بخشی از مقاله
امللخص
رمانتیسم - romanticism - انقالبی فکری، فرهنگی و اجتامعی است که در أواخر قرن هجدهم میاادی در اروپا ظهور یافت. انقااب فرانسه، توسعه شهر نشینی، فروپاشی نظام کهن ، گسرش سواد آموزی را از عوامل مهم پیدایش وانتشار این مکتب دانسته اند. با بررسی شعر سکرانی در دو دیوان وی خواهیم دید که عنارصی چون، بازگشت به بازی های کودکی، نقد مظاهر و پیامدهای متدن جدید، نا امیدی، وحشت و تنهایی، بازگشت به طبیعت، مرگ اندیشی، تاریکی وناکامی، عشق ، تأکید بر آزادگی از هر حمدودیتی، توجه به فرهنگ عامیانه، عدم رضایت از واقعیت موجود، یادکرد خاطرات، توجه به احساسات وعواطف، گله وشکايت، درون گرایی، به وفور ديده می شود که نشانگر رویکرد رمانتیک وی است. در این مقاله می خواهیم تأثر گذاری عنارص رمانتیک بر ذهن و زبان عادل سکرانی را با ذکر شواهد شعری از آثار او بیان کنیم.
الکلامت الدليلية: رمانتیسم، عادل سکرانی، شعر معارص عربی
مقدمه
رمانتیسم - msicitnamor - پدیده ای پیچیده بامفهوم بسیار گسترده است كه افزون بر ادبیات ، سیاست وفلسفه وبه طور كلی هنرها را در بر می گیرد. اگر بخواهیم هنگام معرفی این مكتب قواعد واصول ثابتی برای آن بیان كنیم، مسلماً دچار اشكال خواهیم شد. زیرا رمانتیسم برخااف كالسیسم مكتب بسیار پیچیده وآشفته ای است. مكتب كالسیك قواعد واصول معینی داشت كه اغلب پیشوایان بزرگ آن دربارة آن قواعد توافق نظر داشتند، ولی برعكس، رومانتیك ها أغلب درباره مكتب خود آراء مغایری دارند و اصولی كه آنها را باهم متحد ساخته است، نامفهوم واغلب متضاد است ولی می توان گفت كه مبانی معناییی آن احساس وخیال پردازی ، آزردگی از محیط وزمان موجود، یأس و نا امیدی ، آزادی از قید وقواعد كالسیك، و همچنین اصالت دادن به آه و سوزهای عاشقانه و رویكرد به مرگ است. «رومانتیسم در اواخر قرن هیجدهم در انگلستان بوجود آمده بود ، بعدا به آلمان رفت وپس از مدتی یعنی در سال 1830وارد فرانسه واسپانیا و روسیه گردید وتا سال 1850 بر ادبیات اروپا حاكم بود.» «رومانتیسم فرانسه با انكه نخست تحت تأثیر ادبیات بیگانه بود، بالفاصله به صورت مكتب متشكل و پر سر وصدائی درآمد وتأثیر آن بقدری قوی بود كه هنرمندانی از قبیل المارتین وآلفره دووینی و آلكساندر دوما پدرو و ویكتور هوگو و آلفره دو موسه و سنت بوو و ژرژساندرا را كه اغلب از لحاظ روحیه و طرز تفكر خیلی باهم فرق داشتند در میان طوفانی از هیجان به دنبال خود كشید.»
درقرن نوزدهم رمانتیسم رفته رفته از اروپا به همه ی جهان راه یافت و در ادبیات سایر ملل تأثیر گذاشت. يكی از شاعران معاصر اهوازی كه اشعار او وجهه ی رمانتیسم قوی تری نسبت به دیگران دارد وبسیاری از جلوه های شعر رمانتیك را می توان در آثار او دید عادل سكرانی است. عادل سكرانی شاعر فصيح وعاميانه عربی معاصر اهوازی در سال 1339 ه ش در فالحیه - شادگان - به دنیا آمد. در هفت سالگی به مدرسه رفت ومقاطع ابتدایی، راهنمایی ودبیرستان را گذراند. او در حین كار در نهضت سواد آموزی، به تحصیل
ادامه داد و در سال 1379 مدرك لیسانس ادبیات و زبان فارسی را از دانشگاه پیام نور زادگاهش اخذ كرد. اكنون پنجاه وهفت ساله است و دو كتاب از گزیده های اشعارش را به چاپ رسانده است. مهم ترین زمینه های اندیشه های رمانتیكی در سروده های او، عبارتند از: بازگشت به بازی های كودكی و دبستان، نا امیدی، وحشت و تنهایی، بازگشت به دامن طبیعت، مرگ اندیشی، تاریكی وناكامی، تأكید بر آزادگی از هر محدودیتی، توجه به فرهنگ عامیانه، عدم رضایت از واقعیت موجود، یادكرد خاطرات، توجه به احساسات وعواطف، گله وشكايت، درون گرایی.
- 1 نقد مظاهر و پیامدهای تمدن جدید
شاعران رمانتیك معتقدند كه تمدن جدید تباه كننده ارزش ها و اصالت ها بوده كه بر أثر آن كام بشریت تلخ شده است. عادل سكرانی می گوید: « از شگفتی های جهان بشریّت ، وجود تناقض در صفات و خصوصیّات ، امیال ، آرزوها ، نگرش ها و اهداف انسان هاست. انسان نوگرایی كه به زندگی نوین امروزی و وسایل و آالت آن می نازد ، به طور روشن و غیر روشن ، عاشق سینه چاك گذشته ی تاریخ و تاریخ گذشته است. او در امروز زندگی می كند و برای فردا ، خواب های زیادی دیده است ّاما روح و روانش متعلّق به دیروز است ! دنیای ادبیات ، جوالنگاه اظهار این تناقض و این تعلّق بوده وهست .»
سكرانی از این اوضاع جدید و پیشرفت ها ی مدرن كه خاطرات او را تباه می سازند ، ناراضی است.و در پی تغییر اوضاع می افتد در حالی كه می داند تااش او بی فایده است. بنابراین راهی جز نقد واقعیت های موجود و طلب بازگشت به «عصر نخیله « را ندارد.بازگشت به عصر نخیله ، بازگشت به گذشته ی نه چندان دور است. بازگشت به دوره ی گیسوی بافته شده ی به مانند درخت خرما.
«عادل ، ای ، و الشّوگ واحلب عادل إی شعرِی ِ بعرص املتافه عادلی لوَسَمر عهد ّالنخیله عادلی
