بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی تاثیر انگیزه های مدیریت سود بر ضریب واکنش سود شرکت ها است. در این راستا، انگیزه های انعقاد قرادادهای بدهی و عملکرد ضعیف، مورد نظر قرار گرفت. روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی است و فرضیات تحقیق، مبتنی بر آزمون های رگرسیونی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نمونه آماری تحقیق شامل 80 شرکت پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار تهران می باشد که داده های آن ها برای یک دوره 9 ساله از 1384 تا 1392، به عنوان دوره آزمون، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها نشان می دهند که اهرم مالی با ضریب واکنش سود، ارتباط معکوس و معناداری دارد. به عبارت دیگر، سطح بدهی بیشتر، ضریب واکنش سود کمتر را در پی دارد.
همچنین، هر چه تامین منابع مالی از طریق استقراض بیشتر باشد؛ ضریب واکنش سود کمتر می شود. در خصوص انگیزه عملکرد ضعیف، نتایج نشان می دهد کسب زیان برای مرتبه اول، موجب واکنش نامطلوب سرمایه گذاران می شود. سایر نتایج بیانگر عدم وجود رابطه معنادار بین افزایش سرمایه و ضریب واکنش سود و همچنین مرتبه دوم کسب زیان شرکت با ضریب واکنش سود است. همچنین نتایج نشان می دهد رابطه بین سطح بالای اهرم مالی و ضریب واکنش سود ضعیف تر از سطح پایین اهرم مالی است.
مقدمه
سود حسابداری بر مبنای رویکرد تعهدی محاسبه می گردد. بر آن اساس، در صورت تحقق درآمدها و وقوع هزینه ها می توان سود را گزارش کرد. بدین سبب مدیران واحدهای انتفاعی انگیزه هایی برای گزارشگری مالی خوش بینانه خواهند داشت. این انگیزه ها را می توان در قالب دو مورد زیر بحث کرد.
- 1 فرضیه انعقاد قرادادهای بدهی: تامین منابع مالی ارزان قیمت منجر به استفاده بیشتر از فرصت های سرمایه گذاری شده و رشد شرکت را در پی خواهد داشت - ریچاردسون و همکاران، . - 2003 بنابراین به نظر می رسد مدیریت سود با انگیزه های بدهی، برای سرمایه گذاران خوشایند باشد و ممکن است سرمایه گذاران به این نوع از مدیریت سود واکنش مطلوبی نشان دهند و سهام این گونه از شرکت ها را با ارزش تر از سهام سایر شرکت ها ارزیابی کنند.
- 2 انگیزه عملکرد ضعیف: زمانی که نتایج فعالیت های عملیاتی واقعی از نتایج مورد انتظار فاصله می گیرد، انگیزه مدیریت سود افزایش می یابد. هر چه فعالیت های عملیاتی واقعی از انتظارات استفاده کنندگان انحراف بیشتری داشته باشد، انگیزه بیشتری برای بیش نمایی کارآیی گزارش شده وجود خواهد داشت - لی و همکاران، . - 2006 بنابراین، به نظر می رسد که مدیران شرکت هایی که زیان تحقق یافته بالاتری دارند؛ انگیزه بیشتری برای مدیریت سود داشته باشند.
با توجه به مباحث فوق، مساله اصلی تحقیق حاضر، چگونگی تاثیر انگیزه های مدیریت سود بر واکنش بازار سرمایه است. انگیزه های مرتبط با مدیریت سود، متناسب با شواهد موجود تبیین و تاثیر آن بر رفتار سرمایه گذاران بازار سرمایه بررسی خواهد شد. در این راستا، انگیزه های مربوط به محدودیت های موجود در قراردادهای بدهی و سایر انگیزه ها بررسی شده است. همچنین، ضریب واکنش سود، به عنوان شاخص رفتار سرمایه گذاران مورد توجه قرار می گیرد
پیشینه تحقیقات
جنیفرهو و همکاران - 2012 - در تحقیقی به بررسی تاثیر محدودیت در ترازنامه بر رفتار مدیریت سود و پیش بینی سود توسط مدیران پرداخت. نتایج نشان داد که شرکت های دارای سطح بالاتری از دارایی های عملیاتی خالص، با احتمال بیشتری سود پیش بینی شده را به سمت پایین هدایت کرده و از طریق کاهش هزینه های تولید و کاهش هزینه های اختیاری، دست به مدیریت واقعی سود می زنند.
کوهن و همکاران - 2012 - به این نتیجه دست می یابند که مدیران بعد از قانون ساکس، از مدیریت اقلام تعهدی به مدیریت واقعی سود روی آورده اند. این مسأله حاکی از آن است که بعد از قانون ساکس و در پی افشاء رسوایی های حسابداری و مالی، نیاز به فرار از کشف مدیریت اقلام تعهدی افزایش یافت و منجر شد مدیران به مدیریت واقعی سود روی آورند.
ناظمی اردکانی - 1388 - به بررسی نقش تخصص صنعت حسابرس بر دو جنبه مدیریت سود یعنی مدیریت اقلام تعهدی و مدیریت واقعی سود می پردازد. در این تحقیق از سه معیار دستکاری فروش، کاهش مخارج اختیاری و اضافه تولید به عنوان معیارهایی برای مدیریت واقعی سود بهره گرفته شد. نتایج نشان داد شرکت های دارای حسابرسان متخصص صنعت بعد از محدود شدن در مدیریت اقلام تعهدی اختیاری به مدیریت واقعی سود روی می آورند.
مایکل - 2010 - 1، دریافت که ارزشیابی بازار سرمایه از اقلام تعهدی از جریان های نقدی بیشتر نیست. همچنین در شرکت هایی که سطح بالاتری از محافظه کاری دارند، واکنش بازده تفاضلی به اقلام تعهدی بیشتر است. آن ها دریافتند ویژگی های هر شرکت همانند قدر مطلق میزان اقلام تعهدی، طول چرخه عملیاتی، انحراف معیار فروش، جریان های نقدی اقلام تعهدی و سود و اندازه شرکت را می توان به عنوان ابزاری برای ارزیابی کیفیت سود به کار گرفت.
مجتهدزاده و ولی زاده - 1390 - در تحقیقی با عنوان رابطه مدیریت سود و بازده آتی دارایی ها و جریان های نقد عملیاتی آتی، تأثیر مدیریت سود بر بازده آتی دارایی ها و جریان های نقد عملیاتی را بررسی کردند. نتایج نشان داد، بین بازده آتی دارایی ها و جریان های نقد عملیاتی آتی و مدیریت سود رابطه معنی داری وجود ندارد.
