بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق ، تلاش شد که پیرامون تاثیرمعنویت در محیط کاری بر عملکرد سازمانی - مورد مطالعه اداره امور مالیاتی مرکز تهران - ، شناخت کسب شود که براساس چارچوب و مدل مفهومی مورد نظر مورد تحلیل قرار گرفته است. این پژوهش دارای یک فرضیه اصلی و چهار فرضیه فرعی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران و کارکنان اداره امور مالیاتی مرکز تهران که بالغ بر 300 نفر می باشند ، بعنوان جامعه آماری تحقیق انتخاب گردیده اند و حجم نمونه براساس جدول مورگان 169 نفر محاسبه گردیده است.
همچنین در این پژوهش جهت گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه استفاده شده است که روایی آن مورد تایید کار شنا سان و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ 0/931 مورد تایید قرار گرفته ا ست. جهت تجزیه تحلیل داده ها داده ها از نرم افزار SPSS و LIZREL استفاده شده است که تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه، در دو سطح تجزیه و تحلیل تو صیفی، و تجزیه و تحلیل ا ستنباطی، انجام گرفت. طبق نتایج بد ست آمده از تحلیل های آماری متغییرهای م ستقل رفاه کارمندان ، همسوئی ارزشها و حس اجتماعی و ارتباط بر متغیر وابسته عملکرد سازمانی تاثیر دارند و متغیر مستقل فضای معنوی بر متغیر وابسته عملکرد سازمانی تاثیر ندارد.
واژگان کلیدی: معنویت در محیط کار ، عملکرد سازمانی ، رفاه کارکنان ، فضای معنوی ، همسوئی ارزشها
مقدمه
معنویت محیط کاری یک موضوع جدیدی در مبحث سازمانی ویک موضوعی با توسعه نظری - علمی محدود به شمار می رود.تاریخچه کار که توسط دیگران مورد بحث وبررسی قرار گرفته است وبحث درباره آن فراتر از این بحث است . بنابراین با تعریفی ازمعنویت کاری بحث را شروع می کنیم . یک محیط کار می تواند به عنوان یک محیط معنوی دوستانه درنظرگرفته شود وتشخیص دهد که کارکنان زندگی باطنی دارند. که بوسیله کار معنی دار پرورش یافته است ودرمتن جامعه جای گرفته است - شاطری وهمکاران ، 1388 ، ص - 58 محققان بیان می کنند که تشویق معنویت در محیط کار می تواند به مزایا و منافعی از قبیل افزایش صداقت و اعتماد - کریشناکومار و نک 1، 2002 ص - 24 و انگیزش در کار منجر شود .
در حقیقت ، این پارادایم که به کل عالم گسترش یافته و تأمین رفاه انسان را به عهده گرفته است ، مناطق وسیعی از قلمرو حساسیت بشری را متروک گذاشته و زمینه ای را فراهم کرده است تا انسانها و بخصوص انسانهای غربی نوعی احساس نارضایتی و بی قراری داشته باشند . - پاندی و همکاران 2،2009 ، ص - 313 از سوی دیگر مطالعه منابع موجود و پژوهش های پیشین نشان م یدهد به متغیر معنویت سازمانی و پیام دهای آن در کسب رضایت مشتریان توجهی نشده است .کمبو دهای موجود در منابع پیشین و اهمیت کسب رضایت، ایجاب م یکرد که شکاف پژوهشی موجود تا حدودی برطرف شود.از اواخر قرن گذشته ، نوعی یکپارچگی محور بین زندگی بیرونی و درونی در حال شکل گیری بوده است مطالعه معنویت در محیط کار پدیده نوپایی است که می تواند نیروی قدرتمند مثبتی برای زندگی افراد باشدبه زعم میتروف و دنتون - 2009 - 3 پرو فسور مدیریت، معنویت را تمایل به جستجوی هدف نهایی در زندگی و زیستن بر اساس این هدف تعریف می کند .
همچون معنویت محیط کاری ، رفتار شهروندی سازمانی شامل رفتار های اختیاری کارکنان است که جزء وظایف رسمی آنها نیست و مستقیما توسط سیستم رسمی پاداش سازمان در نظر گرفته نمی شود ولی میزان اثر بخشی کلی سازمان را افزایش می دهد - ارگان ،20064 ، ص - 108 .نکته د یگر اینکه احتمالا پیش بینی و ارزش گذاری این رفتارها به کمک معیارهایی که به نگرش ها و حالات کارکنان توجه می کنند، بهتر از معیار های متداول ارزیابی عملکرد است .معنویت در محیط کار، چارچوبی از ارزش های سازمانی است و نشانه آن وجود فرهنگی است که کارکنان را به طور فزاینده ای از میان فرایند های کاری فراتر می برد و فهم آنها را از ارتباط با دیگران بهبود می بخشد، به گونه ای که احساس لذت را تجربه می کنند - بیک زاد و دیگران ، 1392، ص . - 104
معنویت در کار، درک و شناسایی این است کهبعُدی از زندگی کارکنان درونی و باطنی است که قابل پرورش است و به واسطه انجام کار های بامعنا، در زندگی اجتماعی پرورش می یابد - نایلور 5و همکاران ، - 2008. میتروف و دنتون معنویت را نوعی احساس عمیق درباره پیوند کامل یک فرد با خودش، با دیگران و با کل جهان می دانند در محیط کار نیز معتقدان به رویکرد درو نگرا عقیده دارند که تنوع معنوی افراد باید به رسمیت شناخته شود و درواقع افراد باید راهی بیابند که بدون آسیب زدن به بقیه، به امور معنوی خود نیز بپردازند - مارکوس و دیگران 6، 2008 ، ص - 20 .
از دیدگاه اگزیستانسیالیستی معنویت بیشتر با مفاهیمی نظیر کسب معنا در مورد آنچه در محل کار صورت م یگیرد، مرتبط است به عبارتی هدف اصلی یافتن معنا در کار و محیط کاری است - فرشمن و دیگران 7، - 2007متغیر دیگر این پژوهش، عملکرد سازمانی می باشد، که همانند معنویت در محیط کار در دو دهه اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ و در واقع از حوزه خصوصی کم کم وارد حوزه عمومی شده است . رفتار های شهروندی سازمانی یا همان رفتار های فراتر از وظیفه کارکنان به رغم تأثیر آشکار بر عملکرد سازمان ها، در گذشته عمدتا نادیده گرفته می شدند . در واقع، در تعابیر اولیه، این رفتار ها خارج از حوزه شغل ملاحظه م ی شدند - بوش8 ، 2009 ، صص - 157-139 .
در سال های اخیر و بویژه با آغاز قرن بیست و یکم تعداد مقالات و پژوهش ها در این زمینه رشد زیادی داشته است و این روند همچنان ادامه دارد؛ چرا که محققان زیادی تأثیر معنویت در محیط کار بر عملکرد سازمانی را تأیید کرده اند. امروزه افراد زیادی در کارشان احساس نارضایتی و عدم امنیت می کنند موریس عقیده دارد رضایت شغلی ، اعتماد و اخلاق کاری در اکثر محیط های کاری نایاب شده است . بسیاری از اقدامات سازمانها برای تغییر و بهبود در 2 دهه اخیر از قبیل کوچک سازی ، مهندسی مجدد ، تعلیق ، اخراج از کار و ... موجب تضعیف روحیه و نوعی سردر گمی معنوی کارکنان شده است . در واقع این اقدامات که مبتنی بر پارادایم مکانیستی و عقلایی مدرن بوده اند نتوانسته اند خواسته های کارکنان را بر آورده سازنداکثر تحقیقات در زمینه عملکرد سازمانی، بر پیش بینی عوامل ایجادکننده این رفتار ها متمرکز بوده اند .
در این زمینه ، متغیر هایی همچون رضایت شغلی، تعهد سازمانی، هویت سازمانی، عدالت سازمانی، اعتماد، انواع رهبری، روابط رهبر پیرو و ... به عنوان عامل ایجادکننده رفتار شهروندی سازما نی مطرح شد ه اند - سید جوادین و همکاران ، - 1384 ما عقیده داریم یکی از متغیر هایی که تا کنون در این زمینه مورد غفلت واقع شده است، معنویت در محیط کارمی باشدرنتیجه هدف این پژوهش تعیین میزان تاثیر معنویت در محیط کاری بر عملکرد سازمانی می باشدوفرضیه پژوهش راچنین بیان میکنیم: معنویت در محیط کاری بر عملکرد سازمانی تاثیر دارد . با عنایت به مباحث مطروحه در این پژوهش در پی پاسخ به این سئوال اساسی هستیم که آیا معنویت در محیط کار بر عملکرد سازمانی در اداره امور مالیاتی مرکز تهران تاثیر دار
