بخشی از مقاله
چکیده
زبان علاوه بر ارتباط میتواند نقشهای مختلفی در جامعه ایفا نماید. نقش زبان خارجی بر هویت نیز مورد تأئید محققانی چون ورف و ساپیر بوده است. از اینرو هدف اساسی این مطالعه چگونگی رابطه بین نگرش نسبت به یادگیری زبان انگلیسی و هویت ملی و دینی دانشجویان میباشد. دادههای این مطالعه از طریق دو پرسشنامه هویت دینی و ملی لطف آبادی و نگرش گاردنر جمعآوری شد. جامعه آماری تحقیق شامل 130 دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامیواحد شیراز بود که به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج تحقیق رابطه همبستگی مثبتی بین نگرش نسبت به یادگیری زبان انگلیسی و هویت ملی - r=0/597 - و همچنین هویت دینی - r=0/662 - در سطح اطمینان 99 درصد نشان داد.
مقدمه:
زبان و هویت دو جزء جدائیناپذیر در تشکیل زیرساختهای جوامع بشری در عرصه روابط فردی و اجتماعی است
به عبارت دیگر میتوان گفت که زبان میتواند نقش مهمیدر بیان هویت داشته باشد. در عصر پسانوگرا با کم رنگ شدن برخی نشانههای هویت مانند نزاد، نقش زبان نیز مهمتر شده است
از آنجا که جهانی شدن در مورد زبان و هویت نیز صدق می کند، بررسی و تحقیق پیرامون زبان و هویت از مسائل مهم و اساسی محسوب میگردد. جدای از مسئله زبان مادری، بررسی زبان دوم یا خارجی و تأثیر آن بر هویت مهم به شمار میرود. علاوه بر نقش ارتباطات، زبان میتواند به عنوان ابزاری برای مقاصد مختلفی به کار رود. اگر زبان به عنوان وسیله ارتباطی در جامعه قرار گیرد، زبان دوم نامیده میشود و اگر از آن در ارتباط بین افراد جامعه به کار رود، زبان خارجی نام می گیرد.
در ایران، میتوان گفت که زبان خارجی غالب، زبان انگلیسی است و افراد زیادی به خاطر اهداف مختلفی از جمله مسافرت، مهاجرت، تحصیل و ... قصد دارند که زبان انگلیسی را به عنوان زبان خارجه یاد بگیرند. هدف از تحقیق حاضر نیز بررسی رابطه بین نگرش نسبت به یادگیری زبان انگلیسی و هویت ملی و دینی میباشد.
مباحث نظری:
الف- هویت
هویت دارای اقسام مختلفی است؛ مانند هویت قومی، ملی، زبانی و دینی. هویت واژهای عربی است که از ضمیر غائب »هو« و »یت« که سازنده مصدر جعلی است تشکیل شده است - قمری و حسن زاده، . - 1389 واژه انگلیسی کلمه هویت «identity» میشد
از نظر اندیشمندان مختلف سطوح مختلفی برای هویت وجود دارد. مثلاً از نظر پیاژه، هویت از سطح فردی آغاز میشود و به بالاترین مرحله یعنی هویت ملی به تکامل میرسد.
هویت عبارت است از احساسی که فرد در جامعه به آن دست مییابد و پس از تکیه بر اشتراکات و تفاوتها با گروههای دیگر به درک احساس هویت مستقل میرسد
از نظر قمری و حسن زاده - 1389 - هویت فرایند پاسخگوئی آگاهانه فرد به مجموعهای از پرسشها در باره خودش میشدبا مثلاً فرد کجا بوده، چه بوده، چه هست و از چه قبیله و نزادی است، منشأ اصلی او کجاست و ... بوزان - 2004 - هویت را روح جامعه می داند.
ب- نگرش
نگرش از مفاهیم کاربردی علم روانشناسی اجتماعی است. معادل واژه نگرش کلمه «attitude» در انگلیسی میباشد. معادلههای زیر نیز برای این کلمه آمده است مانند" طرز تلقی"، " وجه نظر" و "بازخورد". اما اصطلاح نگرش، قبول عام یافته و به صورتهای مختلف تعریف شده است
ترکیب شناختها، احساسها و آمادگی برای عمل نیست به یک چیز معین را نگرش شخص نسبت به آن چیز میگویند. نگرش یک سازه فرضی است زیرا به صورت مستقیم قابل مشاهده نیست بلکه با اظهارات کلامیو رفتاری همراه است
پیشینه تحقیق
در مورد هویت جامهشناسان و نظریه پردازان تحقیقات کلی و زیادی انجام داده اند. به نقل از شریفی و همکاران - 1389 - بوالهری، رمضانی و نوابی نژاد - 1377 - در تحقیق خود نشان دادند که از عواملی که میتواند فشارهای زندگی را کاهش دهد اعتقادات و هویت مذهبی و دینی است.
محققی و همکاران - 1389 - در نتایج کار خود دریافتند که رابطه بین آموزههای دینی و شاخصهای بیماری یک رابطه خطی معنادار منفی است. به عبارت دیگر، هرچه نمره آموزههای دینی بالاتر باشد، نمره شاخصهای بیماری به طور معناداری پائینتر است.
