بخشی از مقاله
چکیده:
مقدمه: گزارش شده فعالیت های بدنی می توانند در کنترل عوارض بیماری دیابت موثر باشد. هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی اثر تمرین تناوبی شدید بر فعالیت آنزیمهای سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز بافت قلب رت های دیابتی می باشد. روش شناسی تحقیق:در یک کار آزمایی بالینی 32 سر موش صحرائی نر از نژاد ویستار با میانگین وزن 271-254 گرم بصورت تصادفی در دو گروه تمرین و کنترل تقسیم شدند. آزمودنی ها به مدت هشت هفته روی تردمیل و بصورت فزاینده تمرین تناوبی با شدت بالا را انجام دادند. دیابت از طریق تزریق 50 میلی گرم استرپتوزوتوسین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن اعمال شد. 24 ساعت بعد از آخرین جلسه تمرین، حیوانات با استفاده از تزریق درون صفاقی کتامین بیهوش و بافت قلب جهت سنجش تغییرات آنزیم سوپراکسید دیسموتاز،کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز جدا شد. برای بررسی اثر مداخله تمرین از آزمون تی مستقل استفاده شد و جهت تجزیه و تحلیل آماری نرم افزار SPSS22 بکار گرفته شد. یافته ها: میزان فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز،کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز در گروه تمرین در مقایسه با گروه کنترل افزایش معناداری داشت - . - P≥0/05 نتیجه گیری: نتیجه مطالعه حاضر نشان داد تمرین تناوبی شدید، می تواند فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی دربافت قلب رت های دیابتی را بهبود بخشیده و در کاهش اثرات مخرب دیابت بر دفاع آنتی اکسیدانی بافت قلب موثر باشد.
.1 مقدمه:
دیابت یکی از اختلالات متابولیکی مهم است که جمعیت وسیعی از مردم جهان گریبانگیر آن بوده به طوری که تعداد افراد مبتلا به دیابت تا سال 2050 حدود 300 میلیون نفر برآورد شده است - . - 1 بیماریهای قلبی عروقی به عنوان عامل اصلی 80 درصد از مرگ و میر در افراد دیابتی شناخته شده است - . - 2 دیابت می تواند هیپرتروفی قلبی را توسعه بخشیده و قلب را مستعد ابتلا به صدمات ایسکمی سازد و در نهایت خطر ناتوانی یا سکته قلبی را افزا یش بخشد - . - 4 بعلاوه، مشکلات قلبی و عروقی ناشی از بیماریهای متابولیک نظیر دیابت قندی، درصد بالا یی از افراد جامعه را در سنین بالا گرفتار می کنند - 2 و . - 3 مطالعات مختلف نشان داده اند افزایش قند خون با افزایش استرس اکسیداتیو همراه بوده که خود بسیاری از عوارض دیابت قندی را بدنبال دارد. از نظر بیوشیمیا یی، از جمله شاخصهای بافتی این پدیده های مخرب، افزایش سطح سرمی دو آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز و آلانین آمینوترانسفراز در سرم بدنبال آسیب بافتهایی نظیر قلب ، و افزایش سطح برخی مارکرها نظیر مالون دی آلدئید به عنوان یکی از شاخصهای معتبر استرس اکسیداتیو و کاهش میزان آنزیم های انتی اکسیدانی مثل سوپر اکسید دیسموتاز،گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز می باشد - . - 5 بیماری عروق کرونر ،انفارکتوس میوکارد - MI - و نارسایی قلبی، بیشترین موارد مرگ در افراد دیابتی را به خود اختصاص داده اند. انفارکتوس حاد میوکارد - AMI - که همراه است با انسداد عروقی، منجر به ایسکمی میوکارد و منجر به نکروز میوکارد و تولید گونه های اکسیژن فعال می شود. گزارش شده عملکرد آنتی اکسیدانی در شرایط دیابت کاهش یافته که ممکن است بیشتر به دلیل استرس اکسیداتیو ناشی از دیابت است. نشانگر استرس اکسیداتیو در میوکارد مانند مالون دی آلدئید - MDA - ، کاتالاز - CAT - ، سوپراکسید دیسموتاز - SOD - و گلوتاتیون - GPX - نیز در بیماران مبتلا به دیابت در مقایسه با بیمارانی غیردیابتی افزایش دارد. نتایج مطالعه نشان می دهد که افزایش آنتی اکسیدان ها در بیماران دیابتی ممکن است به کاهش فشار اکسیداتیو ناشی از دیابت کمک کند - . - 6 اولاه و همکاران - - 2015 افزایش معنی دار در میزان بیان ژنی آنزیم های آنتی اکسیدانی بافت قلب شامل CAT ,SOD ,GPX را پس از اجرای تمرینات وامانده ساز مشاهده نمودند - . - 7 در همین راستا نادری و همکاران نشان دادند فعالیت بدنی به طور قابل توجهی سطح MDA را در هر دو بافت قلب و نمونه خون کاهش می دهد. علاوه بر این، میزان SOD و GPX را در بافت قلب افزایش می دهد - . - 25 روغنی و همکاران - - 1391 نشان دادند ایجاد دیابت باعث افزایش معنادار سطح مالون دی الدهید و نیتریت و کاهش غیر معنادار فعالیت سوپراکسید دیسموتاز در قلب می شود . - 8 - .
تاکنون مطالعات متعددی برای تعیین اثر بخشی برنامه های تمرینی مورد بررسی قرار گرفته است که عمده این فعالیت ها هوازی بوده است. با وجود اینکه فواید فعالیت جسمانی منظم بر سلامتی به خوبی نشان داده شده است، افراد بسیار اندکی به این توصیه ها عمل می کنند. از میان دلایل متعدد عدم انجام فعالیت بدنی، "کمبود زمان" یکی از موانعی است که اغلب اوقات بیان می شود - . - 9 تحقیق اخیر بر روی فواید و کارآمدی تمرینات تناوبی با شدت بالا - HIT - 1 با حجم کم ممکن است کمکی برای غلبه بر این مانع باشد. پژوهش ها نشان داده اند تمرین اینتروال پر شدت به طور معناداری چربی زیرپوستی به ویژه چربی ناحیه شکم - - 10، و هم چنین کل توده بدن - 11، - 12 را کاهش داده و میزان اکسیژن مصرفی بیشینه، - - 11 و حساسیت به انسولین - - 13، را بهبود می بخشد. گزارش شده است که تمرین اینتروال با شدت بالا در مقایسه با تمرین تداومی با شدت متوسط کالری بیشتری مصرف نموده و اکسیداسیون چربی را پس از فعالیت بیشتر افزایش می دهد و هم چنین هزینه انرژی آن بیشتر از تمرینات یکنواخت است - . - 14این نوع تمرین که از دسته تمرینات استقامتی می باشد،با توجه به صرف زمان کمتر علاقه مندان بسیاری را به خود جلب کرده است.بررسی تاثیر این نوع تمرین بر فاکتورهای اکسایشی قلب و انزیم های انتی اکسیدانی امری است که نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. یکی از روش های کنترل اسیب های ناشی از دیابت بر قلب افزایش میزان آنزیم های آنتی اکسیدانی قلب بعنوان یک مکانیسم مهاری می باشد.تحقیقات نشان داده است که فعالیت های بدنی بخصوص فعالیت های هوازی می تواند در این خصوص موثر باشد .تحقیقات انجام شده قبلی بیشتر تاکید بر تمرینات استقامتی طولانی مدت داشتند که شاید در حال حاضر با توجه به کمبود وقت کاربرد کمتری داشته باشند.از طرفی با توجه به حساس بودن عضوی مانند قلب، توجه به فرایند های موثر بر سلامتی آن امری ضروری می باشد.لذا این مطالعه با هدف تدوین اثر تمرین اینتروال شدید بر آنزیم های آنتی اکسیدانی بافت قلب رت های دیابتی طراحی و اجرا شد.
.2 روش تحقیق
در این مطالعه تجربی که در فروردین سال1396 انجام پذیرفت، 24 سر رت بالغ از نژاد ویستار در دامنه وزنی - 280 264 گرم انتخاب شدند. دیابت با تزریق تک دوز STZ حل شده در نرمال سالین - 50 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، داخل صفاقی - در 24 سر رت ایجاد گردید. چهار روز بعد از تزریق، سطوح گلوکز ناشتا جهت تایید دیابت اندازه گیری شد. نمونه خونی از دم حیوان گرفته و گلوکز خون با استفاده ازگلوکومتر اندازه گیری شد. سطوح گلوکز 300 میلی مول در دسی لیتر به عنوان شاخص دیابتی شدن در نظر گرفته شد. - . - 15 رت ها به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و تمرین تقسیم شدند. رت ها در قفس های مجزا، به صورت 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی با دمای22±3 درجه سانتیگراد، رطوبت 50-40٪ نگهداری شدند. تغذیه آنها با بسته های مواد غذایی رت ها که به صورت استاندارد - حاوی دانه های جویدنی شامل کلسیم و فسفر - تهیه شده بودند و به آب دسترسی آزاد داشتند، انجام گرفت. گروه تمرین به مدت 8 هفته و هر هفته پنج جلسه، تمرینات تناوبی شدید را که شامل دویدن با شدت 80 درصد حداکثر اکسیژن مصرفی روی نوارگردان پس از 3 دقیقه گرم کردن - با سرعت 5 متر بر دقیقه - ، زمان کل 10 تا 20 دقیقه و شیب صفر درجه بر روی تردمیل حیوانات - 10 خط - بود را انجام دادند. - جدول شماره . - 1 لازم به ذکر است که برای آشنایی رت ها گروه تمرین با تردمیل، به مدت یک هفته - قبل از شروع تمرینات - ، با سرعت 5 متر بر دقیقه، شیب صفر درجه و مدت زمان 10 دقیقه شروع به فعالیت کردند که این تمرین در پایان دوره آشنایی با تردمیل به سرعت 10 متر بر دقیقه، شیب صفر درجه و مدت زمان 15 دقیقه افزایش می یافت. 24 ساعت بعد از آخرین جلسه تمرینی، رت ها با مخلوطی از زایلازین و کتامین - 80 به 10 میلی گرم کتامین به زایلازین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن - بیهوش شدند و بافت قلب جدا گردید. اندازه گیری تغییرات آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز،کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز با استفاده از روش های آزمایشگاهی و توسط کیت های شرکت زلبیو آلمان اندازه گیری گردید. تجزیه و تحلیل استنباطی داده ها از طریق روش تی همبسته با استفاده از نرم افزارSPSS22 و در سطح معناداری 0 05 انجام شد. اشکال نیز با استفاده از نرم افزار اکسل ترسیم گردید. یافته ها نشان داد بین اثر هشت هفته تمرینات تناوبی شدید، بر فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز اختلاف معنی داری وجود دارد.به عبارتی هشت هفته تمرین تناوبی شدید سبب افزایش معنی داری در آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز شد
