بخشی از مقاله
چکیده
فاکتور نوروتروفیک م شتق از مغز - BDNF - که از نظر ساختاری شبیه فاکتور ر شد ع صبی ا ست، در ق سمت هیپوکامپ تولید می شود و یکی از فاکتورهایی است که در دوران سالمندی در اثر فقدان فعالیت کاهش می یابد. کاهش BDNF اثراتی بر حافظه، یادگیری و شناخت، اختلال رفتاری، جذب غذا و متابولی سم انرژی می گذارد که با انجام فعالیت ورز شی می توان این کمبود را جبران کرد و می توان از بروز آلزایمر هم جلوگیری کرد. هدف از اجرای این پژوهش اثر تمرینات پیلاتس روی سطح BDNF سرم در مردان سالمند بود. برای این منظور20 مرد سالمند به طور ت صادفی در دو گروه تجربی و کنترل با میانگین سنی - گروه کنترل: 65 2/67، گروه تجربی: - 64 2/62 و میانگین وزن - گروه کنترل: 73 3/59 ، گروه تجربی: - 71 3/54 تقسیم شدند. از کلیه آزمودنی ها 24 ساعت قبل از شروع تمرینات و 24 ساعت پس از پایان دوره تمرینی، بصورت ناشتا خونگیری به عمل آمد. سپس گروه تجربی به مدت 12 هفته - هر هفته 5 جلسه و هر جلسه به مدت 60 دقیقه - برنامه ورزشی پیلاتس را دریافت کردند. در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند و تنها پی گیری شدند . به منظور مقایسه ی درون گروهی از آزمون آماری t همبسته و برای مقایسه بین گروهی از t مستقل استفاده شد. یافته ها نشان داد که سطوح BDNF سرم در گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت . - P<0/05 - نتایج این تحقیق ن شان می دهد که تمرینات پیلاتس به عنوان یک روش ایمن و موثر، سبب افزایش سطوح BDNF سرم مردان سالمند می شود. بنابراین، با توجه به اینکه BDNF در دوران سالمندی بر اثر بی تحرکی کاهش می یابد، می توان کمبود آن را با انجام تمرینات کم هزینه و بی خطر پیلاتس جبران نمود.
مقدمه
فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز - BDNF - یکی از فاکتور های رشد عصبی است که نقش تنظیمی را در تفکیک نورون ها، شکل پذیری سیناپس ها و آپوپتوزیس ایفا می کند 9 - ،24،BDNF . - 51 اولین بار در سال 1982 از مغز جدا - 5 - و در سال 1989 سنتز شد - . - 26 به علاوه شواهد زیادی ن شان می دهند که BDNF نقش مهمی در حافظه، یادگیری 32 - ، - 31، اختلال رفتاری، جذب غذا و متابولی سم انرژی را ایفا می کند . - 35 - BDNF تو سط تعدادی از بافت های محیطی و همچنین د ستگاه ع صبی مرکزی - CNS - تولید می شود 28 - ، - 35 و در هیپوکامپ و ق شر مخ به وفور وجود دارد. همچنین می تواند در گردش خون با مقادیر مختلف در سرم، پلاسما و پلاکت ها یافت شود . - 29 - کرگ - Karege - و همکاران - 20 - ن شان دادند که ارتباطی مثبت بین سطوح BDNF سرم و ق شر مغز در موش ها وجود دارد به طوری که سطوح BDNF سرم می تواند بازتابی از BDNF مغز باشد.
مطالعات مختلف ارتباط احتمالی بین سطوح پایین BDNF و شرایطی همچون افسردگی، اسکیزوفرنی، اختلالات عصبی، آلزایمر، هانتیگتون، زوال عقل و نیز بی ا شتهایی ع صبی و پر خوری ع صبی را ن شان می دهند 36 - ، . - 3 اگر چه BDNF نقش حفاظتی ع صبی وا ضحی دارد، در بع ضی از اختلالات غیر عصبی ممکن است به عنوان تعدیل کننده عفونت و انژیوژنس تومور به پاتوژز کمک کند. سطوح بالای BDNF خون با افزایش بقای تومور و رشد آن در چندین بیماری نئوپلاستیک همراه است - 55 - که در پاتوژنز بیماری شریان کرونری مشخص می شود . - 11 - سطوح BDNF همچنین تحت تاثیر تمرین قرار می گیرد. مشخص شده که تمرین، نروژنز را تقویت می کند و سطوح BDNF مغز را در مطالعات حیوانی و بالا می برد . - 29 - م شخص شده ا ست که در ان سان ها یک افزایش موقتی غلظت های BDNF سرم بلافا صله بعد از تمرین با شدت متو سط - 29 - و تمرین کوتاه مدت با شدت بالا تا واماندگی وجود دارد . - 53 - در حیوانات تمرینات ورزشی با افزایش mRNA BDNF در بعضی نواحی مغز گزارش شده ا ست 37 - ،. - 39 یک رژیم با چربی تام بالا، سطوح BDNF هیپوکامپ در حیوانات را کاهش می دهد، اما ورزش می تواند این کاهش در BDNF را معکوس کند . - 33 - اگرچه بیانmRNA BDNF در هیپوکامپ به طور مثبتی با مسافت دویدن همبسته است. این یافته ها پی شنهاد می کنند که احتمالاً فعالیت بدنی روزانه می تواند روی سطوح BDNF سرم موثر با شد. مطالعات دیگری دریافتند که تمرین با شدت پایین نسبت به تمرین با شدت متوسط در 360 دقیقه، پروتئین BDNF بیشتری حاصل می کند . - 49 - همچنین سطوح BDFN وابسته به شدت تمرین است. تمرین می تواند به افزایش BDNF کمک کند . - 52 - مطالعات اخیر نشان داده اند که دوره های تمرینی کوتاه مدت با شدت بالا منجر به افزایش BDNF سرم در انسان ها می شود 14 - ،42، - 52 که دقایقی بعد از پایان تمرین به سطوح پایه باز می گردد.
افزایش BDNF سرم در پاسخ به تمرین با بهبود یادآوری حافظه در انسان ها مرتبط است . - 55 - این یافته ها حمایتی را برای این فرضیه فراهم می کنند که افزایش مربوط به BDNF خون ممکن است برای سلامت مغز مفید باشد. کار اخیر نوفوجی - Nofuji - و همکاران یک ارتباط معکوس بین غلظت های BDNF سرم و فعالیت بدنی ن شان داد که با شمارش گام برداری و هزینه انرژی در مردان برر سی شد . - 38 - همچنین پر س شنامه ا ستفاده شده توسط چان - Chan - و همکاران سطوح BDNF سرم پایین تری را در گروه فعال بدنی در مقایسه با افراد غیر فعال نشان داد . - 8 - با توجه به اثرات مثبت ورزش و فعالیت بدنی بر سالمندان به معرفی یکی از شکل های جدید ورزش ذهنی بدنی به نام پیلاتس - Pilates - ، می پردازیم که در آن تمرکز بر روی کنترل حرکات، وضعیت قرار گیری بدن و تنفس صورت می گیرد . - 10 - پیلاتس روشی برای سلامتی ذهن و جسم است که در سال 1920 توسط Joseph Pilates مطرح شد . - 18 - پیلاتس - کنترولوژی - به معنای ایجاد هماهنگی بین جسم، ذهن و روح است . - 48 - روش تمرینی پیلاتس، مت شکل از ورزش هایی ا ست که تمرکز روی بهبود انعطاف و قدرت در تمام اندام های بدن را دارد، بدون اینکه ع ضلات را حجیم کند یا آن ها را از بین ببرد. این روش تمرینی از حرکات کنترل شده ای تشکیل شده که بین مغز، هارمونی فیزیکی ایجاد کرده و توانایی بدنی افراد را در هر سن، بالا می برد . - 22 - این ورزش توسط پزشکان به عنوان یک روش منحصر به فرد از آمادگی جسمانی که در آن ترکیبی از تقویت، کشش و تنفس عضلانی به منظور توسعه عضلات تنه و بازگرداندن تعادل عضله استفاده می شود، شناخته شده است . - 22 - محققان برای ترسیم نتایج سودمند ورزش پیلاتس بر بهبود عملکرد ج سمانی و سایر فاکتورهای سلامتی در بین سالمندان نیازمند به تحقیقات بی شتری ه ستند . - 1 - مطالعات اخیر گزارش کرده اند که ورزش پیلاتس برای تمام سنین، تمام تیپ های بدنی و آمادگی های بدنی مختلف منا سب ا ست . - 18 - بی شتر پژوهش های تجربی درباره اثرات پیلاتس به مطالعه جوانان و افراد میان سال محدود شده است 46 - و . - 25 هم چنین، تحقیقات اندکی در خارج کشور به اثرات ورزش پیلاتس روی سالمندان پرداخته اند 47 - و . - 4 بنابراین با توجه به تناقض نتایج تحقیقات و با توجه به اینکه تاکنون تحقیقی با اثر 12 هفته تمرین پیلاتس بر سطوح BDNF سرم مردان سالمند انجام نگرفته است، لذا انگیزه ای بوجود آمد تا در این زمینه تحقیقی صورت گیرد و به بررسی اثر 12 هفته تمرین پیلاتس بر سطوح سرمی BDNF سرم پرداخته شود.
روش شناسی
روش این تحقیق از نوع نیمه تجربی است. نمونه آماری پژوهش حاضر تعداد 20 نفر سالمند مرد 64 تا 65 ساله با میانگین وزن - گروه کنترل: 73 3/59، گروه تجربی: - 71 3/54 و میانگین قد - گروه کنترل: 174 4/53، گروه تجربی: - 173 43/95 از آسایشگاه سالمندان شهر اهواز انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند. بعد از گرفتن پیش آزمون از آزمودنی ها، گروه تجربی به مدت 12 هفته 5 - جلسه در هر هفته، هر جلسه 60 دقیقه - به انجام تمرینات پیلاتس پرداختند . تمرینات در نوبت صبح و زیر نظر یک مربی پیلاتس هدایت شدند. مربی هر تمرین را نمایش می داد، سپس به صورت کلامی برای اطمینان از صحت یادگیری تمرین را تکرار می کرد. در ادامه به نحوه اجرای سالمندان نظارت می کرد و به آنان راهنمایی های لازم را می داد. همچنین، تمام حرکات به صورت آهسته و کنترل شده به منظور افزایش هماهنگی و تسهیل فرایند یادگیری به سالمندان آموزش داده می شد.
کلیه تمریناتی که در این تحقیق مورد ا ستفاده قرار گرفتند، با برنامه های تمرینی که از، مرور کتب و مقالات به د ست آمده بود، مطابقت دا شت 44 - ،40 ، 25 ، . - 19 هر جل سه تمرین به سه ق سمت تق سیم می شد. مرحله اول گرم کردن، مرحله دوم، انجام تمرینات پیلاتس و مرحله سوم بازگ شت به حالت اولیه بود. تمرینات در حالات مختلف خوابیده، ن ش سته و ای ستاده انجام می شدند. این تمرینات به بخش اول تمرینات بر روی تشک 6 - هفته اول - و بخش دوم تمرینات با استفاده از باند - 6 هفته دوم - تقسیم گردید. حرکات از ساده شروع و در ادامه به شدت و پیچیدگی آن ها افزوده می شد. تمرینات ابتدا در حالت خوابیده، سپس نشسته و ایستاده هدایت شدند. همچنین یک دوره استراحت 30 ثانیه ای بین حرکات در نظر گرفته شد. مدت زمان تمرینات پیلاتس بر اساس تعداد تکرارهای هر حرکت، پیشرفت کردن و ازدیاد حرکات از 40 دقیقه تا 60 دقیقه در جل سات پایانی متغیر بود. رعایت ا صل ا ضافه بار با توجه به پی شرفت های فردی سالمندان در نظر گرفته می شد؛ به این صورت که تمرینات با 5 تکرار شروع شدند و در نهایت با 16 تکرار پایان یافتند. سرعت پیشرفت تمرینات برای همه آزمودنی ها در یک سطح بود و به آن ها توصیه شد که تمرینات را تا جایی که اح ساس درد و ناراحتی ندا شته با شند، انجام دهند. چنان چه آزمودنی ها اح ساس می کردند هنگام انجام حرکات، کنترل خود را از د ست می دهند، به آن ها تو صیه می شد تا یک مرحله به عقب بازگردند تا به سطح پایه بر سند. رعایت این مورد سبب توجه به تفاوت های فردی آزمودنی ها و عدم اح ساس درد یا سرخوردگی آنان می شد. تمامی جل سات تمرین در ساعت 9 تا 10 صبح انجام می شد. افراد گروه شاهد در دوره تمرینات فقط به فعالیت های روزانه خود پرداختند. پس از اتمام تمرینات برای برر سی اثر تمرینات، از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد.
از کلیه آزمودنی ها در دو مرحله 24 ساعت قبل از شروع برنامه و 24 ساعت پس از اتمام آخرین جل سه خونگیری به عمل آمد. نمونه های خونی جمعآوری شده سریعاً به آزمای شگاه منتقل شد و به مدت 10 دقیقه و با سرعت 1500 دور در دقیقه سانتریفیوژ گردید تا سرم آن ها جدا شود. برای تعیین میزان غلظت BDNF سرم از کیت BOSSTER به روش آنزیم لینک ایمنواسی - ELISA - و بر اساس دستور العمل کارخانه سازنده کیت - آمریکا - تعیین شد. از آمار تو صیفی برای برر سی ویژگی های آزمودنی ها همه متغییرها شامل سن، قد، وزن و BDNF سرم در دو گروه ا ستفاده شد. پس از بررسی نرمال بودن توزیع داده ها با استفاده از آزمون کلموگراف اسمیرنف برای مقایسه درون گروهی از آزمون t همبسته و به منظور مقایسه بین گروهی از t مستقل استفاده شد. کلیه محاسبات آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 19 انجام شد و نتایج این تجزیه و تحلیل های آماری به طور کامل در نتایج تحقیق مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج و یافته های تحقیق
ویژگی جسمانی آزمودنی های گروه های تجربی و کنترل در جدول شماره 1 نشان داده شده است. جدول شماره2 میزان تغییرات BDNF سرم را بین گروه ها نشان می دهد. نتایج نشان داد. مقادیر سرمی BDNF متعاقب انجام 12 هفته تمرین پیلاتس به طور معنی داری افزایش یافت . - P 0/05 - شکل 1 مقایسه میانگین تغییرات BDNF سرم در گروه تجربی - پیش آزمون: 174/3 66/956، پس آزمون - 286/7 116/71 و کنترل - پیش آزمون: 112/6 49/044، پس آزمون - 118/3 47/805 بعد از 12 هفته تمرینات پیلاتس را ن شان می دهد که در مقای سه های بین گروهی افزایش معنادار داشته است . - P=0/002 -
