بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف تأثیر آموزش به شیوه همیاري بر عملکرد انطباقی دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه انجام گرفت. روش پژوهش به کار برده شده به لحاظ هدف کاربردي که به شیوه آزمایشی انجام شده و طرحی که از آن استفاده شده است، طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل میباشد.
جامعه آماري پژوهش حاضر شامل 633 نفر از دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهر لنگرود می باشد. به لحاظ اینکه پژوهش حاضر از نوع آزمایشی می باشد 30 نفر از دانش آموزان در دو گروه 15 نفري کنترل و آزمایش مورد مطالعه قرار گرفتند.
روش نمونه گیري در این پژوهش، تصادفی ساده می باشد. براي سنجش عملکرد انطباقی از پرسشنامه عملکرد انطباقی اسپنس و همکاران - - 2003 استفاده شد. پرسشنامه پژوهش روایی و پایائی لازم را داشت. نتایج تحلیل آماري نشان داد که آموزش به شیوه همیاري بر عملکرد انطباقی و مولفه هاي آن تاثیر دارد .
.1 مقدمه
پژوهشگران حوزه روش تدریس مبتنی بر همیاري بر این باورند که یادگیري یک فرایند اجتماعی است و فعالیت هاي یادگیري براي رسیدن به مرحله تولید اندیشه و اطلاعات حیاتی است.پیاژه نشان داده است که بیشتر آموخته هاي ما حاصل تعامل با دیگران است. روش تدریس مبتنی بر همیاري فرصت لازم براي تلاش اساسی به منظور رسیدن به اهداف گوناگون آموزشگاهی را فراهم می آورد.
با این همه عمده ترین هدف این روش تدریس کوشش براي دست یابی به فعالیت هاي عالی ذهنی است. به گفته جانسون - 1984 - معلمان در کلاس درس با سه موقعیت آموزشی روبرو هستند. برخی معلمان روش رقابتی را ترغیب می کنند و دانش آموزان وادار می شوند براي برنده شدن تلاش کنند. برخی از آموزگاران موقعیت آموزشی را در اختیار دانش آموزان قرار می دهند و اجازه می دهند که بر اساس میل خود به یادگیري بپردازند. و در برخی موارد معلمان دانش آموزان را به صورتی سازماندهی می کنند که در قالب گروه ها همیاري مطالب درسی را فرا بگیرند.
ولی امروزه مشاهده می شود که اغلب روش هاي مورد استفاده در تدریس و آموزش حالت مسابقه اي و رقابتی دارد و دانش آموزان براي نمره و امتیاز درس می خوانندو از تکالیفی که آنها را به فعالیت هاي گروهی و آموزش گروهی ترغیب کند کمتر استفاده می شود.
یکی از مزایاي مدرسه همیاري و یادگیري همیاري رشد زمینه هاي دانشی، عاطفی و اجتماعی دانش آموزان و توجه به شخصیت اجتماعی آنان است. همانطوري که در بحث چرایی روش تدریس همیاري عنوان شد. مشکلاتی از قبیل افت پیشرفت تحصیلی ، پوشه گیري فراگیران ، بی هدفی و ناراحت بودن در فعالیت هاي جمعی را از بین می برد همچنین شواهدبه روشنی اثر گذاري روش همیاري در برآورده شدن اهداف آموزشی ، عاطفی ،اجتماعی و شناختی را نشان می دهد.
عملکرد انطباقی در حقیقت سازه بسیار جامع و فراگیري را در برمی گیرد. اسپارو - 2005 - 1 عملکردهاي انطباقی را مجموعه مهارت هایی برمیشمرد که افراد را خودکفا و از لحاظ اجتماعی لایق و شایسته بار می آورد. بنابراین، الگوهاي رایج در عملکردهاي انطباقی بر شایستگی عملکردهاي فردي در امور روزانه تأکید دارد که توسط انتظارات و معیارهاي موجود در محیط فرد تعیین میشوند . در نتیجه امکان تغییر این عملکردها بر اساس عوامل محیطی، زمینه اجتماعی و مداخلات وجود دارد. با این حال، عملکردانطباقی تنها متکی بر قابلیتهاي فردي جهت بکار گیري فعالیتهاي روزانه نیست؛ بلکه بر عملکرد فرد در فعالیت هاي روزانه تأکید دارد
پژوهشگران حوزه روش تدریس مبتنی بر همیاري بر این باورند که یادگیري یک فرایند اجتماعی است و فعالیت هاي یادگیري براي رسیدن به مرحله تولید اندیشه و اطلاعات حیاتی است.پیاژه نشان داده است که بیشتر آموخته هاي ما حاصل تعامل با دیگران است. روش تدریس مبتنی بر همیاري فرصت لازم براي تلاش اساسی به منظور رسیدن به اهداف گوناگون آموزشگاهی را فراهم می آورد. با این همه عمده ترین هدف این روش تدریس کوشش براي دست یابی به فعالیت هاي عالی ذهنی است.
منظور همیاري، هم اندیشی و تلاش هاي عملی به صورت گروهی است. الگوي - برنده – بازنده - 2 شکلی از رقابت در کلاس هاي درس امروزي است. یکی از محدودیت هاي این شکل از یادگیري دانش آموزانی است که داراي ضعف یا دشواري یادگیري هستند بدون شک راهی براي کمک به دانش آموزان وجود دارد که بدون وارد شدن به رقابت ها نتایج یادگیري مطلوبی را کسب کنند. و به موفقیت نایل شوند.
از آنجایی که نظام آموزش و پرورش اهداف مشترکی را براي همه ي دانش آموزان تدارك دیده است و آن دست یابی به دانش، مهارت و نگرش هاست بی شک براي دست یابی به اهداف مشترك روش همیاري و تعامل به جاي رقابت و در کنار آن می تواند گزینه ي مناسبی باشد. یادگیري از طریق همیاري راهبردي است که دانش آموزان را در قالب گروه هاي منسجم و پایدار براي کار و تعامل با یکدیگر بر می انگیزد. کار گروهی بخش اصلی تحقق اهداف یادگیري در کلاس هاي درس است. به نظر کینگ - - 19813 در یادگیري از طریق همیاري نقش معلم از »داناي صحنه کلاس به راهنماي عمل« تغییر می یابد
در روش یادگیري به روش همیاري باید در مورد یک موضوع همه دانش آموزان با هم تلاش و کوشش و تحقیق نمایند و یکدیگر را در حل مشکلات یاري نمایند و حتی هنگامی که یک یا دو نفر از اعضاي تیم بیشتر کار را انجام می دهند نتیجه کاهش می یابد که این یادگیري از طریق همکاري نامیده می شود نه یادگیري از طریق همیاري. یادگیري از طریق همیاري علاوه برآن اغلب در دیگر شکل هاي یادگیري از طریق همکاري به کار می رود. یکی از جنبه هاي تکالیف واگذار شده مناسب است .
این گروه بندي معمولاً برحسب نژاد، طبقه، جنس، پیشرفت قبلی و دیگر مشخصه هاي فرضی مناسب به وسیله مربی ناهمگن انجام می شود. واگذاري تکالیف مناسب به دانش آموزان در گروه هاي یادگیري از طریق همیاري طرز تلقی هاي اصلاح شده آن ها را به دست اشخاصی که زمینه هاي متفاوتی دارند سوق می دهد که معلم در مقام مربی یا تسهیل کننده مشخصه دیگري از یادگیري از طریق همیاري با شکل هاي یادگیري از طریق همکاري است.
او بیشتر از یک ناظر خبره ي دهنده ي اطلاعاتی مانند یک، سخنران، محیط یادگیري را به نحوي سازمان می دهد که دانش آموزان در تعامل بیشتري با یکدیگر و با معلم باشند. از دانش آموزان انتظار می رود که در قبال روش سخنرانی سنتی و چهره به چهره هاي بحث و سخنرانی مسئولیت بیشتري برعهده بگیرند. یک جنبه اضافی یاگیري از طریق همیاري توجه آشکار آن به مهارتهاي اجتماعی است در یادگیري از طریق همیاري ساختار رسمی براي تشویق چنین رفتارهاي اجتماعی همانند شنیدن، فعال، همکاري، احترام به دیگران طراحی شده است
با توجه به مفاهیم مطرح شده در بیان مساله، سوال اساسی این پژوهش این است که آیا آموزش همیاري بر عملکرد انطباقی دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه موثر است؟
.2 روش تحقیق
روش پژوهش به کار برده شده در این پژوهش به لحاظ هدف کاربردي که به شیوة آزمایشی انجام شده و طرحی که از آن استفاده شده است، طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل میباشد. نمودار طرح پژوهش در جدول - - 1 میباشد.
جدول -1 طرح تحقیق
جامعه آماري در این پژوهش، کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهرستان لنگرود می باشند که در سال تحصیلی 95-96 در شهرستان لنگرود ، مشغول به تحصیل هستند. تعداد کل دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهرستان لنگرود در سال تحصیلی 95-96، 633 نفر می باشد که در مدارس این شهرستان مشغول به تحصیل هستند. براي نمونه گیري ابتدا از آموزش و پرورش شهرستان لنگرود مجوز لازم دریافت گردید، سپس از والدین دانش آموزان مدارس مختلف رضایتنامه براي شرکت در جلسات آموزشی گرفته شد، همچنین برگزاري کلاس ها در ساعات غیرآموزشی انجام گردید.
براي انتخاب نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان در بین 234 نفر از دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهرستان لنگرود پرسشنامه توزیع می شود و دانش آموزانی که عملکرد انطباقی شان کمتر از متوسط - نمره کمتر از - 45 می باشد به صورت نمونه گیري تصادفی ساده - قرعه کشی - از میان آنها 30 دانش آموز انتخاب و در دو گروه 15 نفري آزمایش و کنترل جایگزین شدند. به لحاظ اینکه پژوهش حاضر از نوع آزمایشی می باشد 30 نفر از دانش آموزان در دو گروه 15 نفري کنترل و آزمایش مورد مطالعه قرار گرفتند و پرسشنامه ها در پیش آزمون و پس آزمون بین آنها پخش شد. بعد از اجراي آموزش به شیوه همیاري در 10 جلسه، مجددا آزمون عملکرد انطباقی اجرا شد.
براي جمع آوري داده هاي تحقیق از یک بسته براي آموزش به شیوه همیاري که در 10 جلسه 2 ساعته آموزش داده می شود. مطالب جلسات آموزشی در جدول - - 2 نشان داده شده است.
جدول-2 مطالب جلسات آموزش به شیوه همیاري
