بخشی از مقاله
چکیده:
مقاله حاضر تأثیر ورزش بر سلامت روانی در بعد جسمانی، اضطراب، کارکرد اجتماعی و افسردگی در دانشجویان دخترجوان دانشگاه آزاد اسلامی شیراز را مورد بررسی قرار داده است. سلامت جسمی و روانی مردم از مهم ترین اهداف هر جامعه به حساب می آید، در این میان سلامت جوانان، علی الخصوص دختران این مرز و بوم نقش بارزتری دارد و سلامتی این قشر موجب پیشرفت در زمینه علمی، تربیت بهتر فرزندان در آینده که مستقیما به پیشرفت جامعه مربوط است، مد نظر قرار می گیرد. آزمودنی های این تحقیق را 280 نفر از دانشجویان جوان 19 تا 30 سال که به صورت تصادفی از بین دانشکده ها انتخاب شدند. برای اندازه گیری 4 خرده مقیاس - سلامت جسمانی، اضطراب، کارکرد اجتماعی و افسردگی - از پرسشنامه استاندارد سلامت عمومی CHQ که در بین دانشجویان دانشکده های ادبیات، علوم پایه، فنی و مهندسی، مدیریت، هنر ومعماری و تربیت بدنی توزیع گردید، استفاده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و مقایسه میانگین با آزمون T انجام شد. نتایج حاصل حاکی از آن بود که بین دو گروه ورزشکار دخترجوان و غیر ورزشکا ربا توجه به 4 خرده مقیاس تفاوت معنی داری وجود دارد.
1مقدمه
دوران جوانی، مرحله حساسی از زندگی انسان است که در آن طراوت، نشاط و امیدواری با ظرافت و دشواری در همآمیخته است. تحولات جسمانی، هیجانات روانی، نوسانات عاطفی، تمایلات غریزی و تعارضات درونی دائما ذهن و خاطر جوانان را به خود مشغول می کند و بر رشد فرهنگی و اجتماعی آنان تأثیر می گذارد. دوران جوانی سرشار از عاطفه، ملاطفت و معرفت است و دین مبین اسلام و سنت و سیره معصومین بر تربیت وپرورش مذهبی و اجتماعی جوانان تاکید بسیار دارد - . - 1 ورود به دانشگاه برای اغلب دانشجویان با نوعی تغییر جدی در زندگی همراه است که می تواند توام با نگرانی واسترس باشدیکی از دلایل عمده استرس در دانشجویان، پذیرش نقش های جدید و تغییرات عمده در زندگی آن هاست که این امر می تواند نه تنها عملکرد تحصیلی بلکه سلامت جسمی و روانی آنان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. میزان شیوع اختلالات سلامت عمومی در دانشجویان کشورهای توسعه یافته 10تا12درصد می باشد و به عنوان یکی ا ز علت های مهم اخراج، شکست تحصیلی و ترک تحصیلی دانشجویان شناخته شده است. ورزش، آثار روانی زیادی دارد که از جمله آن ها می توان به کاهش اضطراب و افسردگی، مقابله با فشار روانی، افزایش عزت نفس، بهبود خلق و خو وتوسعه سلامت روان اشاره نمود. از طرفی عادت های مناسب بهداشتی یا رفتارهای ارتقاء دهنده سلامتی مانند فعالیت های حرکتی و ورزش منظم، بر روی سلامتی و کیفیت زندگی آثار مثبتی دارد، به گونه ای که زمینه اختلال های روان شناختی و جسمانی را کاهش و بهداشت روانی را افزایش می دهد. - - 4 مفهوم سلامت روانی جنبه ای از مفهوم کلی سلامت است و به کلیه روش ها و تدابیری اطلاق می شود که برای جلوگیری از ابتلا به بیماری روانی به کار می روند - . - 3 یکی از راه هایی که روان شناسان برای پیشگیری و درمان مشکلات روانی معرفی می کنند، نقش فعالیت های بدنی در زمینه بهداشت روانی است. به عبارتی بنابر یافته های محققان ارتباط تنگاتنگی بین تمرینات ورزشی و بهبود شرایط ذهنی و اختلالات روانی وجود دارد. از آنجایی که کشور ما در حال توسعه است و دانشجویان دختر که هم آینده ساز کشورند و هم مادران فردای جامعه و در این دوران ممکن است به دلایل مختلفی مانند جستجوی هویت، دوری از خانواده، احساس مسئولیت بیشتر، آینده شغلی، ازدواج و مسائل دیگرتحت فشارهای روانی زیادی قرار گرفته و در معرض آسیب های روانی قرار گیرند، توجه به این مسئله بسیار ضروری است. پر واضح است بی توجهی به وضعیت سلامت روانی آنان، ممکن است آسیب های جبران ناپذیری را به خانواده هایی که تحت نظارت مستقیم آنان شکل می گیرد و به دنبال آن جامعه وارد سازد، بر اساس یافته ها تمرینات هوازی نقش مهمی در کاهش استرس دارد. در سال 1990مشخص شد تمرین ورزشی سبب بهبود خلق و خو و سلامت روان و افزایش خودباوری و احترام به نفس میشود درهمین راستا محقق سعی به بررسی تأثیر ورزش بر سلامت روانی در بعد جسمانی، اضطراب، کارکرد اجتماعی وافسردگی دانشجویان جوان دختر دانشگاه آزاد اسلامی شیرازدارد.
روش تحقیق
پژوهش از نوع توصیفی است، جامعه آماری را 280 نفر شامل دانشجویان جوان دختر دانشگاه آزاد اسلامی شیراز که 100نفر را ورزشکار و 180 نفر را غیر ورزشکار از بین دانشجویان دانشکده ادبیات، علوم پایه، فنی و مهندسی، مدیریت،هنر ومعماری و تربیت بدنی بودند، آزمودنی های انتخاب شده به صورت تصادفی خوشه ای گزینش شده اند.
-3ابزار اندازه گیری
پرسشنامه سلامت عمومی :28GHO- پرسشنامه سلامت عمومی توسط گلدبرگ در سال 1972ابداع شد و دارای چهار مقیاس سلامت جسمانی 1تا7، اظطراب و اختلال خواب8تا14، اختلال در کارکرد اجتماعی 15تا22و افسردگی 23تا28می باشد. هر خرده مقیاس به صورت چهار گزینه ای - کمتر از حد معمول تا اغلب بیش از حد معمول - نمره گذاری میشود. تجزیه تحلیل داده ها با دو روش آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. برای تجزیه تحلیل استنباطی داده ها برای مقایسه میانگین سلامت روانی و شاخص ها بین ورزشکاران و غیر ورزشکاران از آزمون Tمستقل استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار 20SPSS VOL.مورد تحلیل قرار گرفت.
-4نتایج و یافته های پژوهش بعد از بررسی داده ها و نتایج به دست آمده از آن ها و همچنین مد نظر قرار دادن فرضیه تحقیق، مشخص شد که وضعیت سلامت روانی دانشجویان جوان دختر ورزشکار با اختلاف معنی داری بهتر از دانشجویان غیر ورزشکار است و درمقیاس های پرسشنامه هم ورزشکاران دختر در وضعیت مطلوب تری قرار داشتند.
جدول شماره یک :نمرات سلامت روانی آزمودنی ها
سلامت روانی غیر ورزشکاران بیشتر از ورزشکاران است
جدول شماره :2نمرات مقیاس های چهارگانه سلامت روانی
در مقیاس جسمانی، اضطراب و اختلال خواب، اختلال کارکرد اجتماعی و افسردگی، ورزشکاران دختر جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز نمرات کمتر ویعنی دارای وضعیت بهتری بودند. در مقیاس های چهارگانه در دانشجویان دختر جوان ورزشکار و غیر ورزشکار دانشجویان جوان دختر نمرات کمتر و یعنی از سلامت روانی بهتری برخوردار بودند.
