بخشی از مقاله
چکیده:
جهت ارزیابی خصوصیات کمی مینی تیوبر ارقام سیب زمینی تحت تاثیر ترکیبات مختلف بستر کشت مطالعه اي در گلخانه و بر اساس آزمایش فاکتوریل دو فاکتوره در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد که در آن فاکتور اول در سه سطح شامل سه رقم سیب زمینی آگریا - V1 - ، اسپریت - V2 - و ساتینا - V3 - و فاکتور دوم در 14 سطح شامل بستر هاي کاشت مختلف بودند.
نتایج تجزیه واریانس حاصل از اندازه گیري صفات مورد مطالعه نشان داد که بین اثرات اصلی بسترکاشت و اثرات اصلی ارقام از لحاظ صفات کلروفیل و تعداد برگ ارقام مختلف سیب زمینی اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1 درصد وجود دارد. شاخص کلروفیل در بستر کاشت ورمی کمپوست خالص بیشترین میزان را داشت. از نظر تعداد برگ سبز موقع برداشت، بسترکاشت 6 بیشترین تعداد و بستر کاشت 2 کمترین تعداد برگ هاي سبز موقع برداشت را به خود اختصاص دادند.
.1 مقدمه
گیاه سیب زمینی بیش از 200 سال است که در ایران کشت می گردد و روز به روز مصرف غده هاي آن به صورت هاي مختلف افزایش یافته است - پاول، . - 1995 افزایش عملکرد گیاه سیبزمینی همانند گیاهان زراعی دیگر، یکی از اهداف ضروري جامعه امروزي براي هماهنگی با افزایش جمعیت جهان است. سیستم هاي کشت گلخانهاي براي پیش رسی و تولید خارج از فصل در ایران، همانند بسیاري از کشورهاي جهان، روز به روز در حال توسعه است
همچنین بسترهاي رشد مانند شن، لیکا، پرلیت، پوسته نارگیل و بسترهاي آلی پیت شرایط خوبی را براي توسعه این نوع سیستم هاي کشاورزي فراهم می کنند. یک بستر کشت مناسب علاوه بر داشتن خصوصیات مطلوب فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی باید در دسترس، نسبتا ارزان، پایدار و به اندازهيکافیسبکباشد تا کار با آن راحت و حمل و نقل آن از نظر اقتصادي مقرون به صرفه باشد
هدف از این تحقیق بررسی تاثیر ترکیبات مختلف بستر کاشت حاصل از ورمی کمپوست، پیت ماس، خاك جنگل، خاك منطقه، ماسه و پرلایت بر خصوصیات کمی مینی تیوبرهاي ارقام سیب زمینی در منطقه اردبیل بود.
.2 روش تحقیق
این آزمایش در سال زراعی 93-92 در گلخانه شرکت تعاونی تهیه هسته اولیه بذور سبلان اردبیل واقع در کیلومتر 8 جاده اردبیل بر اساس آزمایش فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملا تصادفی اجراء شد. تیمارهاي آزمایش عبارت بودند فاکتور اول در سه سطح شامل سه رقم سیب زمینی آگریا - V1 - ، اسپریت - V2 - و ساتینا - V3 - و فاکتور دوم بستر کاشت در 14 سطح شامل - 1 ماسه خالص - 2 پرلیت خالص - 3 خاك خالص مزرعه - 4 خاك خالص جنگل - 5 پیت ماس خالص - 6 ورمی کمپوست خالص %50 - 7 ماسه50، % خاك منطقه، خاك جنگل، ورمی کمپوست به نسبت مساوي %33 - 8ماسه، 77،% خاك منطقه، خاك جنگل، ورمی کمپوست به نسبت مساوي %25 - 9ماسه، %75خاك منطقه ورمی کمپوست، خاك جنگل به نسبت مساوي %20 - 10ماسه، %40خاك منطقه، %40خاك جنگل%20 - 11ماسه، %40خاك جنگل، %40ورمی کمپوست %20 - 12ماسه، %20خاك منطقه، %60 ورمی کمپوست %15 - 13 ماسه، %35خاك منطقه، %35ورمی کمپوست، %15 پیت ماس %15 - 14 ماسه، %35خاك جنگل، %35 ورمی کمپوست، %15 پیت ماس به صورت ترکیب حجمی بود.
بعد از انتقال گیاهچههاي مورد نظر - رقم اگریا ، اسپریت و ساتینا - ، به گلخانه جهت سازگاري و کاشت در گلدانها در سه تکرار با آبیاري قطره اي ترکیبی از محلول غذایی تهیه شده که در تکمیل آن از نانو کودهاي ریز مغذي نیز استفاده گردید و به طور منظم با فواصل معمول در گلخانه اجرا شد، به منظور اندازه گیري وزن اندام هاي مختلف گیاه نمونه برداري انجام و به آزمایشگاه منتقل شد. در آزمایشگاه تعداد ساقه اصلی، حجم غده چه و تعداد برگ هاي سبز در موقع برداشت سیب زمینی تعیین شدند. تجزیه واریانس با نرم افزار آماري SAS و مقایسات میانگین بر اساس آزمون دانکن محاسبه شده و همچنین رسم نمودار ها با نرم افزار Excel انجام شد.
.4 نتایج و بحث:
نتایج تجزیه واریانس حاصل از اندازه گیري صفات مورد مطالعه نشان داد که بین بستر کاشت و رقم از نظر صفات شاخص کلروفیل و تعداد برگ هاي سبز موقع برداشت اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1 درصد وجود دارد. - جداول1 و . - 2 مقایسه میانگین حاصل از اندازه گیري صفات مختلف نشان داد که شاخص کلروفیل بیشترین مقدار را در بسترهاي کاشت شماره 14، 8، 4 و 10 داشت و کمترین آن مربوط به بستر کاشت پیت ماس خالص - شماره - 5 بود - شکل - 1 که با بسترهاي کاشت شماره 6، 12، 11، 13 و 1 در گروه مشترکی قرار گرفته و اختلاف معنیداري نسبت به سایر بسترها داشتند، نتیجه اینکه بسترهاي یاد شده با وجود برتر بودن نسبت به بسترهاي کاشت شماره 14، 8، 4 و 10 براي صفت شاخص کلروفیل اهمیت خودشان را در گروه مشترك نشان دادند که با بقیه تیمارهاي مورد بررسی شامل بسترهاي کاشت شماره 9، 7، 2، 3 و 5 اختلاف معنی داري را نشان دادند
نتایج حاصل از مقایسه میانگین صفات نشان داد که بسترکاشت 6 داراي بیشترین تعداد برگهاي سبز شده موقع برداشت بود که با بسترهاي کاشت 12، 5، 11 و 13 درگروه مشترکی قرار گرفت و با سایر بستر هاي کاشت اختلاف معنی داري داشت، همچنین در گروه دوم بسترهاي کاشت 14، 4 و 7 نسبت به باقی مانده گروه ها بیشترین تعداد برگ هاي سبز موقع برداشت را داشتند. نتایج کلی آزمایش نشان داد که بسترکاشت 6 بیشترین تعداد و بستر کاشت 2 کمترین تعداد برگ هاي سبز موقع برداشت را به خود اختصاص دادند - جداول 1و. - 2 راجکاوا - 2000 - نشان داد که یک مخلوط خاکی مرکب از دو قسمت خاك جنگلی و یک قسمت خاك حاوي ورمی کمپوست براي افزایش تعداد برگ هاي سیب زمینی مطلوب است
جارج و همکاران - 2000 - دریافتند که بستر کاشت هاي حاوي ورمی کمپوست موجب افزایش تعداد برگ در بعضی از محصولات از جمله سیب زمینی می شود.
جدول -1 تجزیه واریانس صفات شاخص کلروفیل و تعداد برگ ارقام سیب زمینی
جدول -2 مقایسه میانگین اثرات بسترهاي مختلف کاشت بر صفات شاخص کلروفیل و تعداد برگ ارقام سیب زمینی
