بخشی از مقاله
چکیده
ایمنی شناورهای صیادی همواره یکی از موضوعات مورد توجه جامعه جهانی به ویژه سازمان بینالمللی دریانوردی بوده است، ولی تفاوتهای فاحش که در طراحی و عملیات بین شناورهای صیادی و سایر انواع کشتیها، وجود داشت، همواره مانع بزرگی در درج موارد مربوطه در کنوانسیون بینالمللی ایمنی جان افراد در دریا و کنوانسیون خط شاهین بوده است.
بنابراین خلاء اعمال مقررات ایمنی برای شناورهای صیادی، همچنان باقی مانده است. شناورهای صیادیبرخلاف شناورهای دیگر که عموماً در بندر بارگیری و به دریا می روند ، باید خالی به دریا بروند و در دریا بارگیری کنند براین اساس قرار دادن این شناورها در کنوانسیونهای دیگر که برای شناورهای تجاری بود، به سادگی امکان پذیر نبود. برای جبران این خلاء کنوانسیونی مخصوص شناورهای صیادی در کنفرانسی که در شهر تورمولینوس، کشور اسپانیا در سال977 تشکیل شد، به تصویب رسید و اولین کنوانسیون بینالمللی در مورد ایمنی شناورهای صیادی محسوب میشود.
کنوانسیون 1977تورمولینوس دارای الزاماتی ایمنی برای ساخت و تجهیزات شناورهای جدید، شناورهای صیادی اقیانوس پیما با طول 24 متر و بالاتر و نیز شامل شناورهای صیادی که در حال عملآوری صیدهای گرفته شده خود هستند، میگردید و شناورهای صیادی موجود فقط ملزم به رعایت الزامات مخابراتی مندرج در کنوانسیون بودند. صید ماهی در دریا توسط شناورها به طور ایمن از شروط اصلی توسعه پایدار فعالیتهای دریا محور به حساب میآید که علاوه بر سلامت شناور و خدمه موجب بهبود محیط زیست شده و در فرآیند توسعه پایدار دریامحور نقش مهمی ایفاء مینماید.
-1 مقدمه
سازمان بین المللی دریانوردی2 با درک اهمیت بکارگیری مفاد کنوانسیون تورمولینوس1977که توسط پروتکل 1993 اصلاح گردید و اعمال مقررات ایمنی برای شناورهای صیادی در سطح جهانی که تعداد زیادی از دریانوردان را پوشش می دهند و سالانه تعداد قابل توجهی از ماهیگیران جان خود را به دلیل عدم رعایت ایمنی از دست می دهند و همواره خطر تهدید جان صیادان از یک سو و تهدید محیط زیست دریا از سوی دیگر ، سبب شد تا سازمان بین المللی دریانوردی از سال 2007 اجرایی شدن پروتکل 1993 تورمولینوس را در برنامه کاری خود قرار دهد و با پیگیری های لازم موافقت نامه کیپ تاون 2012 به امضا رسید.
پروتکل فوق باتوجه به تحولات تکنولوژیکی سالهای اخیر و تحت کنوانسیون اصلی روزآمد شده و اصلاح گردیده است و با روشهای برنامه ریزی شده ،کشورها را برای الحاق به مصوبه فوق ترغیب مینماید.این پروتکل به شناورهای صیادی با طول 24 متر و بیشتر و نیز به شناورهای درحال عمل آوری صیدهای گرفته شده، اعمال میگردد. پروتکل1993تورمولینوس بهره برداریهای مربوط به ماهیگیری در آبهای عمیق و در مقیاس وسیع برای انجام صید در آبهای دور از ساحل را در ساخت شناورهای صیادی جدید و پیشرفته، مدنظر قرار داده است.
برای موفقیت در عملیات صید، این شناورها باید به تجهیزاتی از جمله صیدیاب پیشرفته و تجهیزات مخصوص دریانوردی، مجهز باشند. همچنین، شناورهای صیادی باید مجهز به تورهای مخصوص ماهیگیری باشند به صورتیکه منابع صید و منابع موجود در کف دریا را برای حفظ محیط زیست، مد نظر قرار دهند. رویکرد در طراحی شناورهای صیادی مدرن برای سودآوری بیشتر در این است که ماشین آلات و تجهیزات مربوط به ماهیگیری توسعه داده شود و جنبه های ایمنی به طورکلی بهبود داده شود و شرایط کاری بهتری برای ماهیگیران فراهم آید.
-2 مشکل شناورهای صیادی
اگرچه اسنادی توسط سازمان بین المللی دریانوردی برای ایمن سازی شناورهای صیادی در چهار دهه گذشته به تصویب رسیده است ، با این وجود به دلایل فنی و اقتصادی اجرای مقررات مصوب عملا توسط کشورهای عضو سازمان بین المللی دریانوردی ، امکانپذیر نشده است.
ایمنی شناورهای صیادی و مهمتر از آن صیادان مسئله مهمی است که باید به آن توجه جدی شود. امروزه ماهیگیری در دریا و شناورهای های صیادی همچنان به عنوان خطرناکترین شغل باقی مانده است و این بخش سالانه تعداد زیادی تلفات جانی برجا می گذارد و به محیط زیست نیز آسیب می رساند. فقدان استاندارد برای ساخت شناورهای صیادی و نیز فقدان رویه های ایمنی یکسان و کمبود آموزش برای کارکنان ، این شناورها نه تنها برای خود خطرآفرین هستند بلکه برای شناورهای دیگر که در دریا تردد می کنند نیز یک خطر بالقوه به حساب می آیند.
از طرفی تغییرات فنی و تکنولوژیکی در بیست سال گذشته در صنعت ماهیگیری صورت گرفته است که ضرورت اصلاح و بازنگری موارد حقوقی را اجتناب ناپذیر کرده است. توجه به این مهم نیز به ویژه برای شناورهای صیادی که در آبهای آزاد به ماهیگیری مشغول هستند ، حائز اهمیت است و از سوی دیگر سامان دادن به شناورهای صیادی با تنظیم مقررات و چگونگی اعمال این مقررات به طور یکنواخت در سراسر جهان مسئله اصلی می باشد.
-3 علل مشکلات موجود در شناورهای صیادی
یکی از پارامترهای اصلی بوجود آمدن شرایط کنونی که نتیجه آن فقدان سند یکپارچه بین المللی برای ایمنی شناورهای صیادی است، می توان به این موضوع اشاره کرد که شناورهای صیادی صرفا به عنوان یک فعالیت انتزاعی دیده شده است. از این رو جامعه جهانی به ایمنی شناورهای صیادی بی توجه و از خطرات بالقوه آن غافل مانده است.
موارد دیگری نیز در بوجود آمدن مسئله نقش ایفا کرده اند از جمله اینکه صیادی در دریا به اندازه کافی مقرون به صرفه نبوده و افرادی که در این حوزه فعالیت دارند از حمایت مالی به اندازه کشتیرانی تجاری برخوردار نمی باشد.
همچنین در دهه 1980 ، سازمان بین المللی دریانوردی و سایر ارگانهای مربوطه به این نتیجه رسیدند که کنوانسیون تورمولینوس 1977 ، به دلایل فنی از یک سو و به دلیل تغییرات تکنولوژی از طرف دیگر، امکان لازم الاجرا شدن ندارد از این رو سازمان بین المللی دریانوردی تصمیم گرفت برای جایگزینی آن پروتکلی تهیه و تدوین نماید . پس از تصویب پروتکل 1993 ، عملا کنوانسیون 1977 تورمولینوس کنار گذاشته شده است و پروتکل 1993 تورمولینوس جایگزین آن گردید.علی رغم تصویب پروتکل اما به مرحله اجرا در نیامد و از این رو باتوجه به لزوم تأمین ایمنی شناورهای صیادی ، سازمان بین المللی دریانوردی برای اجرایی سازی پروتکل 1993 ، کنفرانسی دیپلماتیکی در شهر کیپ تاون افریقای جنوبی در اواخر سال 2012 برگزار نمود که طی آن 55 کشور بر لزوم اجرایی شدن پروتکل با امضای موافقت نامه ای که به موافقت نامه کیپ تاون 2012 معروف شد، تأکید نمودند.
-4 پیامدهای عدم توجه به مشکلات شناورهای صیادی
فقدان مقررات استاندارد یکپارچه برای ایمنی شناورهای صیادی تهدیدی برای ایمنی دریانوردی محسوب می شود و پیامدهای نامطلوبی برای کارکنان و شناورهای صیادی و همچنین صدمه به محیط زیست را به دنبال دارد. بی توجهی به ایمنی شناورهای صیادی سبب گردیده تا صنعت صیادی و ماهیگیری یکی از مشاغل پر مخاطره همچنان باقی بماند و چنانچه این روند ادامه پیدا کند ، پیامدهای آن دامن گیر همه فعالیتهای دریامحور گردیده و مشکلات دریانوردی را تشدید می کند.
-5 به کارگیری پروتکل اصلاح شده ایمنی شناورهای صیادی را ارتقإ میبخشد
برای برطرف کردن مشکلات و پیامدهای نامطلوب که ناشی از فعالیت های شناورهای صیادی موجود گردیده است، سازمان بین المللی دریانوردی اجرایی کردن پروتکل1993 مربوط به کنوانسیون بین المللی تورمولینوس 1977، میداند .
ز این رو کنفرانس دیپلماتیکی در شهر کیپ تاون افریقای جنوبی از 19 لغایت 21 مهر ماه 1391 ، برگزار شد. در این کنفرانس موافقت نامه ای بین المللی برای اجرای پروتکل تورمولینوس مربوط به کنوانسیون بینالمللی شناورهای صیادی 1977، نهایی و برای امضای هیات های نمایندگی کشورها ارائه گردید که به موافقت نامه کیپ تاون 2012، معروف شد. این مواففت نامه پروتکل 1993 اصلاح و روز آمد نمود و برخی از مفاد آن را تغییر داد. موافقت نامه در راستای اجرایی کردن پروتکل 1993تورمولینوس است که مهمترین محورهای آن عبارتند از :
- 1 اجرای مفاد پروتکل تورمولینوس مربوط به کنوانسیون تورمولینوس 1977 سهم مهمی را در ایمنی دریانوردی بطور کلی و ایمنی شناورهای صیادی را به طور خاص، به دنبال دارد.
- 2 اجرای برخی از مفاد پروتکل تورمولینوس 1993 مربوط به کنوانسیون بین المللی ایمنی شناورهای صیادی 1977، عملی نبوده و مشکلاتی از سوی تعدادی از کشورها که دارای ناوگان صیادی قابل توجهی تحت پرچم خود هستند مطرح نمودهاند و این مانع از لازم الاجرا شدن پروتکل شده و درنتیجه مانع اجرای مقررات مندرج در آن گردیده است.
- 3 تنظیم موافقتنامه مشترک کمک می کند تا مناسبترین استانداردهای ممکن برای ایمنی شناورهای صیادی قابل استفاده باشد و قابل اجرا توسط کشورهای ذیربط باشد.
- 4 هدف ارتقاء ایمنی شناورهای صیادی به بهترین نحوه با انعقاد موافقتنامه در ارتباط با اجرای مفاد پروتکل تورمولینوس مربوط به کنوانسیون بین المللی ایمنی شناورهای صیادی تورمولینوس 1977، به گونه ای با این موافقتنامه اصلاح و روزآمد آن ، حاصل گردد.
موافقت نامه کیپ تاون که در واقع اصلاحی برای کنوانسیون 1977و پروتکل 1993تورمولینوس است دارای 10فصل است که برای تأمین شناورهای صیادی تنظیم شده است و سرفصل های آن عبارتند از:
- 1 مقررات کلی - 2 ساختمان، یکپارچگی در ضدنفوذ آب و تجهیزات - 3 تعادل و موارد مرتبط با قابلیت دریانوردی - 4 ماشین آلات و تأسیسات برقی - 5 حفاظت در برابر حریق، کشف آتش، مقابله و اطفاء حریق - 6 حفاظت از پرسنل
