از این دو باشد. با استفاده از لوستر یا چراغهای دکوراتیف، به عنوان نور عمومی، میتوانید به افههای مختلفی دست یابید. برای مثال، لوستری با لامپهای حبابدار افهای کاملاً متفاوت از لوستری با حفاظهای پخشکنندهی نور بهوجود میآورد.
اگر برای تأمین نور پسزمینهی آشپزخانه، سرویس بهداشتی یا راهرو از نورهای پایین تاب استفاده میکنید، آنها را متناسب با لیآتؤ فضا بچینید، نه لزوماً به فرم یک شبکه. این روش آخر باعث میشود تا فضا یکنواخت و بیشتر به شکل محیط اداری به نظر برسد، و نه مسکونی. به علاوه، بیشتر افراد از ایستادن یا راه رفتن زیر نور مستقیم، به علت سایههای نامطبوعی که تولید میکند، بیزارند. راهحل مناسبتر ایجاد نور انعکاسی از راه هدایت نورهای پایینتاب بر دیوارها یا قفسههاست، به قسمی که نور از این سطوح منعکس شود. حاصل این »دیوارشویی« افهای بسیار نرمتر است.

زمانی که از نورهای پایینتاب برای خلق نور عمومی، از این روش استفاده می کنید، به خاطر داشته باشید که افهی حاصل از آنها به شدّت تحت تأثیر هر چیزیست که به آن نور تابانده اید. اگر دیوارها یا کفها تیره باشند، از نور انعکاس یافته به مقدار زیادی کاسته خواهد شد. اگر رنگ سقف تنها رنگ نور موجود در اتاق باشد، آن را بالاتاب نورپردازی کنید. تشخیص اینکه رنگ و توان انعکاس دیوارها در یک فضای داخلی در میزان تأثیرگذاری نور چه نقش مهمّی را بازی میکننداز، اهمّیّت فوق العادّهای برخوردار است. در فضایی سراسر سفید رنگ، انعکاس دربالاترین حدّ خود قرار می گیرد و حجم نور لازم برای روشن نمایاندن اتاق، از اتاقی رنگ شده یا تیره که نور را جذب و بخش کوچکی از آن را منعکس میکندنسبتاً، کمتر خواهد بودیک. روش ساده برای آزمودن این نظریّه گرفتن یک قطعه کارت سفید، سپس یک قطعه

کارت سیاه یا به رنگ تیره زیر یک نور پایینتاب و مشاهدهی تفاوت آنها در انعکاس نور بر سقف است.

»به نورپردازی پس زمینه همانگونه بیاندیشید که به رنگ اصلی یک اتاق میاندیشید؛ این همان اصلیست که یک طرّاح داخلی با وررفتن با لایهها، تأثیر عمومی را بر مبنای آن شکل میدهد، و نقطهی شروعیست که همهی تأکیدات رنگ مایهها و بافتها از آن سرچشمه میگیرند.:2 ] « صفحه [52

.9 نورپردازی تأکیدی

اینجاستکه می توانید لذّت نورپردازی را تجربه کنید! زمانی که به سطح سراسری نور پسزمینهی متناسب با اتاق مورد نظر، یعنی نورپردازی عمومی فضا، دست یافتید، این نورپردازی تأکیدیست که جذّابیّت و تمرکز آفریده و کنتراست را به اتاق میافزاید.

آشنایی با نورپردازی تأکیدی (accent lighting) این امکان را فراهم میآورد تا با تعدادی از افههای هیجانانگیزتر نوری، چون تعریف کردن مشخصّههای اصلی و خلق کنتراست، بازی کنید. هریک از این افهها برای شکل دادن به صحنه و خلق حال و هوای مورد نظر به کمک می آیند، و باید جدا از دیگر افههای نوری درون اتاق کنترل شوند. نور تابیده شده بر یک تابلوی نقّاشی، پرتوی باریکی از نور متمرکز بر یک گلدان، نور پسزمینهی یک مجسّمه و یا نور بالاتابی که یک

مشخّصهی معماری مانند طاق یا شومینه را برجسته میکند، همگی مثالهایی از نورپردازی تأکیدی هستند.
هنگام طرّاحی نورپردازی تأکیدی در یک اتاق، اوّلین قدم تعیین مشخّصههای اصلی مورد نورپردازی و ایجاد سلسله مراتب و الویّتهاست. به عنوان مثال، اگر کلیهی تصاویر روی یک دیوار با ردیفی از نورهای پایینتاب نورپردازی شده اند، افه ی حاصل بیش از اینکه اشیاء خاصّی را برجسته سازد، از جنس دیوارشوی بوده و به نور پس زمینهی عمومی تبدیل میشود. به عنوان یک قانون کلّی، اگر در به کارگیری نورپردازی تأکیدی افراط کنید، تأثیر مورد نظر را از دست خواهید
داد؛ پس مهم است که سخت گیر باشید و تنها اشیاء و مشخصههای اصلی را نورپردازی کنید.

»از نورپردازی همه ی اشیاء و تابلوهای موجود در یک اتاق خودداری کنید؛ درعوض سختگیر باشید و پیش از شروع نورپردازی تصمیم بگیرید که بناست چه چیزهایی نقطهای اصلی تمرکز باشند. تعدّد نورهای تأکیدی از اثرگذاری آنها خواهد کاست، و نور حاصل به جای آنکه یک عارضهی بخصوص را برجسته کند، به نور پس زمینه تبدیل خواهد شد.« :2] صفحه 58 و صفحه[61

.10 نورپردازی تصاویر

نورپردازی تصاویر (picture lighting ) به دو دسته تقسیم میشود: دیوارکوب یا سقف کوب. در مورد اوّل، بهترین گزینه نوری است که روی خود قاب نصب شده، چراکه نور را مستقیماً بر تصویر مورد نظر می تاباند.

منعب برق معمولاً در ارتفاع حدود 1750 میلیمتری بالای کف نصب میشود، یا اینکه از ریل برقدار مخصوص تصاویر آویزان است. چون این نوع وسایل نورپردازی به تصاویر نزدیک هستند، برای نورپردازی آثار رنگروغن به شدّت برّاق یا آثار چاپی و آبرنگ که زیر شیشه قرار دارند، استفاده از منابع تنگستن به علّت انعکاس منبع نور مناسب بهنظر نمیرسد؛ برای پارهای از آثار هنری نیز حرارت این منابع بیش از حد مجاز است. نورهای کمولتاژ جدیدتر مخصوص تصاویر، بازویی دارند که نسبت به نورهای تصویری سنّتی از حوزهی عمل بیشتری برخوردارند و نور را به سمت بالا میتابانند، طوری که از
انعکاس مستقیم منبع نور جلوگیری کرده و نور به شکل مناسبتریروی نقّاشی مورد نظر پخش میشود. برای این منظور بایستی یک ترانس برق تخت و کم ضخامت پشت تصویر بر دیوار نصب گردد. این راه حل بهترین کاربرد را در اتاقهایی با سقف مرتفع دارد چرا که بازوی بلند آن نامحسوستر است؛ در راهروها که نورهای پایینتاب سقفکوب بهترین گزینهی پیش روست، نباید از آنها استفاده کرد.

نورهای تصویری سقفکوب میتوانند هم در نقش نورهای نقطهای نصب شده روی سطح( (surface-mounted و هم در نقش نورهای نقطهای هالوژن توکار به کار روند. به دلیل قابلیّت گسیل پرتوی نور در پهناهای متفاوت، که برای نقّاشیها و تصاویر متفاوت مناسباند، استفاده از این نورها قابل قبول است - پرتوی باریک برای تصاویر کوچک که به اثر مضاعفی نیاز دارند، و پرتوی پهن برای نقاشی های بزرگ. مضاف بر اینکه، میتوان برای حذف قوسهای نور و تلطیف یک افهی خاص، از لنز نیز سود جست. برای افهای فوقالعاده پخشیده و در عین حال دیوارشوی که برای تابلوفرشها و دیوارآویزهای پارچه ای مناسب است از لنز مات و برای تصاویر باریک و بلند از لنزهای پخش کننده که پرتوی نور را کشیدهتر و طویل تر می نمایانند، استفاده کنید. نورهای پایینتاب کم ولتاژ و کمدرخشش، همهجور امکانی را در اختیار شما قرار میدهند. در اتاقی با سقف کوتاه،محل قرارگیری این نورها باید به دیواری که تصویر بر آن آویزان است نسبتاً نزدیک باشد، یعنی در محدودهی 350-400 میلیمتری دیوار؛ در اتاقی با سقف بلند، این محدوده میتواند 1000-1200 میلیمتر

باشد.
دیگر منبع نور کاملاً توکار، پروژکتور قابدار است. برای دست یافتن به بهترین افه ی نوری، این منابع به طور کامل و یک روزنه ی کوچک مرئی به شکل توکار نصب میشوند. درصورت امکان، دسترسی به منبع نور، به قصد تعمیرات و محافظت، از کف فضای بالایی اتاق انجام شود و در غیر این صورت از طریق پانلهای مخفی در سقف اتاق مورد نظر. اگر در اتاق سیستم صوتی توکار وجود دارد، یک بلندگوی توکار میتواند راه دسترسی به منبع نور را مهیا سازد.

برای تصویری که بعداً به فضا اضافه میشوند، می توانید از منابعی که با دوشاخه بهبرق متّصل میشوند استفاده کنید. یک نور نقطهای که بدون جلب توجّه بر میزی قرار گرفته، میتواند تصویری را که بر دیوار پشت آن آویزان است، رو به بالا نورپردازی کند؛ در عین حال یک چراغ رومیزی ساده با حباب مناسب، نوری قوسمانند را به سمت بالا میتاباند. :2] صفحه [62

.11 نورپردازی مخفی

نکتهی اسی در یک نورپردازی موفّق آن است که خود منبع نور در دید قرار نگیرد، بلکه فقط افهی حاصل از آن دیده شود. این افه ممکن است به عنوان بخشی از نورپردازی پسزمینه یا نورپردازی تأکیدی به حساب آید، و برای پنهان داشتن منبع نور تکنیکهای متفاوتی وجود دارد.

معمولاً، منبع نور را می توان به وسیله ی المانها و مشخصّههای معماری درون دیوار یا سقف پنهان نگاه داشت. نورهایی که درون یک طاقچه یا شیب درون دیوار و یا پشت یک قفسه به منظور ایجاد نور پسزمینه نصب شدهاند، همین نقش را بازی میکنند. برای ایجاد پوششی از نور بر دیوار، می توان منبع نور را در شکاف بین دیوار و سقف بهصورت توکار نصب کرد. حاصل این افه، همواره نوری تندتر بر بالای دیوار است و پوششی از نور خواهید داشت که بر مسیر خود رو به

پایین یکنواخت نمیماند. گاه می توان برای تولیدحسّ »شناوربودن« منابع نور را زیر میز یا قفسه قرار داد که بویژه در حمّام و دستشویی به عنوان نور شب((night-light قابلیت اثرگذاری دارند. این شیوه در عین حال پوششی از نور را نیز بر کف فضا پدید میآورد. البتّه، هنگام بهکارگیری این تکنیک ماهیت سطح مورد نورپردازی را بایستی مورد بررسی قرار دهید. برای مثال، اگر کف فضای مورد نظر سطحرّباق پولیش خوردهای داشته باشد، خود منبع نور انعکاس مییابد و در
نتیجه افهی حاصل ضایع میشود.
در نورپردازی مخفی (concealed lighting) به منابع نور ممتد نیازی نیست. نور پایینتابی که زیر نیمکت یا قفسه و یا درون درز بین دیوار و سقف کار شده و راستای نور را بر پایین دیوار میتاباند، در حوزهی نورپردازی مخفی قرار میگیرد. فایده این تکنیک وقتی در حمّام به کار گرفته شود، دوچندان خواهد شد، چراکه فن تهویه نیز درون همان درز پنهان میشود.

ورپردازین مخفی در یک معماری مینیمال راه حلّیسیارب مؤثّر است، چرا که چنین فضاهایی به نورپردازی نامحسوس و بدون هیچ منبع نور آشکاری نیاز دارند. ردیفهای واضح و شستهرفتهی این فضاهای داخلی را میتوان بهوسیلهی نوارهایی از نورپردازی مخفی تقویت کرده و مورد تأکید قرار داد.

نکتهی کلیدی ارتقای محل قرارگیری منابع نور است. یکی از راهحلهای خلق نور عمومی، نصب توکار آن در نیمقوس سقف است، زیرا منبع نور به وسیلهی برآمدگی پنهان شده و نور از سقف منعکس میشود. برای حصول اطمینان از مؤثّر بودن این روش، فاصلهای حداقل 200 میلیمتری از سقف برای قرارگیری منبع نور الزامی ست. هنگامی که برای نورپردازی بالاتاب عارضه ای چون یک طاق یا درگاه به نورپردازی تأکیدی، که وضوح و روشنی اتاق را افزایش میدهد متوسّل میشوید، نکتهی کلیدی استفاده از نور بالاتابی است که منبع نور بهخوبی درون ادوات آن پنهان شده باشد. بدین معنا که منبع نور به عمق حداقل 50 میلیمتر توکار شده، و برای پرهیز از خیره شدن چشم هنگام راه رفتن در اطراف آن، از لامپی پرتو باریک استفاده میشود. »هنگام پنهان ساختن یک منبع نور، به خاطر داشته باشید که در برخی مراحل به نگهداری و تعمیرات نیاز خواهد بود، پس مطمئن شوید که دسترسی به آن بیش از حد دشوار نباشد.:2 ] « صفحه 64 و صفحه[69

.12 نورپردازی موردی

بعد ازاینکه طرّاحی نورپردازی پسزمینه انجام شد و نقاط اصلی موردتوجّه ازطریق نورپردازی تأکیدی مشخّص گردید، آنچه باید مورد بررسی و تأمل قرار گیرد، نورپردازی کاربردی مورد نیاز برایانجام فعّالیّتهای اصلی اعمّ از پخت و پز، کار پشت میز و یا مطالعه در رختخواب است.

این گونه از نورپردازی کاربردی تحت عنوان »نورپردازی موردی("task lighting") « شناخته می شود. درحالیکه نورپردازی پسزمینه، سطوح مختلف نور عمومی یک اتاق را تعیین میکند، و نورپردازی تأکیدی نقاط تمرکز را به محیط افزوده و به خلق حال و هوای مطلوب می پردازد، برای انجام کارهای عملی نورپردازی موردی ضروری خواهد بود؛ در انباریها و آشپزخانهها، به نوری درخشان و فّشاف بر فراز مناطق کاربردی این محیطها مانند سینک ظرفشویی، اجاق و سطوحی کهروی آنها فعّالیّتهای مربوط به آشپزی انجام میگیرد، نیاز است؛ در فضای اداری یا دفاتر کار خانگی برای جلوگیری از خسته شدن چشم، وجود نور عمومی مناسب ضروریست و برای کارهای دقیق، نور رومیزی اختصاصی الزامی به نظر میرسد؛ در اتاق نشیمن و اتاق خواب همیشه به نور مخصوص مطالعه نیاز خواهد بود. در برخی موارد نورپردازی پسزمینه نور کافی را فراهم میکند، اما زمانی که از شدّت آن کاسته شود دیگر مورد استفاده نخواهد بود و به افهی نوری دیگری نیاز خواهد شد.