بخشی از مقاله
چکیده
اسیدسالیسیلیک یک مولکول آنتیاکسیدان علامتی است که عملکردهاي تنظیمی مهمی در گیاهان دارد. در این تحقیق، اثر اسیدسالیسیلیک برمقدار هیدروژنپراکسید و فعالیت آنزیمهاي پراکسیداز و کاتالاز در ریشه نخود بررسی شد. ریشه-هاي 5 روزه نخود - Cicer arietinum - بوسیله اسیدسالیسیلیک در3 سطح - صفر، 0/25 و0/5 میلیمولار - بهمدت 4 ساعت در آزمایشگاه تیمار گردیدند. تیمار اسیدسالیسیلیک موجب کاهش معنیدار محتواي هیدروژنپراکسید نسبتبه شاهد شد. غلظت پایین اسیدسالیسیلیک فعالیت آنزیم پراکسیداز را بهطور معنیداري افزایش داد. همچنین فعالیت آنزیم کاتالاز تحت تیمار اسیدسالیسیلیک افزایش معنی دار نشان داد.
مقدمه
نخود گیاهی از تیره Fabaceae، با گلهاي سفید یا ارغوانی و دانههاي سرشار از پروتئین است. بهدلیل محتواي پروتئینی بالا، موادمعدنی و آنتیاکسیدانها در تغذیه انسان نخود داراي اهمیت است. اسیدسالیسیلیک - SA - یک آنتیاکسیدان غیرآنزیمی است که بهطور اختصاصی در پاسخ به تنشهاي محیطی تولید و موجب افزایش فعالیت آنزیمهاي آنتیاکسیدان میشود. این ترکیب در جوانهزنی بذرها، گلیکولیز، جذب و انتقال یون، نرخ فتوسنتزي و تعرق موثر است
باتوجه به اهمیت نخود در تامین پروتئین مورد نیاز جهت تغذیه انسان و نقش آنتیاکسیدانی اسیدسالیسیلیک مطالعاتی در مورد تاثیر این ماده برمحتواي هیدروژنپراکسید و فعالیت آنزیمهاي آنتیاکسیدانی از قبیل پراکسیداز و کاتالاز انجام گرفته است. ازجمله در مطالعهاي افزایش محتواي هیدروژنپراکسید تحت تیمار غلظتهاي مختلف اسیدسالیسیلیک در گیاه Panax ginseng - Babar, 2007 - گزارش شدهاست. محققان در مطالعه روي گیاه آفتابگردان تحت تیمار اسیدسالیسیلیک دریافتند که این ماده موجب افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز میشود .
هدف این تحقیق ارزیابی تاثیر اسیدسالیسیلیک برونزا بر محتواي برخی آنتیاکسیدانهاي ریشه نخود بودهاست.
مواد و روشها
مراحل مختلف آزمایش با چهار تکرار در قالب طرحهاي کاملاً تصادفی انجامشد. تیمارها شامل شاهد - بدون اسیدسالیسیلیک - ، اسیدسالیسیلیک 0/25 میلیمولار و اسیدسالیسیلیک 0/5 میلیمولار بودند. در ابتدا بذرهاي نخود توسط هیپوکلریت سدیم %1 به-مدت 5 دقیقه ضدعفونی و با آبمقطر کاملاً شستشو دادهشدند. پس از این مرحله، بذرها بهمدت 4 ساعت به مقدار 15 میلیلیتر از هر کدام از محلولهاي اسیدسالیسیلیک تیمار شدند.
پتريدیشهاي حاوي بذرهاي نخود در آزمایشگاه در انکوباتور در دماي 23 درجه سانتیگراد بهمدت 5 روز نگهداري شدند. در حین رشد دانهرستها، جهت حفظ رطوبت از آبمقطر استفاده شد. در ادامه ریشههاي 5 روزه نخود با دقت جدا شده و جهت سنجش پارامترهاي مختلف مورد استفاده قرار گرفتند. مقدار H2O2 - Chaparzadeh, 2004 - ، میزان فعالیت آنزیمهاي پراکسیداز و آنزیم کاتالاز - Azooz, 2009 - سنجیده شدند. سپس دادههاي بهدستآمده حاصل از سنجش شاخصها، ازطریق آزمون LSD در سطح احتمال 5 درصد و با استفاده از نرمافزار SPSS تحلیل-آماري شده و نمودارها با استفاده از نرمافزار EXCEL رسم شدند.
نتایج
نتایج حاصل از بررسی اثر اسیدسالیسیلیک برونزا نشان داد که مقدار H2O2 ریشهها در تیمار اسیدسالیسیلیک 0/5 میلیمولار نسبتبه شاهد کاهش معنیدار داشت. اگرچه مقدار H2O2 در اثر تیمار اسیدسالیسیلیک 0/25 میلیمولار نسبتبه شاهد تغییر معنیداري نداشت ولی نسبتبه اسیدسالیسیلیک 0/5 میلیمولار افزایش معنیدار نشان داد. این افزایش، نشاندهنده تنش اکسیداتیوي است که بهدنبال اعمال غلظت بالاي این ترکیب ایجاد شده است - شکل. - 1
در تیمار اسیدسالیسیلیک 0/5 میلیمولار فعالیت آنزیم پراکسیداز ریشهها نسبتبه گیاهان شاهد تغییر معنیداري نشان نداد ولی نسبتبه اسیدسالیسیلیک 0/25 میلیمولار کاهش معنیدار نشان داد. همین میزان اسیدسالیسیلیک بهطور معنیدار فعالیت آنزیم پراکسیداز ریشهها را نسبتبه شاهد افزایش میدهد - شکل. - 2 تیمار غلظتهاي مختلف اسیدسالیسیلیک فعالیت آنزیم کاتالاز ریشهها را نسبتبه گیاهان شاهد بهطور معنیداري افزایش داد. کمترین مقدار فعالیت این آنزیم در ریشه گیاهان تیمار شده با غلظت 0/5 میلیمولار اسیدسالیسیلیک و بیشترین مقدار آن در ریشه با 0/25 میلیمولار اسیدسالیسیلیک بود. ولی اختلاف این دو تیمار معنیدار نبود - شکل. - 3
شکل –1 اثر اسیدسالیسیلیک بر محتواي H2O2 ریشه
