بخشی از مقاله
خلاصه:
زلزله دهم ریشتری جمعه مارس ژاپن و سونامی بزرگی که به تبع آن ایجاد شد یکی از نادرترین زلزله های قرن اخیر بحساب می آید. مقدار انرژی آزاد شده آن بین تا بمب اتم گزارش شده است ، مردم ژاپن پس از جنگ جهانی دوم بزرگترین حادثه را تجربه کردند ، این زلزله و سونامی توانست پس از چند دقیقه ساختمانها را در وسعت زیادی ویران کند و بر روی آب شناور سازد و مردم زیادی را به کام مرگ فرو برد و بازماندگان را در شوک خیره کننده ای غرق و مبهوت کند.
سرویسهای پاسخ گو و آموزش دیده جهت مقابله با حادثه آماده شدند اما وسعت حادثه به حدی بود که برای هیچ چیز آن آماده نبودند، خطر ناشی از تخریب نیروگاههای هسته ای و احتمال انتشار مواد رادیواکتیو هراس انگیزتر از هر چیزی گزارش می شد، اما مردم در کمال آرامش و خونسردی به مبارزه با زلزله و سونامی و مشکلات هسته ای پرداختند مردم و دولت پشتیبان بسیار محکمی برای یکدیگر شدند تا بتوانند بر مشکلات فائق آیند.
در این مقاله سعی نگارنده بر آن است که با نگاهی علمی به مدیریت،مشارکت و تاب آوری مردم و مسوولین در زلزله و سونامی ژاپن تجربیات گرانبهایی را که میتوان ازآن به دست آورد را بازگو کند.
مقدمه:
حوادث و سوانح بالاخص زلزله در بیشتر نقاط جهان بسیار اتفاق میافتد و هر فرد یا گروهی برداشت خاصی از آن دارد. بعضی ، حوادث یا بلایا را تقدیر و قضا و بعضی ابتلا و آزمایش و بعضی دیگر به گفته احادیث و روایات آن را ارتقاء درجه اولیاء و نیکان میدانند. که در این میان کشور ما ایران و مردم آن از این قاعده مستثنا نیستند، به هر حال با هر نگرش و برای هر جامعه ای وقوع حوادث و بلایای طبیعی امری است حتمی ، پس نگاه به حوادث با دید عبرت آموزی و کسب تجربه به جهت کمک به تاب آور شدن جوامع خارج از انتفاء نیست. لذا نگارنده با مطالعه برروی حوادث گذشته وحال برخی کشورها و راههای مقابله با آنها نکات قابل توجه ای از زلزله و سونامی مارس ًٌٌٍ ژاپن به دست آورده است که میتواند در شناخت حوادث کشور و مقابله بهینه و اثر بخش با آنها به نحو مطلوبی مورد استفاده قرارگیرد.
بحث:
زلزله مارس ژاپن حدود ریشتر قدرت داشت و در ساعت دقیقه به وقت محلی دقیقه به وقت گرینویچ - ، در کیلومتری ساحل شمال شرقی و در عمق ًٍ کیلومتری رخ داد. وقوع این زلزله باعث شد سونامی به طول متر ایجاد شود و به خرابی های عظیمی منجر گردد. منطقه وسیع ساحلی زیرآب رفت و تمامی روستاهای منطقه با سیل ویران شد .
دولت ژاپن بلافاصله پس از وقوع فاجعه و بحران، یک تیم واکنش اضطراری به ریاست نائوتو کان نخست وزیر تشکیل داد و هزاران سرباز را برای عملیات نجات بسیج کرد. بیش از هواپیما و کشتی امر نجات قایق ها و ترابری هوایی را بر عهده داشتند. تداوم پس لرزه ها و سونامی مانع بزرگی بر سر راه عملیات نجات ایجاد می کرد. از زمان وقوع اولین زمین لرزه اصلی در روز اول، حداقل پس لرزه در منظقه رخ داد که قدرت فقره آن بیش از شش ریشتر و در یک مورد به ریشتر نیز رسید.
مناطق نزدیک شهر ساحلی سندایی در استان میاگی با یک میلیون نفر جمعیت و در کیلومتری شمال شرق توکیو، بیش از سایر مناطق صدمه دیدند و تحت تأثیر سونامی قرار گرفتند. دولت اعلام کرد، ساختمان ویران و ساختمان دیگر نیز صدمه دیده استتقریباً جاده، هشت خط ریلی و ٍٍ دهنه پل آسیب دیده و یا اینکه با آب برده شده اند.
براساس گزارش ها یک سد مخصوص امور آبداری شکسته و خانه ها در فوکوشیما زیر آب رفته اند.بیش از ُ میلیون خانه در روز اول حادثه فاقد برق بودند.زلزله در ژاپن همچنین باعث ایجاد هشدار سونامی در محدوده اقیانوس آرام ش د که تایوان، اندونزی، روسیه، فیلیپین، جزایر اقیانوس آرام، و مناطق بسیار دورتر نظیر هاوایی، مکزیک و کلمبیا را در بر گرفت، سیل ناشی از امواج دریا به بیمارستان برام در ویواک به شدت آسیب رساند و به اجبار پنجاه بیمار تخلیه شدند.
دبیر کل سازمان ملل متحد از صمیم قلب همدردی خود را ابراز و اظهار داشت، ژاپن یکی از سخاوتمندترین و بزرگترین کشورهای نیکوکار در جهان است که اکنون به کمک جهانیان نیاز دارد. وی مدعی شد، سازمان ملل متحد در کنار مردم ژاپن خواهد ایستاد و هر کاری از دستش ساخته باشد، برای کمک انجام خواهد داد.دولت ژاپن پیشنهاد کمک استرالیا، ایالت متحده، کره جنوبی، نیوزلند، آلمان، سنگاپور و مکزیک را همان دقایق اول حادثه پذیرفت.دولت ژاپن از نیروهای نظامی آمریکایی مستقر در ژاپن تقاضای عملیات امدادی کرد. ارتش آمریکا نیز چندین کشتی برای ارائه کمک های اضطراری به ژاپن اعزام کرده و ناو یو اس اس رونالد به عنوان سکوی فرود بالگردها مورد استفاده قرار گرفت.
نکات مهم و اولویت های اصلی در روز دوم حادثه:
عملیات گسترده و بزرگ واکنش پاسخ به بحران در مورد سه فاجعه پی در پی می بایست اجرامی شد، این سه فاجعه عبارت بودند از: زلزله، سونامی و خطرات انتشار مواد رادیواکتیو هسته ای.ژاپن در وضعیت هشدار بالای هسته ای قرارگرفت و کارشناسان فنی به سرعت در حال فعالیت برای خنک کردن دو رآکتور هسته ای بودند.عملیات نجات توسط کشتی ها، هواپیماها و بالگرد ها اجرمی شد، اما بسیاری از مناطق سونامی زده در دسترس نبودند.
در حدود نفر از مردم مناطق زلزله زده و سونامی زده تخلیه شده و در مرکز تخلیه اسکان داده شده اند .براساس گزارش سازمان بین المللی انرژی اتمی، نفر از مردم ساکن در کیلومتری نیروگاه هسته ای فوکوشیما نیز از منطقه تخلیه شده اند .در روز مارس انفجاری در واحد شماره نیروگاه رخ داد،سازمان صلیب سرخ با تیم به ارائه کمک ها پرداخته و تیم پزشکی در منطقه مستقر شدند، البته عملیات جستجو و نجات با موانعی مثل پس لرزه، هشدارهای سونامی و آتش سوزی مواجه بود.
غذا ، آب آشامیدنی، پتو، سوخت و اقلام دارویی از مهمترین نیازها در روزهای اول بشمار می رفت که بخش خصوصی و دولتی ژاپن به سرعت در حال تهیه و ارسال آن به مناطق آسیب دیده شدند .براساس گزارش دولت، ٍ میلیون و هزار خانواده بدون برق و قریب به میلیون و هزار نفر از مردم بدون گاز و میلیون و هزار نفر از مردم بدون آب آشامیدنی شب را سپری کردند که این مسئله با نزدیک شدن فصل سرما و کاهش درجه دما به یک درجه سانتی گراد در شب بسیار حیاتی بود.
تیم نفره جستجو و نجات ژاپن که برای کمک به زلزله دو هفته قبل به نیوزلند رفته بود نیز در مارس به کشور بازگشت. همچنین، سازمان ارتباطات بدون مرز تیمی برای ارزیابی خرابی خطوط مخابرات و ارائه کمک های مخابراتی و ارتباطی اضطراری در مارس وارد ژاپن شدند. تیم های واکنش و پاسخ های اضطراری پزشکی با ٌٍ نفر کادر پزشکی از اتریش در مارس وارد شد. تیمی از متخصصان محیط زیست و آب آشامیدنی وابسته به تیم واکنش های اضطراری سوئیس و یک تیم سه نفر از جمعیت هلال احمر ترکیه نیز در ٌٍ مارس وارد ژاپن شدند.سازمان انرژی اتمی آمریکا، دو تن از کارشناسان این سازمان را به منظور بررسی اوضاع زیست محیطی در ٌٍ مارس در ژاپن مستقر کرد.سازمان هواشناسی سازمان ملل نیز اعلام نمود ماهواره هواشناسی این سازمان در اختیار ژاپن قرار گرفت. تیمهای جستجو و نجات خارجی در مناطق حادثه دیده به ترتیب زیر مستقر شدند.
سازمان بین المللی سگ های نجات
دفتر نخست وزیر اعلام کرد از روز مارس ریزش غذا با چتر از هواپیما و بالگرد در مناطق صعب العبور آغاز شده است.در همین زمان، انفجار دومی در رآکتور شماره نیروگاه هسته ای داییجی فوکوشیما که با وقوع زلزله ی مارس دچار خسارت شد ه بود به وقوع پیوست
