بخشی از مقاله
چکیده:
هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر یک دوره تمرینات پیلاتس بر دقت حس وضعیت مفصل زنان در زنجیره بسته و باز بود. بدین منظور 36 زن غیر فعال - سن: 35/7±3/8 سال؛ وزن: 69/5±6/19 کیلوگرم، قد:164/31±4/56 سانتیمتر - به صورت هدفمند و در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و تجربی گماشته شدند. گروه تجربی به مدت 6 هفته و سه جلسه در هفته به انجام تمرینات پیلاتس پرداخت. نتایج آزمون t وابسته نشان داد در گروه تجربی تمرینات پیلاتس باعث بهبود دقت وضعیت مفصل زانو در هردو زنجیره باز و ب سته شد و در زنجیره ب سته دقت حس و ضعیت مف صل زانو به طور معناداری بهتر از زنجیره باز بود. نتایج آزمون t م ستقل نیز نشان داد گروه تجربی در زنجیره های باز و بسته دقت وضعیت مفصل زانوی بهتری نسبت به گروه کنترل داشت. بنابراین می توان گفت که یک دوره تمرینات پیلاتس می تواند باعث بهبودی دقت وضعیت مفصل زانو در زنجیره های باز و بسته در زنان غیرفعال شود که این امر می تواند به بهبود عملکرد حرکتی کمک می کند همچنین ارزیابی حس وضعیت مفصل در زنجیره بسته حرکتی دقیق تر است.
مقدمه
حس عمقی به عنوان یک عامل کنترل کننده در زنجیره حسی و حرکتی عضله، نقش ویژه ای در عضلات پوسچرال ایفا می کند و اختلال در این حس یک از علل مهم اختلال در پو سچر و زمینه ح ضور ناهنجاریها مح سوب می شود. و ضعیت ساکن و پویای مف صل از طریق گیرنده هایی که در کپ سول مف صلی ، لیگامان ها، ع ضلات ، تاندون ها و پو ست قرار دارد، مرتبا به مغز گزارش می شود. حس عمقی در مفصل زانو برای کنترل بهتر حرکت در اندام تحتانی در طی راه رفتن ، دویدن و انجام کارهای معمولی روزانه لازم است همچنین وجود آگاهی مغز از وضعیت مفصل زانو سبب هماهنگی در زمان وارد عمل شدن عضلات اطراف زانو شده که نقش مهمی در ایجاد ثبات مفصلی به صورت ساکن و پویا دارد و می تواند نقش جذب ضربه را در طی انجام حرکت داشته باشد - کامینسکی و همکاران، . - 2001
همچنین به نظر می رسد در طی تحمل وزن شخص بهتر قادر به شناخت و تعریف حرکت و وضعیت مفصل بوده و احتمال دارد که حجم وسیع اطلاعات ارسال شده در وضعیت تحمل وزن سبب درک بهتر وضعیت مفصل زانو شود - کیفر و همکاران، . - 1998 به نظر می رسد در طی تحمل وزن شخص - زنجیره بسته - بهتر قادر به شناخت و تعریف حرکت و وضعیت مفصل بوده و احتمال دارد که حجم وسیع اطلاعات ارسال شده در وضعیت تحمل وزن سبب درک بهتر وضعیت مفصل زانو شود - برنر، . - 1998 تیلور و همکاران - 1998 - تفاوتی در ارزیابی حس عمقی مفصل در وضعیت تحمل وزن و عدم تحمل وزن وجود ندارد و نیازی نیست معاینه گر در هر دو وضعیت حس عمقی مفصل را مورد ارزیابی قرار دهد. عمده تحقیقات به بهتر بودن حس و ضعیت مف صل زانو در زنجیره ب سته رای داده اند. - کین سر و کلبی، . - 2007 در حرکات زنجیره ب سته با ایجاد نیروی ف شارنده ی بی شتر باعث ت سهیل ثبات پو سچرال و دینامیک شده و هماهنگی مف صل را افزایش می دهند و پروپریوسپتیوها را بازآموزی می کنند و باعث افزایش تعادل می شوند - ایواساکی و همکاران، . - 2006 این حرکات با بهبود ارتباطات عصبی- عضلانی موجب کاهش خطای حس عمقی و افزایش تعادل می گردند - سانگ هیون و همکاران ،. - 2013
در سالهای اخیر، نسبت به ارزیابی حس عمقی، بازآموزی آن و پیشگیری از اختلالات این حس به دلیل اهمیتی که دراجرای بهتر مهارت و جلوگیری از ت شدید صدمات مف صلی دارد، توجه بی شتری شده ا ست. یکی از ا ستراتژی های مهم برای تقویت حس عمقی، انجام فعالیت های ورزشی منظم است. ورزش می تواند به بهبود سیستم های حس عمقی مؤثر بر ثبات بدن کمک کند - ریبرو و الیویرا، . - 2007 حس وضعیت اندام بسیار اختصاصی بوده و به وضعیت اندام ، تعداد گیرنده هایی که حس وضعیت اندام را گزارش می دهند و ارتباط مفاصل با یکدیگر بستگی دارد - لفارت، . - 1995 از روش های ورزش درمانی که در سالهای اخیر مورد توجه متخصصان ورزش و توانبخشی قرار گرفته و به طور وسیعی در حال فراگیر شدن است، تمرینات پیلاتس است، ورزش پیلاتس، روشی مناسب برای تمرین آگاهی ذهن - بدن و کنترل حرکات پوسچرال با درخواست های ع صبی - ع ضلانی بالا ست - اندر سون و ا سپکتور، . - 2000 این روش مجموعه ای از تمرینات تخ ص صی ا ست که بدن و مغز را به گونه ای درگیر می کند که قدرت استقامت و انعطاف پذیری را تحت تأثیر قرار می دهد.
این روش تمرینی در وضعیت های ایستا - خوابیده، نشسته و ای ستاده - و بدون طی م سافت، پرش و جهش انجام می گیرد - رایدید و همکاران، . - 2006 تمرینات پیلاتس شامل حرکات ک ش شی و قدرتی است که در طول دامنه حرکتی مفصل، با یک سرعت کنترل شده همراه با تمرکز و تنفس های عمیق انجام می شود. اجرای این تمرینات نیاز به مهارت و تجهیزات خا صی ندارد و بر روی ت شک و برای افراد با سطح آمادگی ج سمانی معمولی قابل اجرا می با شد. در پیلاتس فرد ابتدا از طریق کنترولوژی به شیوه ای هدفمند، کنترل کامل ج سم خود را در د ست می گیرد و سپس از طریق تکرار کامل حرکات به شیوه ای تدریجی ولی پیشرفت کننده به یک نوع هماهنگی طبیعی دست پیدا می یابد - کلوبک، . - 2010 در طول یک جلسه پیلاتس، فرد روی فعال نمودن برخی عضلات خاص در یک توالی عملکردی با سرعت های کنترل شده با توجه ویژه به تنفس و حس عمقی متمرکز می شود، هدف از انجام این تمرینات ایجاد حرکت مطلوب و کارا، ثبات تنه و بهبود اجرا عنوان شده ا ست - پلند، . - 2004 لوین و همکاران - 2007 - ، عنوان می کنند که روش پیلاتس روی بهبود حرکات و فعالیت ها متمرکز می شود که به تقویت عضلات کوچک کمک می کنند؛
که در نهایت تقویت ع ضلات بزرگ تر را به همراه خواهد دا شت. به تازگی پیلاتس به دو روش سنتی و مدرن انجام می شود. روش سنتی شامل ست ها و تکرارهای پی در پی می باشد که برای افراد مختلف قابل تغییر نیست. اما در روش مدرن تأکید اصلی بر روی بدن و آگاهی یافتن از نیازهای ویژه تمرینی اعم از ضعف و کوتاهی عضلات می باشد. شرکت چیزی حدود پنج میلیون نفر در ایالات شرکت چیزی حدود پنج میلیون نفر در ایالات متحده آمریکا در کلاس های پیلاتس، سندی بر افزایش تعداد افراد استفاده کننده از این روش می باشد - جانسون و همکاران، . - 2007 اخیر ورزشکاران خبره و رقصندگان برا تنظیم دقیق عملکرد ماهرانه از تمرینات پیلاتس استفاده می کنند - لوین و همکارن، . - 2007 کیس و همکاران - 2008 - تاثیر تمرینات پیلاتس بر روی دامنه حرکتی شانه زنان مبتلا به سرطلان پستان را بررسی کردند که نتایج آنها نشان داد این تمرینات برای ترمیم حرکت مفصل شانه مفید می باشد.
به طور کلی تحقیقات مرتبط با تاثیر ورزش بر روی حس موقعیت مفصل مثل تمرینات اکسنتریک، تمرینات گرم کردن؛ نشان دادند دقت حس موقعیت مفصل می تواند از طریق انواع مختلف تمرینات می تواند بهبود یابد - بوو و همکاران، 2000؛ هولم و همکاران، 2004؛ سوباشی و همکاران، . - 2008 بنابراین با توجه به اینکه در ادبیات پژوهش تحقیقی اثر تمرینات پیلاتس را بر دقت حس موقعیت مفصل زانو در زنجیره های باز و بسته مورد بررسی قرار نداده بود؛ بر اساس فرضیه ما، تمرینات پیلاتس ممکن است حس عمقی را از طریق کانونی کردن تلاش ذهنی روی فعال سازی ع ضلات خاص در سرعت صحیح، دقت ،کیفیت بالا و کنترل حرکات با آگاهی مف صلی خاص تحت تاثیر قرار دهد بنابراین پژوهش حاضر به اثر گذاری تمرینات پیلاتس بر روی حس وضعیت مفصل زانو در دو زنجیره باز و بسته می پردازد.
روش شناسی پژوهش
تحقیق حا ضر تحقیقی نیمه تجربی آزمای شگاهی از نوع تحقیقات کاربردی با طرح پیش آزمون- پس آزمون می با شد. آزمودنی های این مطالعه شامل 36 زن جوان سالم غیر فعال با دامنه سنی 30 تا 40 سال بودند که بصورت هدفمند و در دسترس انتخاب شدند و به طور ت صادفی در دو گروه کنترل و تجربی گما شته شدند. این آزمودنی های از نظر ج سمانی سالم وهیچ گونه سابقه بیماری خا صی بخ صوص بیماری های مفصلی، دستگاه دهلیزی، اختلالات بینایی و مصرف داروهای مسکن و اعصاب و همچنین دامنه حرکتی بیش از حد نداشتند و در ضمن از نظر وزنی و قدی در وضعیت طبیعی قرار داشتند و این افراد و با رضایت کامل در تحقیق شرکت کردند
ابزار: برای اندازه گیری دقت حس موقعیت مفصل زانو از الکتروگونیامتر الکتریکی استفاده شد. الکتروگونیامتر دارای دو محور از جنس پلک سی گلاس شفاف و سبک - به ضخامت 5 میلیمتر، عرض 2/3 سانتی متر و طول 27/5 سانتی متر - جهت ن صب بر روی مفا صل یک محوره می باشد. وزن این وسیله حدود 400 گرم است که برای حمل و نقل در تحقیق مناسب بود. پاتلا و همکاران - 1997 - الکتروگونیامتر را و سیله ای منا سب برای اندازه گیری حس عمقی مف صل زانو در تمام افراد بدون توجه به سن و سطح فعالیت گزارش کردند .این محققان در مطالعه ای میزان تکرارپذیری الکتروگونیامتر را در اندازه گیری حس وضعیت مفصل زانو 0/88 بیان نمودند. الکتروگونیامتر تو سط چ سب های مخ صوص دو طرفه در ق سمت خارجی ران و ساق به موازات خطی ن صب می شد که تروکانتر بزرگ مفصل ران در بالا، اپی کندیل خارجی ران در وسط و قوزک خارجی در پایین را به هم وصل می کند.
در این پژوهش حس و ضعیت مف صل زانو در دو و ضعیت زنجیره باز - عدم تحمل وزن - و زنجیره ب سته - تحمل وزن - مورد اندازه گیری قرار گرفت. برای ایجاد وضعیت عدم تحمل وزن برای اندام تحتانی و به خصوص مفصل مورد نظر - زانو - و به منظور حذف حس بینایی و انجام تمام زوایای مورد بررسی در تحقیق شخص به شکم خوابیده ، زانو در وضعیت کاملا باز قرار گرفته و تنه شخص با کمک کمربند حمایت شد. برای ایجاد وضعیت تحمل وزن برای اندام تحتانی شخص روی هر دو پا ایستاده، پاها به اندازه عرض شانه باز ، وزن را به صورت تقریبا م ساوی روی هر دو اندام تحتانی و بدون تمایل تنه به سمت را ست و چپ اند اخته و مخت صری برای حفظ تعادل نوک انگ شتانش را در تماس با تخت مقابل قرار داد. سپس بازسازی زاویه مورد نظر 45 - درجه - به شخص آموزش داده شد. در شرایط عدم تحمل وزن - زنجیره باز - به این منظور آزمونگر اندام تحتانی شخص را در وضعیت به شکم خوابیده به صورت غیرفعال زاویه مورد نظر برده شده و 4 ثانیه زاویه ساخته شده، حفظ شد تا از آموزش و احساس شخص برای شناخت و خواندن زاویه توسط آزمونگر اطمینان حاصل گردد. سپس فرد چشم ها را بسته و مجددا همان زاویه را به صورت فعال بازسازی می کرد. در شرایط ایستاده - زنجیره بسته - فرد نیز به همین شکل عمل شد؛ ابتدا با چشم باز زاویه آموزش داده شد و سپس با چشم بسته بازسازی گردید - لوون و همکاران، . - 2000 برای کنترل چرخش های ساق و ران و یکسان بودن حرکت برای همه افراد، از هر فرد درخواست می شد تا هنگام خم کردن زانو، با حفظ زاویه پا، سعی کند کشکک را در و ضعیت م ستقیم رو به جلو نگه دارد - فولادی و همکاران، . - 2009 به منظور دقت بی شتر اندازه گیری، آزمون باز سازی زاویه سه بار تکرار شد و بین هر تکرار 6 ثانیه استراحت داده شد و اختلاف زاویه آزمون و بازسازی به عنوان خطای مطلق در نظر گرفته می شد.
پرتکل اجرا:
گروه تجربی تمرینات پیلاتس را به مدت 6 هفته اجرا کرد که شامل سه جلسه در هفته و در هر جلسه حدود 50 تا 60 دقیقه دقیقه انجام دادند در حالیکه گروه کنترل در این مدت هیچ گونه فعالیت ورزشی یا پیلاتس انجام نداده و تنها به فعالیتهای روزانه پرداختند. در هر جلسه تمرینی شامل 10 تا 15 دقیقه گرم کردن ویژه پیلاتس، 30 دقیقه تمرینات تمرینات پیلاتس پایه شامل تمرینات وضعیتی، شناسایی وضعیت طبیعی، آرام سازی، حرکات کششی و تعادل، استقامتی تنفسی و قدرتی و در نهایت 15 دقیقه سرد کردن ویژه پیلاتس بود. با توجه به اینکه آزمودنی ها زنان غیر فعال بودند، و همچنین هریک از تمرینات پیلاتس شامل چندین مرحله بود، سطح تمرینات در ابتدا مقدماتی و به تدریج با پیشرفت آزمودنی ها افزایش می یافت. قبل و بعد از اتمام دوره تمرینی، حس وضعیت مفصل زانو در دو وضعیت زنجیره باز - عدم تحمل وزن - و زنجیره بسته - تحمل وزن - مجدد در هر دو گروه تجربی و کنترل اندازه گیری شد.
روش آماری
