بخشی از مقاله
چکیده
هموگلوبین، پروتئینی در گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را از ریه ها به بافت های بدن می برد و دی اکسید کربن را از بافت ها به ریه ها بر می گرداند. هماتوکریت نیز جزئی از گلبول های قرمز خون می باشد هماتوکریت همیشه به صورت درصد بیان می شود؛ برای مثال هماتوکریت 25 درصد نشان می دهد که 25 میلی لیتر گلبول های قرمز خونی در 100 میلی لیتر خون وجود داردهماتوکریت و هموگلوبین خون گرفته شده از فرد، توسط دستگاهی اتوماتیک اندازه گیری می شوند بیشتر این دستگاه ها به طور مستقیم، هماتوکریت را اندازه گیری نمی کنند، بلکه از طریق مقدار هموگلوبین و حجم متوسط گلبول های قرمز خون، مقدار هماتوکریت محاسبه می شود همچنین می توان با استفاده از سانتریفوژ مقدار هماتوکریت را اندازه گرفتهماتوکریت خون عبارت از نسبت درصد گویچه ها در خون است. مثلا هر گاه هماتوکریت شخص 40 باشد منظور آن است که 40 درصد حجم خون را گویچهها و باقیمانده آن را پلاسما تشکیل میدهد.
هماتوکریت خون بوسیله سانتریفوژ کردن خون در یک لوله مدرج تعیین میشود. درجات لوله ، خواندن مستقیم نسبت درصد گویچه ها را میسر میسازد. هدف پژوهش حاضر تاثیرتمرینات پلایومتریک بر میزان هماتوکریت تکواندوکاران شهرستان گراش بود. بود که به همین منظور از بین ورزشکاران پسر 20نفر به صورت تصادفی انتخاب و به دو گروه 10 نفری تجربی و کنترل تقسیم شدند. از آزمودنیها در یک پیش آزمون 10 سی سی خون گرفت شد و در یک پروتکل 8 هفته ای تمرینات پلایومتریک و هر هفته سه جلسه شرکت کردند و مجدد پس از 8 هفته 10 سی سی خون از آنها گرفته شد و نتایج تحلیل شد. برای تشخیص همسانی و طبیعی بودن اطلاعات، از آزمون کولموگروف-اسمیرنف و برای بررسی اختلافات درون گروهی از tهمبسته و با آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. همچنین از آزمون t مستقل برای بررسی اختلاف بین گروهی استفاده گردید. نتایج این پژوهش داد تمرینات پلایومتریک باعث افزایش معنادارهماتوکریت تکواندوکاران جوان - 22-25 - سال می شود.
واژگان کلیدی: تمرینات پلایومتریک ، هماتوکریت، تکواندوکاران جوان - - 18-25
مقدمه
به نسبت درصد گویچه های قرمز در خون، هماتوکریت - Hematocrit - یا خون بهر گفته میشودمثلاً. هرگاه هماتوکریت شخص 40 باشد منظور آن است که 40 درصد حجم خون را گویچهها و باقیمانده آن را پلاسما تشکیل میدهد. هماتوکریت مردان طبیعی بطور متوسط 42 و هماتوکریت زنان طبیعی متوسط 38 است . - 1 - افزایش هماتوکریت همراه با ازیاد چسبندگی خون بوده و میتواند به ایجاد ترومبوز عروقی منجر شود هموگلوبین، پروتئینی در گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را از ریه ها به بافت های بدن می برد و دی اکسید کربن را از بافت ها به ریه ها بر می گرداند .هماتوکریت نیز جزئی از گلبول های قرمز خون می باشد. به نسبتی از حجم کل خون که از گلبول های قرمز تشکیل شده است هماتوکریت می گویند - . - 2
آزمایش هماتوکریت - Hct - تعداد خیلی کم یا خیلی زیاد گلبول های قرمز-شرایطی که ممکن است در اثر بیماری های خاصی پیش بیاید- را مشخص می کند. گلبولهای قرمز خونی یا اریتروسیت ها وظیفه انتقال اکسیژن را در سراسر بدن به عهده دارند آزمایش هماتوکریت با استفاده از نمونه ای از خون انجام می شود. تکنسین آزمایشگاه نمونه را در دستگاهی به نام سانتریفیوژ قرار می دهد که به سرعت لوله آزمایش حاوی خون را می چرخاند - . - 3 این حرکت باعث جدا سازی خون به سه بخش می شود:ماده مایع - پلاسما - ،گلبول های قرمز خون و سلول های خونی دیگر . هنگامی که خون جداسازی شد،تکنسین می تواند مشخص کند که چه نسبتی از سلول ها را گلبول های قرمز تشکیل می دهند. هماتوکریت حجم سلول های بسته بندی شده - PCV - نیز خوانده می شود. در سال های اخیر ارتباط بین هماتوکریت مادری بالا و پی آمدهای نامطلوب بارداری مورد توجه قرار گرفته است.
تصورمی شود که افزایش ویسکوزیتی خون ممکن است باعث کم شدن خونرسانی جفت شده و زمینه ساز کم وزنی و کم شدن رشد جنین شود - . - 5 در مطالعات انجام گرفته درمورد سطح آهن خون و پی آمد بارداری، نشان داده شده که هر دو سطح کم زودرس همراهی داشته اند فریتین با افزایش کم وزنی زمان تولد و زایمان هماتوکریت نسبت بین سلول های قرمز به کل سلول ها می باشد. بازه طبیعی هماتوکریت بین 45تا 52 درصد برای مردان و 37 تا 48 درصد برای زنان متغیر می باشد. تعدا سلول های قرمز نشان دهنده مقدار این سلول ها در بخشی از خون می باشد . - 6 - مقدار طبیعی این نسبت برای مردان بین 7 .4 تا 1 .6 میلیون سلول در میکرولیتر برای مردان و 2 .4 تا 4 . 5 میلیون سلول در میکرولیتر برای زنان می باشد. هموگلوبین پروتئینی در سلول های قرمز خون می باشد که اکسیژن را حمل کرده و به خون رنگ قرمز می دهد. مقدار طبیعی هموگلوبین برای مردان 13 تا 18 گرم در یکدهم لیتر و برای زنان 12 تا 16 گرم در یکدهم لیتر می باشد. هماتوکریت یا hct هم یکی از مقادیر اندازهگیری گلبول قرمز است.
به طور کلی هِم - heme - «» به معنای آهن است و هر جا در هر کلمهای آمد، حتما آن کلمه ارتباطی با گلبول قرمز دارد. هماتوکریت درصدی از حجم کل خون است که شامل گلبول های قرمز می باشد و با اندازهگیری قسمت قرمز رسوب خون در لوله آزمایش نسبت به کل ارتفاع خون اندازهگیری میشود - . - 7 به خاطر بیماریها و شرایط مختلفی که می توانند اندازهگیری هموگلوبین و گلبول قرمز را با اشکال مواجه کنند، hct هم اندازهگیری میشود تا به طور مستقیم نشان دهنده اندازه هموگلوبین و گلبول قرمز باشد. این عدد معمولا با درصد نشان داده میشود. 42 تا 52 درصد برای آقایان و 37 تا 47 درصد برای خانمها. در خانمهای باردار درصد بالاتر از 33 طبیعی است. hct بالاتر از 60 درصد و پایینتر از 15 درصد. تقریبا همان عواملی که باعث کاهش هموگلوبین و گلبول های قرمز خون می شوند. شرایطی مثل پرکاری تیروئید، سیروز کبدی، نارسایی مغز استخوان و میلوم مولتیپل نیز باعث کاهش هماتوکریت میشوند - . - 8 سوختگی، اسهال شدید، بیماریهای انسدادی ریوی، از دست دادن زیاد آب بدن، تولید بیش از حد گلبول قرمز از عوامل افزایش دهنده ی hct هستند. - بیماریهایی که باعث به وجود آمدن شکلهای غیرطبیعی گلبول قرمز میشوند - مثل بیماری گلبول قرمز داسیشکل - مقدار hct را تغییر میدهند. - وقتی مقدار گلبول سفید خیلی بالا باشد، بر مقدار hct موثر است. در صورت طبیعی بودن اندازههای گلبول قرمز، مقدار هماتوکریت، سه برابر هموگلوبین است. هماتوکریت را نباید بلافاصله بعد از خونریزی شدید اندازهگیری کرد - . - 9 در این پژوهش با توجه به مطالب عنوان شده و اهمیت موضوع که بر سلامتی انسان تاثیر گذار می باشد تاثیرتمرینات تاثیرتمرینات پلایومتریک بر میزان هماتوکریت تکواندوکاران جوان - - 18-25 را بررسی کردیم.
روش شناسی
روش پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل انجام شد. نمونه پژوهش بر روی 20 نفر از تکواندوکاران بود که در 2 گروه 10 نفری قرار گرفتند. که هر کدام پس از دوره های تمرین تحت بررسی قرار گرفت. نحوه انتخاب به این صورت بود که بر اساس روش نمونه گیری تصادفی، اسامی در کیسه مخصوص قرعه کشی قرار گرفتند و از بین آنها به صورت تصادفی نام افراد را بیرون کشیدیم و در گروه های دو گانه تجربی با میانگین - سن 23/15 ± 1/ 3 سال، وزن 71/10 ±4/42 کیلوگرم و قد 6/2 - 160/53 سانتی متر - و گروه کنترل - سن 1/7 22 / 92 - سال و وزن 65/55 - 4/12 کیلوگرم و قد 160/51 - 5/7 سانتی متر - قرار گرفتند. در ابتدا آزمودنیها نسبت به تکمیل پرسشنامه سلامت وپزشکی ورضایت نامه اقدام کردند. در ابتدا 10 سی سی خون از سیاهرگ بازویی آنها در یک پیش آزمون گرفته شد. سپس تکواندوکاران در یک پروتکل تمرین 8 هفته ای شرکت کردند و مجددا بلافاصله پس از انجام تست 10 سی سی خون از آنها گرفته شد. ضربان قلب آزمودنیها برای تعیین شدت تمرین پلایومتریک شرکت کردند. ضربان قلب آنها با استفاده از فرمول -220 - سن - HRmax= محاسبه و برای تمام آزمونیها به صورت جداگانه با استفاده از ضربان سنج POLAR ساخت کشور فنلاند کنترل شد. نتایج بدست آمده با استفاده از نرم افزار Spss 21 تحلیل شد.
یافته ها
بحث و نتیجه گیری
نتایج این پژوهش داد تمرینات تاثیرتمرینات پلایومتریک بر میزان هماتوکریت تکواندوکاران جوان - - 18-25 موثر بوده و موجب افزایش آن می شود. با توجه به نتایج این پژوهش تایید این موضوع به پژوهش های بیشتری نیاز دارد. همچنین چون آزمودنیها انسان بود نقش کنترل برنامه رژیم غذایی در کسب نتایج مختلف و متفاوت را نباید نادیده گرفت. البته این تفاوت ها می تواند ریشه در عواملی همچون مدت دوره تمرین، پروتکل تمرین، مدت و شدت تمرین و همچنین نژاد و جنس آزمودنیها باشد. بیماری هایی که باعث به وجود آمدن شکل های غیر طبیعی گلبول قرمز می شوند - مثل بیماری گلبول قرمز داسی شکل مقدار HCT را تغییر می دهند. وقتی مقدار گلبول سفید به شدت بالا باشد بر مقدار HCT موثر است.
در صورت طبیعی بودن اندازه های گلبول قرمز، مقدار هماتوکریت 3 برابر هموگلوبین است . - 10 - هماتوکریت را نباید بلافاصله بعد از خونریزی شدید اندازه گیری کرد. این سه حرف مخفف » سلول های سفید خون « و نشان دهنده گلبول های سفید است. اندازه گیری مقدار گلبول های سفید خون یکی از روش های اصلی تعیین وجود عفونت در بدن است چون این سلول ها که جزو سیستم دفاعی بدن هستند در شرایط بیماری های عفونی و غیر عفونی واکنش های مختلفی از خود نشان می دهند - . - 11 شمارش WBCها دو جزء دارد. یکی مقدار کلی گلبول های سفید در یک میلی لیتر خون و جزء دیگر شمارش جزء به جزء این سلول ها چون گلبول سفید خود متشکل از پنج نوع مختلف است که کم و زیاد شدن هر کدام از این انواع معنی خاص خود را دارد. کلمه … diff » که در جلوی CBC به معنی آزمایش خون نوشته می شود درخواست برای شمارش همین انواع مختلف گلبول سفید است. مقادیر طبیعی: در بزرگسالان و بچه های بالاتر از 2 سال مقدار گلبول سفید بین 5 تا 10 هزار در
