بخشی از مقاله
چکیده
تنش خشکی در بسیاری از مناطق جهان یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده رشد و نمو گیاهان به شمار میآید. یکی از راه های مقابله با کاهش عملکرد در چنین شرایطی استفاده از ارقام مقاوم و متحمل در برابر خشکی میباشد. چهار رقم انگور برای بررسی ظرفیت نسبی آب برگ و میزان رنگدانه کلروفیلدر 3 تیمار - شاهد، خشکی و خشکی+سیلیکون - در قالب طرح کرتهای کاملاً تصادفی در 3 تکرار ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که تیمار سیلیکون میتواند به هنگام تنش خشکی، ظرفیت نسبی آب برگ را نسبت به تیمار خشکی بدون سیلیکون افزایش دهد. رقم مالینگر رامفی با میانگین %21/6 و رقم یزندایی با میانگین %10/36 در صفت ظرفیت نسبی آب برگ به ترتیب بیشترین و کم ترین تحمل را در برابر تنش خشکی از خود نشان دادند. از نظر میزان رنگدانه کلروفیل نیز نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین رقمها و تیمارها اختلاف بسیار معنی دار است و رقم پرلت بیشترین و رقم رامفی مالینگر کمترین میزان رنگدانه کلروفیل را داشتند.
واژههای کلیدی: انگور، خشکی، سیلیکون، رنگدانه کلروفیل، ظرفیت نسبی آب برگ
-1 مقدمه
انگور یکی از محصولهای باغی مهم و مورد توجه جهانیان بوده و ایران با تولید کل 2800000 تن در سطحی معادل 275000 هکتار و میانگین تولید 10181 کیلوگرم جزو 7 کشور برتر دنیا محسوب می گرد. این گیاه از ارزش غذایی و دارویی بسیار بالایی برخوردار است. در ایران ارقام مختلفی از این گیاه در مناطق مختلفی مانند قزوین، شیراز و آذربایجان غربی کشت گردیده. باغهایانگور در این مناطق به دلیل کم آبی اکثراً تحت تنش شدید خشکی قرار میگیرند . - Rasuliet al. - تنش خشکی یکی از مهم ترین عوامل غیرزنده بوده که با تاثیر بر خصوصیات فیزیولوژیکی و بیولوژیکی گیاهان موجب کاهش عملکرد و کیفیت محصولات زراعی می شود. گیاهان دارای سیستمهای آنزیمی و غیرآنزیمی برای مقابله با تنش خشکی و کاهش صدمات ناشی از فتواکسیداتیو هستند. گونه های اکسیژن فعال - ROS - مانند آنیون سوپراکسید - O2- - ، H2O2 و هیدروکسیل HO تحت تنش های غیرزنده در گیاهان تولید و تجمع پیدا می کنند. افزایش ROS تاثیر منفی بر ساختار سلولی و ماکرومولکولهای سلولی دارد؛ از آنجایی که سیلیکون1 دومین عنصر در کره زمین است هنوز در گروه عناصر ضروری برای رشد گیاهان طبقه بندی نشده است. نتایج مثبت تاثیر سیلیکون بر تحمل گیاهان نسبت به تنشهای زنده و غیر زنده ارائه شده است - Tale Ahmad et al. . - 2011 از صفاتی که به هنگام قرار گرفتن گیاهان در شرایط تنش خشکی تحت تاثیر قرار میگیرند صفت ظرفیت نسبی آب برگ2و میزان رنگدانه کلروفیل3 می باشند؛ که می توان با بررسی این صفاتتاثیر سیلیکون بر خصوصیات فیزیولوژیکی و مولکولی گیاهان را مطالعه کرد.
-2 مواد و روشها
به منظور بررسی تأثیر سیلیکون بر ارقام مختلف انگور تحت تنش خشکی قلمههای سال چهار رقم انگور - مفلم، پرلت، مالینگر رامفی و یزندایی - تهیه و در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بین المللی امام خمینی - ره - قزوین کشت شدند و به منظور اعمال تیمار سیلیکون، 4 میلی مولار سیلیکون خالص به صورت سیلیکات سدیم به هر کیلوگرم خاک اضافه شد - Soylemezogluet al. . - 2009 تنش خشکی با به کار گذاشتن بلوکهای گچی - تهیه شده در گروه مهندسی آب دانشگاه بینالمللی امام خمینی - ره - - که در پتانسیل -1MPa کالیبره شده بودند اعمال گردید. نمونه برداری از برگها زمانی که میزان پتانسیل آب در تیمار خشکی + سیلیکون به -1.2 MPa رسید انجام گرفت . - Santestebanetal. 2009 -
میزان ظرفیت نسبی آب برگ - LWCR - به روش رسولی و همکاران - - 2009 اندازه گیری شد.به هنگام نمونه برداری برگ ها وزن شدند - وزن تر - و به مدت 24 ساعت درون آب مقطر در شرایط نور کم جهت به دست آوردن وزن تورژسانس قرار گرفتند. سپس برگها برای به دست آوردن وزن تورژسانس وزن شدند.
جهت استخراج و اندازهگیری رنگدانه کلروفیل به روش آرنون - 1949 - 4 انجام گرفت. سنجش غلظت رنگدانه کلروفیل با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر - T70+UV\VIS spectrometr - در دو طول موج 645nm و 663nm انجام شد.
