بخشی از مقاله
چکیده
در اثرفعالیت ورزشی عروق خونی گشاد شده و سبب تسریع جریان خون می شود. فعالیت ورزشی منظم می تواند میزان چربی خون را به حد متعادل برساند واز پدید آمدن مشکلات قلبی و عروقی پیشگیری کند. هدف تحقیق حاضر، بررسی اثر 8 هفته حرکات موزون و تمرینات پیلاتس بر میزان LDL در زنان میانسال شهرستان بوشهرمیباشد. به همین منظور 60 زن با میانگین سنی 35/5 سال و قد 165 سانتیمتر و وزن 59/5 کیلوگرم در این تحقیق شرکت کردند. آزمودنی ها به صورت تصادفی در سه گروه تمرین پیلاتس، تمرین حرکات موزون و گروه کنترل قرارگرفتند. گروه های تجربی 8 هفته تمرین را 3 جلسه در هفته،اجرا کردند. درهردونوع پروتکل تمرینی،شدت فعالیت بر اساس اصل اضافه بار به تدریج افزایش یافته است. سپس میزان LDL خون آزمودنیها قبل وبعد از انجام پروتکل تمرینی مورد اندازه گیری قرار گرفت.
جهت آنالیز داده ها از تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی در سطح معنیداری p =0/05 با استفاده از نرمافزار spss نسخه 21 استفاده شد. نتایج نشان دادکه میزان لیپوپروتئین کم چگال خون - - LDL در پسآزمون نسبت به پیشآزمون و نسبت به سایر گروهها کاهش معنیدار از لحاظ آماری داشته است. همچنین نتایج تحقیق نشان داد تمرین حرکات موزون و پیلاتس اثر معنی داری بر میزان لیپوپروتئین کم چگال خون دارند، اما در واقع میزان تغییرات و کاهش LDL خون اندازهگیری شده، در گروه تمرین حرکات موزون نسبت به گروه تمرین پیلاتس بیشتر است. که این موضوع نشاندهنده اثرگذاری بهتر این روش تمرینی نسبت به تمرین پیلاتس است. بطور کلی و براساس نتایج تحقیق حاضر میتوان چنین نتیجه گیری کردکه انجام 8 هفته تمرینات حرکات موزون و پیلاتس موجب کاهش میزان لیپوپروتئین کم چگال خون می شودو درنهایت این کاهش سبب بهبود و افزایش سیستم قلبی عروقی زنان میانسال می گردد.
کلید واژگان:حرکات موزون ، تمرینات پیلاتس، زنان میانسال، LDL
مقدمه
برخی از شواهد علمی در 30 سال گذشته نشان میدهد مرگ و میر نسبی مبتلایان به بیماریهای قلبی-عروقی در زنان جهان بهویژه در قاره اروپا کاهش بارزی داشته است. بهطوری که میانگین سن قربانیان این نوع بیماریها رو به افزایش است. دلیل آن را میتوان انجام فعالیتهای بدنی بیشتر، مصرف چربی کمتر و کنترل فشار خون و مصرف کمتر دخانیات دانست. با وجود این،هنوز مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی- عروقی بیشترین قربانی را دارد - علی پور ،. - 1380 میزان مرگ و میر سالانه که ریشهی آن بیماریهای قلبی-عروقی است، درصد بالایی از کل میزان مرگ و میر جامعه را تشکیل میدهد. یکی از شاخص های مهم و قابل کنترل که نقش عمده ای در بوجود آمدن بیماری های قلبی عروقی دارد لیپوپروتئین کم چگال خون یا همان LDL است - . - 7
زمانیکه میزان زیادی کلسترول بد - - LDL در خون شما موجود باشد،این کلسترول ها رسوب کرده باعث تنگ شدن رگهای شما و در نتیجه کاهش خونرسانی به قلب میشود. در گذر زمان این باریک شدن رگها باعث تصلب شریان و درنتیجه ابتلا به بیماری های قلبی میشود. هنگامی که خون حاوی اکسیژن کافی به قلب نرسد، فرد دچار درد قفسه سینه و در نتیجه آنژین میشود. اگر خونرسانی به بخشی از قلب کاملا قطع شود، فرد دچار بیماری عروق کرونر و در نتیجه سکته قلبی میشود. هرچه LDL بیشتری در خون وجود داشته باشد، خطر بیماری قلبی در افراد بیشتر میشود - . - 13 حرکات موزون موجب کاهش خطر سرطان شده، فشار خون را در افراد مبتلا به پرفشار خونی کاهش میدهند و به ایجاد سازگاریهای ساختاری و عملکردی قلبی و تنفسی منجر میشوند - . - 16 نوعی دیگر از تمرینات بدنی پیلاتس نام دارد. پیلاتس یکی از تمرینات یا بهتر است بگوییم رشته های ورزشی مرتبط با سلامت است که در سال 1920توسط ژوزف هوبرتوس پیلاتس بنیانگذاری شده است.
روش تمرینی پیلاتس متشکل از ورزش هایی است که بر پیشرفت انعطاف، تعادل وقدرت در تمام اندام های بدن تمرکز دارد بدون اینکه عضلات را حجیم کند یا آن ها را از بین ببرد. این روش تمرینی از حرکات کنترل شده ای تشکیل شده که بین بدن و مغز ارتباط مناسب ایجاد میکند و توانایی جسمانی افراد را در ھر سن بالا می برد - . - 18 بر خلاف ورزشهای مقاومتی سنتی که در آن عضلات به صورت جداگانه تمرین میشود ورزش پیلاتس با یک رویکرد کلنگر، نیازمند فعالسازی و هماهنگی چندین گروه عضله دریکزمان است. هدف اصلی این تمرینات افزایش استقامت وقدرت عضلانی، انعطافپذیری، تعادل و وضعیت بدنی است. در واقع، ورزش پیلاتس یک روش مفید برای تمرین آگاهی ذهن-بدن و کنترل حرکات وضعیتی است. تمرینات پیلاتس یک روش کمهزینه سالم، ایمن و بدون اثرات جانبی است و یادگیری آن آسان میباشد و حتی توسط بیماران، افراد مسن و ناتوان نیز قابلاجرا است - . - 15
روش شناسی تحقیق
برای انجام این تحقیق با هماهنگی قبلی طی اطلاعیه ای، از کلیه زنان غیر ورزشکار 25 تا 35 ساله در این تحقیق دعوت به عمل آمد. برای همتا سازی افرادگروهها ، اطلاعات مربوط به وضعیت سلامتی برای شرکت در تمرینات، وضعیت سلامت عمومی، وزن، میزان فعالیت روزانه و میزان کالری دریافتی از طریق پرسشنامههای خودارزیابی وضعیت تندرستی، شرکت در برنامه تمرینات و ثبت سهروزه رژیم غذایی جمعآوری شد. پس از بررسی واطمینان از آمادگی این افراد در تمرینات ورزشی، با توجه به پرسشنامه های تکمیل شده جامعه آماری بهصورت همتا سازی شده ،در سه گروه 20 نفره یعنی گروه کنترل، گروه با تمرینات پیلاتس و گروه با تمرینات حرکات موزون تقسیم شدند. تمرینات گروه حرکات موزون هر جلسه یک ساعت برگزار میگردد.
در این برنامه تمرینی، مقرر گردید که آزمودنیها در ابتدا و انتهای هر جلسه به مدت 5 تا 10 دقیقه، با انجام حرکتهای ساده کششی بدن خود را گرم و سرد کنند. برنامه اصلی تمرینی شامل الگوهای حرکتی ریتمیک - رقص ویژه، لی لی کردن به طرفین،رفتن به جلو وعقب و. . . - است. این تمرینات با شدت 50 تا 70 درصد حداکثر ضربان قلب به اجرا درخواهد آمد. تمرینات پیلاتس درسه وضعیت ایستاده،نشسته وخوابیده و بدون نیاز به تجهیزات خاصی برروی تشک انجام می شود. به منظور رعایت اصل اضافهبار، تکرار حرکات در هر جلسه نسبت به جلسه قبلی افزایش می یابد.
به طوری که تمرینات از 8 تکرار شروعشده و با 16 تکرار به پایان میرسد. در ابتدای هر جلسه بعد از فراهم آوردن مقدمات جلسه تمرین شامل چک کردن کنترل تنفس و نحوه درست ایستادن در کلاس پیلاتس - 5دقیقه - ، با انجام تنفس پیلاتس و حرکات کششی که همراه با توضیحات مربی است، شروع میشود 10 - دقیقه - .در پایان کلاس نیز سرد کردن و برگشت به حالت اولیه انجام می شود. تمرینات از سطح پایین شروع و به تدریج پیشرفت میکندتا وقتیکه آزمودنیها قادر باشند ستون فقرات خود را در موقعیتهای مختلف کنترل کنند. شدت تمرینات برای هر آزمودنی بر اساس آستانه تحملپذیری تمرین و درد افراد کنترل می شود. بهطوریکه با ادامه تمرینات، افراد بدون احساس درد یا خستگی، تمرینات را با تکرار بیشتر انجام دهند.
در هر جلسه، علاوه بر تمرینات جلسه قبل، تمرینات جدید نیز اضافه میشود. این امر از یک طرف موجب ایجاد انگیزش در آزمودنیها و از سوی دیگر، سبب حفظ اصل اضافهبار در تمرینات میشود. سرعت پیشرفت تمرینات برای همه آزمودنیها در یک سطح است و به آن ها توصیه میشود که تمرینات را تا جایی که احساس درد و ناراحتی نداشته باشند، انجام دهندبرنامه تمرینات به مدت هشت هفته به صورت سه جلسه در هفته و هر جلسه یک ساعت انجام شد. . بدینصورت که گروه تمرین حرکات موزون روزهای زوج هفته ساعت 18 الی 19 بعدازظهر و گروه تمرینات پیلاتس در روزهای فرد هفته ساعت 18 الی 19 به تمرین میپرداختند.
یافته ها - تجزیه وتحلیل داده ها -
در این بخش مقادیر بدست آمده از سه گروه کنترل، گروه حرکات موزون و گروه پیلاتس در پیشآزمون و آزمون نهایی مورد تجزیهوتحلیل قرارگرفتهاند. مقادیر عمومی سن، قد و وزن آزمودنی ها در گروههای آزمایش و کنترل با شاخص های آماری میانگین، انحراف معیار، کمترین و بیشترین مقدار توصیفشدهاند. همچنین از آمار استنباطی تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی، در سطح معناداریα =0/05× برای بررسی فرضیه تحقیق استفاده شده است. این محاسبات توسط نرمافزار SPSS نسخه 21 انجام شد و برای رسم نمودارها از نرمافزار EXCELL نسخه 2016 استفاده شد.
