بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر با عنوان » تاثیرسرمایه اجتماعی بر مدیریت دانش در دبیرستان هاي پسرانه شهرستان ملکشاهی« انجام گرفت. این تحقیق از نظر هدف کاربردي و به لحاظ روش شناسی از نوع توصیفی- پیمایشی است. به این منظور سه فرضیه تدوین شد. جامعه آماري در این پژوهش تمامی دبیران دبیرستان هاي پسرانه شهرستان ملکشاهی به تعداد 88 نفر - - N =88 می باشد. که پرسشنامه میان کلیه افراد مذکور توزیع و جمع آوري گردید.
نتایج به دست آمده حاکی از این است که بین فرضیات تحقیق - مدیریت دانش،خلق دانش و انتقال دانش - و سرمایه اجتماعی رابطه مثبت و معنا داري وجود دارد .
مقدمه
مدیریت دانش رویکرد جامعی جهت ترسیم چشم انداز گسترده و همه جانبه برا ي سازمان است و تمرکز اصلی آن بر ایجاد و بکارگیري دانش نهایتا، دستیابی به اثربخشی سازمانی می باشد .البته، چالش عمده مدیریت دانش، تبدیل هرچه بیشتر و بهتر دانش ضمنی به دانش صریح است
مدیریت دانش با ایجاد و توسعه دارایی هاي دانشی یک سازمان با نگرش فرا رفتن از اهداف سازمان مرتبط است و مستلزم تمام فعالیت هایی است که با شناسایی ، تشریک و ایجاد دانش مرتبط هستند . این کار نیازمند سیستم هایی جهت ایجاد و نگهداري منابع دانش ، پرورش و تسهیل دانش و یادگیري سازمانی است . در این خصوص سازمان هایی موفق هستند که دانش را به عنوان یک دارایی می نگرند و ارزش ها و هنجارهاي سازمانی که موجب حمایت از ایجاد و تشریک دانش می شود را توسعه می دهند. مدیریت دانش به خلق،اشتراك گذاري نفوذ دادن دانش در فکر، ذهن و تخیل افراد می پردازد و تلاش می کند تا دانش هاي پراکنده شده در افراد سازمان را به گونه اي جمع آوري و مدیریت کند تا به خلق دانشی جدید منجر شود
سازمان هاي موفق آن هایی هستند که دانش کارکنان خود را به توانایی سازمانی تبدیل می کنند .شرکت ها و سازمان ها علی رغم سرمایه گذاري هاي زیادي که براي بهره برداري از دانش خلق شده در سازمان هاي خود می نمایند، توفیق چندانی براي آنها حاصل نمی شود و سرمایه گذاري هاي سرسام آور سخت افزاري و نرم افزاري که براي استقرار مدیریت دانش انجام شده است، نتیجه مورد انتظار را به بار نیاورده است
مسئله اصلی این تحقیق به این صورت است که آیا بین سرمایه اجتماعی و توسعه مدیریت دانش در جامعه آماري مذکور ارتباط وجود دارد؟
مبانی نظري و پیشینه تحقیق
درباره مدیریت دانش تعاریف متعدد و متنوعی ارائه شده است که با توجه به زاویه دید صاحبنظران و میزان توجه هر یک به عاملی خاص، نوع تعریف آنها از یکدیگر متمایز می شود
جدول - - 1 تعاریف مختلف مدیریت دانش از دیدگاه صاحب نظران
تقسیم بندي دانش سازمانی
گراف 1 اظهار می دارد که با توجه به ویژگیهاي دانش سازمانی می توان آن را به دو بخش تفکیک کرد:
نخست، نوع بسیار عمومی دانش که دانش ضمنی یا پنهان نامیده می شود و دومی، دانشی است که به صورت مستند در آمده و به آن دانش صریح یا آشکار گفته می شود. دانش ضمنی دانشی است که بر مبناي دانش شخصی و بر پایه تجربیات فردي شکل گرفته است و شامل عوامل ناملموس نظیر باورهاي شخصی، دیدگاه ها و ارزشها می شود . فرایند انتقال دانش ضمنی به دیگران، بسیار پر دردسر است .ولی دانش صریح عبارت است از دانش ضمنی که در فرایندي پردازشی، مستند شده و به صورت واضح درقالب زبان رسمی بیان می شود، و به راحتی بین افراد به اشتراك گذاشته می شود
چوي و لی بیان می کنند که دانش آشکار به راحتی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد، اما دانش ضمنی، در روحیه، روان و درك انسانها نهفته است .از این رو تجزیه و تحلیل و طبقه بندي آن دشواري هاي خاص خود را دارد
با توجه به نقش هر یک از این دو نوع دانش، عده اي از این منظر روشهاي به کارگیري مدیریت دانش در سازمان را به چهار دسته پویا، انسان محور ، نظام محور و منفعل تقسیم کرده اند. در این دسته بندي، سطح دانش آشکار، به درجه نشان گذاري و نگهداري اطلاعات مورد نیاز یک فرد بستگی دارد و در همان حال سطح دانش ضمنی به سطح تقسیم دانش، از طریق نحوة رابطه میان افراد بستگی دارد
هدف اصلی از به کارگیري مدیریت دانش در سازمان تبدیل دانش ضمنی کارکنان به منزله منبعی مهم در تصمیم گیري و کوشش در مسیر دسترسی به دانش مدون، به منظور دستیابی به اهداف سازمانی و سپس، دانشی که صریح یا آشکار نامیده می شود
خلق یا شناسایی دانش
اهمیت استراتژیک فرایند خلق دانش براي یادگیري سازمانی و نوآوري بر کسی پوشیده نیست .سو، دوینی و میدگلی یک مدل پنج وجهی را براي فرایند خلق دانش پیشنهاد می کنند:
- 1اکتساب اطلاعات و دانش از شبکه هاي تعاملات؛ - 2 یکپارچه ساز دانش درونی و بیرونی؛ - 3 ایجاد دانش جدید از خلال کاربرد اطلاعات و دانش براي حل مسأله؛ - 4 تأثیرگذاري دانش جدید بر نوآوري و عملکرد شرکت؛ و - ۵ ایفاي نقش عوامل فردي و سازمانی در کل فرا یند
آنها با آزمون و برآورد مدل پیشنهادي خود نتیجه می گیرند که اولا، اهمیت شبکه سازي رسمی به عنوان مأخذي بر اي اکتساب اطلاعات برا ي سازمان، برابر با اهمیت شبکه سازي غیررسمی نیستثانیاً،. دانش تخصصی یا مهارت مستقیما از درون شبکه حاصل نمی شود؛ بلکه به طور غیرمستقیم می توان آن را بواسطه اکتساب اطلاعات احصا کرد ثالثاً،. توانایی فرد برا ي جذب دانش جدید و مشوق ها و سیستم هاي سازمان براي ترغیب اکتساب دانش، قویا تعیین کننده ترکیب دانش و مهارت تخصصی استرابعاً،. این دانش و مهارت تخصصی از طریق سطح خلاقیت در حل مسأله، در عملکرد سازمان نقش داشته و همراه با اصول جامعیت و توافق نظر، عامل کلیدي موثر در سطح دانش جدید خلق شده توسط سازمان است .نهایتاً، دانش جدید مستقیما بر خروجی نوآورانه سازمان اثر گذارده و به نوبه خود،عامل موثر مثبتی در عملکرد آن محسوب می شود
انتقال دانش
انتقال دانش فرا یندي است که طی آن، یک سازمان، اطلاعات را میان اعضاي خود توزیع نموده و از این طریق یادگیري را ارتقاء داده و دانش یا درك جدیدي را به وجود می آورد
داونپورت و پروساك انتقال دانش را ، هم انتقال اطلاعات به گیرنده و هم جذب و تبدیل آن توسط شخص یا گروه گیرنده اطلاعات تعریف می کنند
سرمایه اجتماعی
اصطلاح سرمایه اجتماعی نخستین بار در اثر کلاسیک" جین جاکوب "به نام" مرگ و زندگی "در شهرهاي بزرگ آمریکایی بکار رفته است.
- ۵١٩٨، - Bourdieu جامعه شناس فرانسوي نظریه بسط یافته اي از سرمایه اجتماعی مطرح می کند و سرمایه را فرآیندي می داند که به شکل جوهري با قدرت پیوند دارد.
- ١٩٩٩ , - Fukuyama تعریف دیگري از سرمایه اجتماعی ارائه می دهد و می گوید :سرمایه اجتماعی را به سادگی می توان به عنوان وجود مجموعه معینی از هنجارها یا ارزشهاي غیر رسمی تعریف کرد.
محققان زیادي از منظر مختلف نیز به موضوع سرمایه اجتماعی در چارچوب سرمایه فکري پرداختند که می تواند به درك ارتباط سرمایه اجتماعی با مدیریت دانش کمک کند .از جمله این محققان رهنماي رودپشتی و همتی - ١٣٨٨ - با بهره گیري از تحقیقات دیگران مفهوم سرمایه فکري و اجزاي تشکیل دهنده آن از جمله سرمایه انسانی را مورد بررسی قرار دادند
