بخشی از مقاله
چکیده:
سیاست تقسیم سود از چند جنبه حایز اهمیت است. از یک نظر تقسیم سود عاملی موثر بر استفاده از فرصت های سرمایه گذاری پیش روی شرکت هاست.هر قدر میزان سود تقسیمی بیشتر باشد منابع داخلی شرکت به منظور اجرای پروزه های سرمایه گذاری کمتر خواهد شد.از طرف دیگر، بسیاری از سهامداران شرکت خواهان تقسیم سود نقدی هستند. به همین دلیل در دنیای واقعی مدیران مالی شرکت هنگام تدوین سود تقسیمی باید به بررسی فرصت های سرمایه گذاری آتی شرکت نسبت به منابع داخلی سرمایه تصمیم گیری نمایند و بین سود فعلی و رشد آینده تعادل برقرار کنند تا ثروت سهامداران حداکثر شود
تصمیم گیری راجع به سود تقسیمی،یکی از تصمیمات مهمی است که شرکت ها با آن مواجه اند.تقسیم سود شرکت ها در طول زمان و به صورت پایدار می تواند بر قیمت سهام،رشد سود های آتی شرکت و نهایتا بر ارزیابی سرمایه گذاران از حقوق صاحبان سهام تاثیر بگذارد. به همین دلیل در این پژوهش به بررسی رابطه میان نسبت سود تقسیمی با رشد سود آتی شرکت ها در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شد. برای انجام آزمون فرضیه ها از رگرسیون چند متغیره به روش حداقل مربع های معمولی - OLS - استفاده شد. نتایج آزمون های تجربی با استفاده از اطلاعات مربوط به 102 شرکت طی سال های 1389 تا 1393 حاکی از آن است که نسبت سود تقسیمی رابطه معناداری با رشد سود آتی شرکت ها دارد.
-1 مقدمه
سود تقسیمی موضوع با اهمیتی ست که از دیرباز مورد توجه محققین مالی قرار داشته و هنوز هم به عنوان یکی از مسایل بحث انگیز در حوزه مدیریت مالی باقی مانده است. نتایج تحقیقات انجام شده توسط ارنوت و اسنس - - 2003 نشان داد که در بازار سرمایه ایالت متحده آمریکا، نسبت سود تقسیمی بالاتر از میانگین بازار، باعث رشد بیشتر سود آتی شرکت می شود. این در حالی است که طبق نظریه نامربوطی میلر و مودیلیانی - 1961 - با پیش بینی افزایش رشد آتی شرکت و رشد بازده آتی، میزان نسبت سود تقسیمی کاهش می یابد.
دلیل این فرضیه بر این اساس است که با کاهش نسبت سود تقسیمی توسط شرکت، نسبت سود انباشته افزایش یافته و فرصتهای سرمایه گذاری سودآوری را پیش روی شرکت می گشاید که می تواند باعث افزایش نرخ رشد سود شرکت شود. نسبت سود تقسیمی نقش مهمی در تعیین ارزش شرکت و ارزیابی حقوق صاحبان سهام دارد، بنابراین شناسایی عوامل تاثیر گذار بر سود تقسیمی می تواند به مدیران در به کارگیری سیاست تقسیم سود مناسب کمک نماید. از طرفی تقسیم سود شرکت ها در طول زمان و به صورت پایدار می تواند بر قیمت سهام، رشد سودهای آتی شرکت و نهایتاً بر ارزیابی سرمایه گذاران از حقوق صاحبان سهام تاثیر بگذارد .
به همین دلیل بررسی عوامل تاثیر گذار بر نسبت سود تقسیمی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و در این پژوهش به بررسی عوامل تاثیر گذار بر نسبت سود تقسیم شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران پرداخته می شود. از طرفی در این تحقیق رابطه میان نسبت سود تقسیمی و رشد آتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار می گیرد.
-2 مبانی نظری و مروری بر پیشینه پژوهش
اصطلاح سود تقسیمی 6 به وجه نقدی که از بابت سود سهام به سهامداران پرداخت می شود، اطلاق می گردد. سود تقسیمی از عمده ترین جریان نقدی خروجی بسیاری از شرکت هاست. برای مثال فقط در سال1999 شرکتهای پذیرفته شده در بورس سهام نیویورک بیش از 350میلیارد دلار سود به صورت نقدی توزیع نمودند. با وجود این، در همین سال درحدود 25 درصد از شرکتها، هیچ سودی تقسیم نکردند.
در دهه گذشته شرکتهای ایرانی سالانه بیش از 2/3از سود ویزه خود را به صورت سود تقسیمی پرداخت کرده اند. با وجود این، سیاست های تقسیم سود بین شرکتها متغیر است. حدود 5درصد از شرکتها به حداقل پرداخت قانونی سود 10 - درصد - اکتفا نمودند - رس و همکاران، - 2002 و بعضی از شرکتها بیشتر از درآمد خالص خود سود تقسیمی پرداخت نمودند. سیاست سود تقسیمی در طول فرآیند برنامه ریزی اتخاذ می شود و بخشی از استراتژی بلند مدت سرمایه گذاری و تامین مالی شرکت است که به طور همزمان تدوین می شوند.سیاست سود تقسیمی، سود خالص شرکت را به 2 بخش تقسیم می کند:سود انباشته و سود تقسیمی.
سود انباشته جریان نقدی مورد نیاز جهت تامین مالی سرمایه گذاری های شرکت را فراهم می کند. سود تقسیمی معمولا به صورت نقدی پرداخت می شود. بنابراین توزیع سود از نقدینگی وجود شرکت می کاهد. شرکتی که بخواهد سود تقسیمی پرداخت نماید و همچنین برای تامین مالی فرصت های سرمایه گذاری به نقدینگی نیاز داشته باشد، مجبور خواهد بود تا از منابع خارجی مانند اوراق قرضه یا انتشار سهام جدید استفاده نماید. بنابراین سیاست سود تقسیمی شرکت هم برتامین مالی بلند مدت و هم بر ثروت سهامداران تاثیر می گذارد.
-1-2بررسی تئوریک سیاست - نسبت - سود تقسیمی
حسابداران شرکت تحت محدودیت ها و خط مشی های تعیین شده توسط سازمان های حرفه ای و مقامات رسمی عمل می کنند. حسابداران با همکاری مدیریت، صورت های مالی را برای شرکت به طور فصلی تدوین می کنند که شامل ارقامی برای سود حسابداری شرکت یا سود گزارش شده می باشد. به طور کلی، چنین سودی تفاوت بین درآمدها و هزینه ها را نشان می دهد . این ما به التفاوت- - - کل سود سهام عادی - - - بر تعداد سهام تقسیم می شود و سود هر سهم EPS بدست می آید. همچنین ممکن است با تقسیم آن بر ارزش دفتری هر سهم، بازده حقوق صاحبان سهام - ROE - محاسبه می شود. اصول حسابداری، ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام شرکت را در پایان یک دوره با محاسبه ارزش حقوق صاحبان سهام در پایان دوره قبلی به علاوه بخشی از سود حسابداری برای آن دوره که توسط شرکت ذخیره شده تعیین می کند.
-2-2مروری بر تئوریهای سیاست تقسیم سود
سیاست تقسیم سود، یک جنبه مهم از مدیریت مالی است به دلیل اینکه در تعیین این سیاست است که مدیران تصمیم می گیرند از نتیجه کل عملیات، یعنی سود، چه مبلغی را بین سهامداران توزیع کنند و چه مبلغی را به صورت سود سنواتی در شرکت نگه داری نمایند. بازدهی کل سرمایه گذاری سهامداران نیز از عوامل این تصمیم گیری،یعنی سود سهام دریافتی وی و عایدی سرمایه - افزایش قیمت سهام طی دوره معین - ناشی می گردد. بنابراین سود سهام پدریافتی یک عنصر مهم در بازده سرمایه گذاری سهامداران در شرکت به شمار می رود. همچنین عایدی سرمایه یک منبع وجوه برای سرمایه گذاری های شرکت می باشد. بنابراین مدیریت با تضادی در تلفیق 2 جنبه متضاد از تقسیم سود روبروست، بنابراین مدیریت ممکن است در رابطه با این تصمیم به یکی از این دو صورت کلی زیر عمل نماید.
-1ابتدا پروژه های سرمایه گذاری مورد قبول شرکت را تامین مالی کرده و سپس باقیمانده آنرا در صورت وجود، بین سهامداران توزیع نماید در این صورت سود سهام به عنوان یک باقیمانده انفعالی7 خواهد بود. این تصمیم مدیریت شرکت، احتمالا به نوسانات شدید در پرداخت سود سهام از سالی به سال دیگر منجر می گردد.
-2 ابتدا سود مورد نظر خود را بین سهامداران تقسیم نموده و سپس باقیمانده را برای سرمایه گذاری مجدد استفاده نماید. اگر چنانچه وجوه باقیمانده برای تامین مالی سرمایه گذاری ناکافی بوده آنرا از منابع خارجی تامین مالی مانند: ایجاد بدهی و یا انتشار سهام جدید تامین نماید.
