بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی و جنسیت، با اضطراب مرگ در بین دانشجویان انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان دانشگاه آزاد تنکابن بود. 200 نفر 100 - نفر زن، 100 نفر مرد - به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب، و مقیاس اضطراب مرگ و پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از روشهای آماری تحلیل واریانس دو راهه استفاده شد. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که بین جنسیت و اضطراب مرگ رابطه معنی داری وجود دارد - P > 001 - همچنین، نتایج تحلیل واریانس نشان دهنده معنیدار نبودن تعامل بین وضعیت جهت گیری مذهبی و جنسیت بر اضطراب مرگ بود - P < 005 - ؛ به این معنی که دانشجویان با جهت گیری مذهبی درونی نسبت به دانشجویان با جهت گیری مذهبی بیرونی، دارای اضطراب مرگ پایین تر و دانشجویان زن نسبت به مرد دارای اضطراب مرگ بالاتری بودند. با توجه به نقش جهت گیری مذهبی درونی در کاهش اضطراب مرگ، میتوان از آن به عنوان یک عامل مهم؛ با تقویت و افزایش آن؛ و همچنین آموزش جهت گیری مذهبی به منظور کاهش اضطراب مرگ در بین دانشجویان بهره برداری نمود.
واژه های کلیدی: جهت گیری مذهبی درونی، جهت گیری مذهبی بیرونی، جنسیت، اضطراب مرگ
مقدمه
در سالهای اخیر، روند پژوهش در مورد مذهب و سلامت روان، پیشرفت فزایندهای داشته است .بدون تردید، مرگ و زندگی پس از مرگ و نیز نگرش انسان به آن یکی از موضوع های اساسی مورد بحث در همه ادیان الهی به شمار میرود. با اینکه اشتغال ذهنی با مرگ در همه ادیان و افراد مذهبی روشی برای تدارک زندگی معنادار تلقی میشود، ولی پژوهش ها نشان داده است که اشتغال ذهنی با مرگ میتواند در برخی افراد مذهبی تولید اضطراب و افسردگی نماید پس از سه دهه تحقیقات درباره ارتباط بین مذهب و اضطراب مرگ نتایجی دو پهلو حاصل شده است - فلاکینگ وهندل ، . - 2003 برای مثال، داف و هیونگ - 1995 - ، فیفل و برانکامب - 1973 - و فیفل - 1995 - همبستگی مثبت معناداری را بین اضطراب مرگ و مذهب گزارش کردند، در حالی که آلوارادو، تمپلر، برسلر، توماس بابسن - - 1995 ،کراف، لت وین و باربر - 1987 - ، فیفل و نگل - - 1981، برمن و هیز - 1973 - ، فیفل و برانکامپ - 1972 - ، تمپلر - - 1972، مارتین و رایزمن - 1965 - ، همبستگی منفی بین مذهب و اضطراب مرگ را نشان دادند .
لستر - - 1999، لیمینگ - 1980 - ، کارلی چگ - - 1976 و تمپلر - . - 1970 مطالعات خود گزارش دادند که هیچ همبستگی معناداری بین اضطراب مرگ و مذهب وجود ندارد . ادی - - 1984، و مک موردی - - 1981 در پژوهش های خود دریافتند افرادی که به میزان زیادی اعتقادات مذهبی سنتی دارند و آنهایی که چنین اعتقادات مذهبی سنتی را به طور کامل رد میکنند، نسبت به افرادی که در نگرش شان نسبت به اعتقادات مذهبی سنتی تصمیمی نگرفته اند و یا به طور کامل تسلیم این اعتقادات نشده اند، از اضطراب مرگ پایینتری برخوردارند - 1981 - معتقد بود که مذهب با غیر منطقی بودن در ارتباط است. به اعتقاد او، افراد مذهبی نوعی تفکرات و رفتارهای جزم دارند که موجب نابسامانی وضع روانی آنها میشود. او معتقد بود افراد مذهبی بهداشت روانی ضعیفتری دارند .
یافته های آردلت - 2003 - نشان داد که جهت گیری مذهبی درونی و بیرونی، همبستگی مثبتی با بهزیستی آزمودنی و همبستگی منفی با ترس از مرگ و اجتناب از مردن دارد. هر چند جهت گیری مذهبی بیرونی همبستگی مثبتی با ترس از مرگ داشت، جهت گیری مذهبی درونی همبستگی مثبتی با رویکرد پذیرش مرگ داشت. در واقع، جهت گیری مذهبی درونی نسبت به جهت گیری مذهبی بیرونی، احتمالا یک معناداری متعالی از زندگی و مرگ را فراهم میکند .همچنین، آردلت و کوینگ - 2006 - در مطالعات خود یافتند که جهت گیری مذهبی درونی، به میزان زیادی با پذیرش مرگ همبستگی دارد و جهت گیری مذهبی بیرونی به میزان زیادی با اضطراب مرگ در تحقیق همبستگی دارد.
تورستون و پوول - 1989 - در تحقیق خود از نمونه ای از مردان با میانگین سنی 70 سال استفاده کردند و به این نتیجه دست یافتند که همبستگی مثبت معناداری بین جهت گیری مذهبی درونی و نمره های کامل آزمودنی ها در اضطراب مرگ وجود دارد. در مقابل، پوول و تورستون - 1990 - از یک نمونه جوانتر از مردان و زنان هر دو با میانگین سنی 50 سال استفاده کردند و یافتند که ارتباط منفی معناداری بین جهت گیری مذهبی درونی و نمره های کلی آزمودنیها در مقیاس اضطراب مرگ - P<0001r-=.362 - وجود دارد . همچنین، مطالعات رزمانسن و جانسون - 1994 - ، تمپلر - - 1972 همبستگی منفی بین جهت گیری مذهبی درونی و ترس از مرگ را نشان دادند .
تحقیقات ونیک و اسکات - 2005 - ، روف، بادکوسینین و کلیمات - 2003 - ، پارک، کوهن و هرب - 2003 - ، نشان داد که بین جهت گیری مذهبی و اضطراب مرگ رابطه معنادار منفی وجود داشت؛ یعنی هر چه میزان درونی بودن مذهب بیشتر باشد، از مقدار اضطراب کاسته میشود. افراد دارای جهت گیری مذهبی بیرونی اضطراب مرگ بیشتر و افراد دارای جهت گیری مذهبی درونی اضطراب مرگ کمتری دارند - حیدری و همکاران، . - 1388پژوهش کلامینز - 1998 - ، با عنوان انگیزه مذهبی درونی و نگرش نسبت به مرگ در بین میانسالان روشن ساخت که افراد با جهت گیری مذهبی درونی نسبت به افراد با جهت گیری مذهبی بیرونی از سطوح پایین معناداری از انواع مختلفی از اضطراب مرگ برخوردارند. نمونه مورد مطالعه آنها 45 نفر از مردان و زنان 65 ساله بودند که مقیاس جهت گیری مذهبی درونی و مقیاس چند بعدی اضطراب مرگ را کامل کردند.
نتایج به دست آمده از مطالعات تورسن و پوول - 2006 - ، لونتو و تمپلر - 1986 - و تورسن و پوول - 1993 - نشان داد که زنان از اضطراب مرگ بیشتری نسبت به مردان برخوردارند و افراد جوانتر نسبت به افراد پیرتر اضطراب مرگ بالاتری را گزارش دادند .پییرس و همکاران، - 2007 - در پژوهشی با عنوان تفاوتهای جنسیتی به هنگام اضطراب مرگ و جهت گیری مذهبی در میان دانشجویان دانشگاه و دانش آموزان دبیرستانی آمریکا نشان دادند که اضطراب مرگ در دانشجویان دختر با جهت گیری مذهبی بیرونی بالا میرود؛ همچنان که با افزایش جهت گیری مذهبی بیرونی در آنها اضطراب مرگ افزایش یافته است. این تحقیق در 118 دانشجوی پسر و 257 دانشجوی دختر با مقیاس اضطراب مرگ جنتلر - 1970 - و با انجام زیر مقیاس های جهت گیری مذهبی درونی و بیرونی از مقیاس آلپورت و راتلر - 1967 - انجام شده است. در نهایت، یافته های این پژوهش نشان دهنده تفاوتهای معناداری از لحاظ جنسیتی در تبیین رابطه جهت گیری مذهبی بیرونی و اضطراب مرگ بوده است.
