بخشی از مقاله
مقدمه
افزایش رو به رشد جمعیت جهان نیاز به مواد غذایی از جمله سبزیها و میوهها را افزایش داده است. تلاش برای افزایش تولید در واحد سطح پیامدهای ناخوشایندی مانند افزایش آلودگی نیتروژنی و تخریب محیطزیست را درپی داشته است. یکی از شیوههای بیولوژیکی برای افزایش تولید، استفاده بالقوه از میکرارگانیسم های خاکزی مفید که توانایی تثبیت بیولوژیکی نیتروژن ملکولی یا تولید مواد محرک رشد را داشته باشند، میباشد.
از جمله این میکرارگانیسمها باکتریهای جنس میباشند که بهدلیل دارا بودن خصوصیات مهمی چون توانایی تثبیت نیتروژن، افزایش تحرک و قابلیت جذب عناصر غذایی و خصوصاً تولید هورمون های رشد گیاهی موجب بهبود شرایط تغذیه و رشد گیاه میشوند. باکتریهای جنس از دسته باکتریهای محرک رشد گیاه هستند، که بهطور وسیعی در طبیعت توزیع پیدا کردهاند و بهعنوان یک کنترلکننده بیولوژیکی نیز عمل میکنند.
این باکتری نیز در زمرهی باکتریهای محرک رشد قرار دارد که با توجه به دارا بودن فاکتورهای محرک رشد، در رشد و نمو گیاهان زراعی تاثیر بسزایی دارد. در این تحقیق تاثیر دو باکتری ازتوباکتر و سودوموناس به صورت جدا بر میزان جذب عناصر غذایی پتاسیم و آهن در گیاه گوجه-فرنگی مورد بررسی قرار گرفته است که در نتایج میتوان تاثیر مثبت و معنیدار این دو باکتری را در افزایش میزان جذب این عناصر غذایی مشاهده نمود.
مواد و روشها
به منظور بررسی تاثیر باکتری های ازتوباکتر و سودوموناس بر روی عناصر غذایی در گوجهفرنگی، در مرحله کشت نشاء در مزرعه تلقیح نشاها توسط این دو باکتری صورت گرفت. مایه تلقیح باکتریها به سینی های کشت نشاء تلقیح شد و سپس نشاها به مزرعه منتقل شدند. در زمین زراعی علاوه بر تیمار باکتری ازتوباکتر و تیمار باکتری سودوموناس، تیمارهای کودی هم اعمال شدندکه شامل: تیمار کود ازت، کود اکسین، کود آهن، کود آهن + فسفر، کود فسفر، تیمار تیشه زنی و در نهایت تیمار شاهد که فاقد باکتری است.
پس از گذشت مراحل کشت و رشد گوجهفرنگی نمونه برداری از برگها انجام گرفت، این نمونهها به آزمایشگاه منتقل شده و پس از خشک شدن در آون و پودر کردن آنها عصاره گیری از این نمونه ها انجام شد. سپس غلظت عناصر غذایی پتاسم و آهن در این نمونه ها اندازهگیری شد و پس از تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از آزمایش، این نتایج به صورت نمودار نشان داده شدهاند.
نتایج و بحث
پس از تجزیه و تحلیل دادههای آماری همانطور که از نمودارها مشخص میشود، میتوان تاثیر مثبت و معنیدار تلقیح باکتریها را مشاهده نمود. افزایش غلظت عناصر غذایی پتاسیم و آهن در گیاه گوجه فرنگی از تاثیرات محرک رشدی این باکتریها می باشد. در کل میتوان چنین بیان نمود که به دلیل توان باکتریهای ازتوباکتر و سودوموناس استفاده شده در تولید سیدروفورهایی که تمایل زیادی به پیوند شدن با آهن دارند و این کمپلکس سیدروفور-آهن ممکن است برای گیاهان هم قابل استفاده باشد، طبیعی است که این باکتری ها بیشترین تأثیر را بر جذب عنصر آهن در گیاه داشته باشند.
پتاسیم نقش مهمی در رنگ میوه در صنایع تبدیلی دارد. مصرف پتاسیم سبب افزایش کارتنوئید، لیکوپن و کاهش کلروفیل شده و تأثیر زیادی در متابولیسم اسیدهای میوه - عمدتاً اسیدسیتریک و اسید مالیک - دارد. در مجموع کل مواد جامد، قندها، اسیدها، لیکوپن و خاصیت انباری در میوههای گوجه فرنگی که از تغذیه پتاسیم بهرهمند بوده باشد بیشتر است. پتاسیم از عناصر ضروری برای رشد گیاه است که اهمیت آن در کشاورزی به خوبی ثابت شده است. با توجه به دلایل فوق استفاده از باکتریهای محرک رشد که توانایی افزایش غلظت این عنصر را در گیاه دارند توجیه میشود.
