بخشی از مقاله
چکیده
در پژوهش حاضر، به بررسی اثر 12 هفته تمرینات پیلاتس بر تعادل پویا وایستا بیماران زن مبتلا به مولتیپل اسکروزیس - - 20-50 پرداخته شد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی می باشد، جامعه آماری تحقیق حاضر، 48 نفر از بیماران زنی که به مراکز درمانی و انجمن ام.اس شهرستان دزفول مراجعه می کردند می باشد، برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و تحقیقات میدانی میباشد ابزار گردآوری دادهها دستگاه تعادل سنج ایستا وپویا بود. با بررسی مبانی نظری و یافته های پژوهش های قبلی، 3 فرضیه ارائه شد برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارspss استفاده شده است. تمامی فرضیه های پژوهش از طریق روش آماری تحلیل واریانس تایید شدند. نتایج حاکی از آن است که تمرینات پیلاتس برتعادل ایستاوپویاو بیماران زن دارای ام.اس.تأثیر دارد.
مقدمه
بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا به اختصار ام اس که در فارسی با عناوین تصلب متعدد، تصلب چندگانه و یا اسکلروز چندگانه آمدهاست را میتوان جزء شایعترین بیماریهای دمیلینیزاسیون سامانهی عصبی مرکزی - CNS - دانست - رسولی و همکاران، . - 1385 ام اس با درگیر شدن دمیلینیزاسیون در سراسر جسم سفید سامانهی اعصاب مرکزی و اغلب در ساقهی مغز، فضای پیشبطنی، التهاب اعصاب بینایی و طناب عصبی گردن پراکنده میشود - یاوری، . - 1388 مولتیپل اسکلروزیس - ام اس - یک بیماری مزمن پیشرونده و تخریب کننده میلین سیستم عصبی مرکزی میباشد که قطعات متعدد دمیلینه شده حاصل از این بیماری، سرتاسر ماده سفید را فرا می گیرد و عملکرد حسی و حرکتی را تحت تاثیر قرار میدهد - غفاری و همکاران .1387دمیلینه شدن و آسیب اکسونها سبب اختلال در انتقال پیامهای عصبی در نتیجه، بروز علایم عصبی میشود.علایم عصبی منعکس کننده محل درگیردر مغز یا نخاع هستند - شفیعی هنجنی ، - 1390؟ بحثهای زیادی در این زمینه وجود دارد که آیا این بیماری در تمام طول تاریخ، بشر را گرفتار میساخته است یا فقط از حدود 200 سال پیش برای انسانها مشکلساز شده است. اگر چه مدارکی از تاریخ باستان وجود دارد که نشانه-هایی از یک بیماری همانند ام اس را توصیف میکند، اما پزشکان مطمئن نیستند که آیا آن چیزی که توصیف شده است، همان بیماری ام اس بوده یا یک بیماری دیگر که در برخی از ویژگیها همانند ام اس میباشد. تمرینات ورزشی قسمتی از اجزاء توانبخشی بیماران ام اس است که به بهبود نشانههای بیماری و در نتیجه سلامت عمومی بیمار، و کمک به بهبود حالات روحی و افسردگی آنها کمک می کند - ریتبرگ1، . - 2005 هر چند جیم در مطالعه خود بیان می دارد سطح فعالیت بیماران مبتلا به ام اس به دلیل توصیه پزشکان، به منظور کاهش خطر تشدید خستگی و حرارت بدن در پایینترین سطح خود قرار دارد. او در ادامه با بررسی تحقیقات انجام شده قبلی، به این مطلب اشاره میکند که کاهش فعالیت بدنی موجب افزایش خطر پیشرفت بیماریهای قلبی عروقی، استئوپروز، ضعف و آتروفی عضلات، خستگی، افسردگی و اختلالات خواب میشود - جیم2،. - 2006 برنامههای ورزشی منظم و متعادل که به صورت روزانه انجام میگیرد میتواند موجب کاهش بروز بیماری قلبی عروقی گرددمعمولاً.
عدم تحرک و یا کاهش آن در بیماران مبتلا به ام اس زمینه را برای افزایش میزان کلسترول و تریگلیسرید فراهم ساخته و نهایتاً بستر مناسب را برای امکان بروز تعدادی از بیماریها آماده مینماید. بنابراین ورزش یکی از ارکان مهم برنامههای درمانی مبتلایان به ام اس است - میرشفیعی، . - 1387 در انتخاب نوع ورزش در بیماری ام اس باید به نکات خاصی توجه نمود زیرا نوع ورزشی که بتواند مناسب فرد مبتلا به ام اس باشد به شدت و وسعت بیماری و نیز سن و دیگر مشخصه های سلامت فرد بستگی دارد - میرشفیعی، . - 1387 تعیین سطح آمادگی هوازی بیماران ام اس میتواند به ایجاد یک پایه برای توسعه اهداف برنامه ورزشی منظم بیمار و در کل به همان اندازه به افزایش فعالیت بدنی بیمارکمک کند . بسته به سطح و ماهیت مشکل بدنی بیمار، ممکن است تنظیماتی در انتخاب نوع تمرین بیمار مورد نیاز باشد - موریسون3،. - 2008 مطالعات نشان داده اند که ورزش درمانی به صورت صحیح میتواند بربهبود این بیماران مؤثر باشد .از فواید ورزش درمانی برای بیماران مبتلا می توان به بهبود وضعیت جسمانی بیماران ،انجام بهتر فعالیت های روزانه ،سلامت روحی وروانی،تکمیل تاثیر درمان دارویی وکنترل بسیاری از علایم بیماری آنان اشاره کرد.درمطالعات نشان داده شده که تمرینات ورزشی ومداخلات تغییر رفتاری مبتلایان به بیماری ام .اس.،موجب تعدیل روند ناتوانی های حرکتی شده وعملکرد روانی آنهارابهبود می بخشد.ازجمله روش های تمرینی که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است تمرینات پیلاتس - علم کنترولوژی - می باشد - شاه نظر وهمکاران ،. - 1392محققان پی بردند تمرینات پیلاتس باعث بهبود تعادل و ناتوانی جسمانی وحتی کاهش خستگی درزنان مبتلا به ام .اس. می شودوذکر کردند که می توان از این تمرینات به عنوان یک درمان مکمل در کنار درمان های دارویی دیگر استفاده نمود - حسینی ،. - 1389همچنین در پژوهش دیگری نشان داده شدکه تمرینات پیلاتس دربیماران گروه تجربی درمقایسه با گروه کنترل منجر به بهبود وضعیت جسمانی افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس شده است - باتاجت4،. - 2009
بیان مساله :
مولتیپل اسکلروزیس - ام.اس. - یک بیماری خودایمنی،التهابی ومزمن است که به صورت ضایعاتی عصبی بامیلین تخریب شده ،درجسم سفید مغز ،طناب نخاعی واعصاب بینایی بروز می کند - عسگری ،. - 1386بیماری ام. اس .باعث آسیب غلاف آکسون می شود اگر چه ممکن است آسیب دیدن غلاف میلین تاحدودی ترمیم شود، اما هر گونه صدمه به آکسون دائمی است .اگر مغز نتواند آسیب های مسیر عصبی راخنثی کند ،ممکن است فعالیت های تحت کنترل آن عصب برای همیشه از دست برود - باتاگات1،. - 2009این بیماری به دوخصوصیت آن یعنی تعدد نواحی درگیر وپلاک ها ونواحی اسکلروزه شده اشاره دارد - شفیعی هنجانی وهمکاران،. - 2011رشته عصبی با روکش میلین سالم ،جریان عصبی راسریع وبدون اتلاف انرژی ودرمسیر مربوطه منتقل می کند واین مشکل امکان ایجاد حرکات موزون ، سریع وهماهنگ را از مبتلا سلب می کند. درواقع ام .اس. یک بیماری خود ایمنی است که درآن سیستم ایمنی بدن افراد به بافت های خود حمله می کندودرجریان بیماری میلین تخریب می شود ،میلین موادی از جنس چربی هستند که حفاظت وپوشش فیبرهای عصبی درمغز وطناب نخاعی رابه عهده دارد .میلین را می توان در سیستم های برق به عایق تشبیه کرد.زمانی که میلین صدمه دیده است پیام عصبی که درطول عصب منتقل می شود ممکن است آهسته بوده ویا مسدود شده باشد.محققین دقیقا نمی دانندکه چرامولتیپل اسکلروزیس دربرخی افراد بروز نموده ودر افراد دیگر رخ نمی دهد.ترکیبی از عوامل اعم از ژنتیک تاعفونت دوران کودکی می تواند درایجاد آن نقش داشته باشند.اگر چه مبتلایان به ام. اس .در یافتن راهی برای حل مشکلات ودست یابی به رویکردی جهت بهبود کیفیت زندگی وسلامت خود ،ناتوان هستند اماتمرینات ورزشی درافراد مبتلا به این بیماری رایج نیست وطبق بررسی های انجام شده تنها 6/28 درصد آنها ورزش را تصدیق کرده اند.این درحالی است که تمرین ورزشی با سلامت جسمی وذهنی افراد ارتباط دارد وبیمارانی که تمرین جسمانی داشته اند ،عملکرد اجتماعی بهتری داشته وتوانایی انجام وظایف خودرابهتر از قبل داشته اند - کاکیت2 وهمکاران ،. - 2010درطول دهه گذشته ،توصیه به ورزش دربین بیماران مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس معمول ترشده است و این به دلیل اثرات سودمندی است که اخیرا"در این بیماران به اثبات رسیده است .
بنابراین درحال حاضر یافته ها نشان می دهند که بدتر شدن یاتشدید یافتن تعدادی از علائم حسی که بیش از 40درصد بیماران بعد از ورزش تجربه کرده اند،زودگذر وموقتی است وبعد از نیم ساعت بعد از ورزش در85درصدبیماران به حالت طبیعی برمی گردد - داگلاس3 وهمکاران ،. - 2008 عمدهترین مشکلات مربوط به ام.اس؛ عدم تعادل ،خستگی، افسردگی، انقباضات عضلانی، درد، مثانه تحریکپذیر و اختلالات جنسی است لذا توأم شدن خستگی و افسردگی در این بیماری سبب کاهش تحرک و بنابراین تشدید انقباضات عضلانی و درد میشود. برای پیشگیری از این مشکلات، استفاده از راهکارهایی همچون برقراری روابط اجتماعی، آموزش، تمرینات ورزشی، حمایتهای رسمی و مداخلات دارویی ضروری است - عسگری و حاجی علی اکبری،. - 1386از میان ورزشهای متنوع ورزش پیلاتس تاثیرات مثبتی را بر جلوگیری از روند روبه رشد بیماری در بیماران گذاشته است. ورزش پیلاتس در سال 1920 به وسیله ژوزف پیلاتس معرفی و توسعه داده شد و در سال 1385 وارد ایران شد - عطری و شافی، . - 2007 این ورزش مجموعه ای از تمرینات تخصصی است که استفاده از فکر را جهت کنترل عضلات تشویق می کند. این امر تأکید بر توانایی وضعیت عضلات جهت حفظ تعادل بدن و حمایت از بهبود وضعیت ستون مهره ها دارد. این ورزش مجموعه ای از تمرینات تخصصی است که بدن و مغز را به گونه ای درگیر می کند که قدرت و انعطاف پذیری و استقامت را تحت تأثیر قرار می دهد.در مطالعه فریمن وهمکاران تحرک در بیماران ام اس پس از تمرینات پیلاتس بهتر شده بود و این نتیجه را در بر داشت که تعادل و تحرک در بیماران پس از تمرینات پیلاتس بهتر شده است.این روش تمرینی در وضعیت های ایستا - خوابیده ، نشسته ، ایستاده - و بدون طی مسافت، پرش و جهش انجام می شود و این مزیت را دارد که انجام این نوع فعالیت ها، خطر بروز آسیب های ناشی از صدمات مفصلی و عضلانی را که براثر انجام حرکات پرتابی ایجاد می شوند، کاهش می دهد - موسکولینو 4و کیپریانی، - 2004
