بخشی از مقاله
چکیده
بکارگیری سیستم تعمیرات و نگهداری - نت - یک سازمان، می تواند تاثیر چشمگیری در کاهش هزینه های فرآیند تولید محصول ایفا نماید. علاوه بر کاهش هزینه ها، سیستم تعمیرات و نگهداری یک سازمان بر سرعت فرآیند تولید، کیفیت محصول نهایی، قابلیت اطمینان و افزایش پویایی سازمان تاثیر گذار است. در ابتدای پیدایش تعمیرات و نگهداری، شرکت های تولیدی این فرآیند را به عنوان یک فعالیت اضافی در نظر گرفته و رویکرد منفی نسبت به آن نشان می دادند. با گذشت زمان تاثیر سیستم های تعمیرات و نگهداری بر کاهش هزینه های مستقیم و غیر مستقیم صنایع مشخص گردید و این تکنولوژی مورد توجه صنایع قرار گرفت.
اولین گام و اساسی ترین گام در تمامی سیستم های تعمیرات و نگهداری شناسایی تجهیز می باشد. برای شناسایی کامل تجهیز لازم است، نقش تجهیز در سیستم تولید، ورودی ها و محصولات تجهیز مورد نظر، و شرایط محیط که تجهیز در آن قرار گرفته است، مشخص باشد. مجتمع فولاد مبارکه به منظور افزایش تاثیر فعالیت های تعمیرات و نگهداری خطوط، اقدام به تهیه دیتاشیت برای کلیه تجهیزات خود نموده است. در این مقاله سعی بر آن است که در مورد دیتاشیت های تهیه شده، تاثیر آن ها بر فرآیند تعمیرات و نگهداری و کاهش میزان توقفات اطلاعات کامل ارائه گردد.
-1 مقدمه
امروزه اکثر صنایع با استفاده از تجهیزات پیچیده اقدام به تولید محصولات می نمایند. با افزایش هزینه و پیچیدگی تجهیزات، ناکارآمدی در بهره برداری از تجهیزات تاثیر شدیدی بر محصولات و سود نهایی شرکت ها دارد. مدریت عملکرد تجهیزات تبدیل به اولویت اساسی اکثر سازمان ها گردیده است. مدریت تجهیزات مراحل متعددی را سپری نموده است .
پیش از سال 1950 میلادی، مدریت شکست رایج بود. در این محدوده زمانی، تجهیزات تنها زمانی که کارایی خود را از دست می دادند، تعمیر می شدند. در این محدوده زمانی تجهیزات عموما برای افزایش میزان محصول تولیدی مورد استفاده قرار می گرفتند. از آنجایی که در این دوره کارگران ساده جایگزین سیستم های از کار افتاده بودند، به کارایی تجهیزات توجه ویژه ای نمی شد. اولین رویکرد علمی مدریت تجهیزات در دهه 1950 میلادی، مدریت پیشگیرانه ، رایج گردید .
در این بازه، فعالیت تعمیر و نگهداری پایه گذاری گردید، و تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه بر پایه زمان به صورت گسترده پذیرفته شد. در این دوره تلاش ها بر کاهش خرابی تجهیزات و عدم توقف بدون برنامه آن ها متمرکز گردید. در دهه 1960میلادی سومین مرحله در مدریت تجهیزات، مدریت بهره ور ، رایج گردید. مشخصه کلیدی این دوره تمرکز بر روی نگهداری و قابلیت اطمینان تجهیزات، علاوه بر آگاهی از هزینه تعمیرات و نگهداری آن ها می باشد. در دهه 1970 میلادی مدریت بهره ور فراگیر مورد استفاده قرار گرفت.
در این محدوده زمانی، گسترش تکنیک های تعمیرات و نگهداری برای منظور نمودن عوامل انسانی و طراحی تجهیزات، صورت پذیرفت. پنجمین مرحله، مدریت بهره ور فراگیر، نگهداری و تعمیرات پیشگویانه می باشد. این مرحله از مدریت تجهیزات از دهه 1980 میلادی تا اواسط دهه 1990 میلادی، با بکارگیری سیستم های مدریت و نگهداری کامپیوتری رایج گردید.
اولین گام و اساسی ترین گام در تمامی سیستم های تعمیرات و نگهداری شناسایی تجهیز می باشد. برای شناسایی کامل تجهیز لازم است، نقش تجهیز در سیستم تولید، ورودی ها و محصولات تجهیز مورد نظر، و شرایط محیط که تجهیز در آن قرار گرفته است، مشخص باشد. مجتمع فولاد مبارکه به منظور افزایش تاثیر فعالیت های تعمیرات و نگهداری خطوط، اقدام به تهیه دیتاشیت برای کلیه تجهیزات خود نموده است.] در [این مقاله سعی بر آن است که در مورد دیتاشیت های تهیه شده، تاثیر آن ها بر فرآیند تعمیرات و نگهداری و کاهش میزان توقفات اطلاعات کامل ارائه گردد
-2 دیتاشیت
در عصر تکنولوژی جامعه ای برتر است که دانش بالاتری جهت استفاده بهتر از منابع خود را داشته باشد. شرکت های پیشرو، شرکت هایی هستند که دانش محور بوده، ضمن افزایش توان اقتصادی توجه خاصی به افزایش دانش جهت بهبود و بقا دارند. استفاده از تجهیزات پیشرفته و مدرن، نه تنها مزیت استراتژیک برای بسیاری از شرکت ها در مقابل رقبای آن ها فراهم می نماید، بلکه در بسیاری از موارد برای ادامه حیات یک صنعت لازم می باشد. توسعه های اخیر در سیستم های اطلاعات و فناوری کامپیوتر منجر به ایجاد خلاقیت و نوآوری چشمگیری در زمینه تجهیزات صنعتی شده است .
در نتیجه، صنایع پیشرفته باید تجهیزات مدرن در حوزه فعالیت خود را شناسایی کرده و آن ها را به درستی با تکنولوژی های از رده تولید خارج شده جایگزین نمایند. این امر نیازمند داشتن اطلاعات دقیق از تجهیزات استفاده شده و تجهیزات به روز ارائه شده در یک صنعت می باشد.
برای جلوگیری از توقفات ناخواسته خطوط تولیدی، سازمان های پیشرفته نیازمند سیستم تعمیرات و نگهداری می باشند. از آنجایی که هزینه های نگهداری و تعمیرات، بخش عمده ای از هزینه های تولید را در بر می گیرد - حدود 15 تا 30 درصد هزینه تولید - ، لازم است سیستم تعمیرات و نگهداری به گونه طراحی شده باشد که علاوه بر آماده بکار بودن همیشگی قطعات از اتلاف منابع مالی سازمان جلوگیری نماید. برای تحقق این امر لازم است اطلاعات کافی از شرایط کارکر یک قطعه و شرایط نگهداری و تعمیرات آن موجود باشد.
مجتمع فولاد مبارکه در سال های اخیر اقدام به طراحی و تولید دیتاشیت برای کلیه قطعات خود نموده است. دیتاشیت های تهیه شده اطلاعات کامل قطعه به منظور جایگزینی دقیق آن با تکنولوژی های روز دنیا را دارا می باشند. همچنین اطلاعات شرایط بهینه کارکرد، شرایط محیطی مناسب، و الزامات نگهداری قطعه به منظور افزایش آماده به کاری تجهیزات در دیتاشیت های مذکور موجود می باشند. در ادامه به صورت مختصر قسمت های موجود در یک دیتاشیت توضیح داده می شوند.
عکس قطعه
عکس قطعه نصب شده در ناحیه، درون دیتاشیت قید می گردد.
اطلاعات پایه قطعه
در ابتدای هر دیتاشیت اطلاعات ارائه شده از طرف سازنده یک قطعه، وجود دارند. این اطلاعات مطابق با اطلاعات ارائه شده در کاتالوگ سازنده می باشند. کاتالوگ ارائه شده توسط سازنده نیز در این قسمت موجود می باشد.
شرایط محیطی و کاری قطعه
در این قسمت دما، میزان مقاومت در برابر آب و گرد و غبار، و دیگر شرایط کارکرد قطعه قید می گردد. در صورتی که محیط کاری مناسب برای کارکرد قطعه نباشد، قطعه مورد نظر توسط کارشناسان مجتمع فولاد مبارکه با مدل مناسب جایگزین گردیده و برای قطعه جدید فرآیند تهیه دیتاشیت انجام می شود. به عنوان مثال درصورتی که ولو استفاده شده در نواحی که میزان کلر موجود در آب زیاد می باشد، مقاوم در برابر کلر نباشند، کارشناسان مجتمع فولاد مبارکه اقدام به جایگزینی آن ها می نمایند.
تعیین روش های بازرسی و تعمیرات
مواردی که باید به صورت دوره ای بازرسی گردند، تعمیرات دوره ای مورد نیاز قطعه، و بازده های زمانی مناسب که قطعه نیاز به کالیبره شدن مجدد دارد، در این قسمت طبق استاندارد های جهانی و تجربیات کارشناسان نواحی مجتمع فولاد مبارکه قید می گردد. به عنوان نمونه سرویس های دوره ای و کالیبراسیون یک پروپرشنال ولو در این قسمت قید می گردد.
تعیین بازرسی های مورد نیاز قطعه خریداری شده
برای اطمینان از صحت و عملکرد مطمئن قطعه یدکی خریداری شده، لازم است بازرسی های مناسب قبل از شارژ قطعه به انبار بر روی قطعه خریداری شده، صورت پذیرد. تست های مورد نیاز در این قسمت دیتاشیت قید می گردد.
نقشه ها و استاندار های مورد نیاز
در صورتیکه برای شناخت، بهره برداری، تعمیرات، جایگزینی و یا خرید یک قطعه نیاز به نقشه فنی قطعه و یا استاندار خاصی باشد، این اطلاعات درون دیتاشیت قید می گردند. به عنوان نمونه برای شناخت یک چرخ دنده، وجود نقشه فنی آن ضروری می باشد.
لازم به ذکر است که دیتاشیت های تهیه شده بر روی یک بانک اطلاعاتی قابل دسترس برای کلیه بهره برداران قطعه، تکنسین های تعمیرات، مهندسین مشاور و طراح و دیگر افرادی که نیازمند اطلاعات قطعه می باشند، قرار دارند. همچنین در صورتی که هر یک از پرسنل پیشنهادی به منظور بهبود دیتاشیت های تهیه شده داشته باشند، می توانند آن را با واحد مهندسی مطرح نمایند، که به طبع آن اصلاحات لازم توسط واحد مذکور اعمال می گردد.
-3 کاربرد و مزایای دیتاشیت
بهبود فرآیند خرید و جلوگیری از ایجاد مغایرت
دیتاشیت باعث ایجاد یک زبان فنی مشترک بین تامین کنندگان و بهره بردار می گردد. در دیتاشیت بازرسی های مورد نیاز قطعه خریداری شده، تعیین گردیده است. با استفاده از بازرسی های موجود، قطعات تامین شده قبل از اینکه شارژ انبار های مجتمع فولاد مبارکه شوند، از لحاظ کیفیت مورد بررسی قرار می گیرند. معرفی دقیق قطعه و مشخص کردن متعلقات و بازرسی های مورد نیاز آن از نواقص موجود در خرید قطعات می کاهد. در شکل 1 میزان مغایرت های موجود در تامین قطعات یدکی مجتمع فولاد مبارکه بر حسب زمان نشان داده شده است. با توجه به شکل مذکور، میزان مغایرت های قطعات خریداری شده روند نزولی طی می کند. این موضوع نشان دنده تاثیر مثبت دیتاشیت بر فرآیند خرید قطعات یدکی می باشد.
شکل 1 میزان مغایرت های خرید قطعات یدکی
شناسایی،پایش و دسته بندی تخصصی قطعات یدکی
مجتمع فولاد مبارکه با استفاده از اطلاعات موجود در دیتاشیت، قطعات یدکی خود را به 67 گروه اصلی تقسیم بندی نموده است 33 - گروه قطعات دارای ماهیت برقی و 34 گروه قطعات دارای ماهیت مکانیکی - . همچنین قطعات مشابه، قطعاتی که دقیقا یکسان بوده و چندین موقعیت نصب در مجتمع فولاد مبارکه دارند، شناسایی گردیده و به ان ها یک کد شناسایی و یک موقعیت انبار واحد اختصاص داده شده است. این امر باعث کاهش هزینه های انبار داری می گردد.
افزایش بهروری خطوط مجتمع فولاد مبارکه
از آنجایی که حدود 30 سال از آغاز به کار مجتمع فولاد مبارکه گذشته است، بعضی از قطعات و تجهیزات موجود در خطوط آن منسوخ گردیده و یا بازده آن ها بسیار پایین است. کارشناسان طراح مجتمع فولاد مبارکه با استفاده از دیتاشیت های موجود - اطلاعات پایه قطعه، شرایط کارکرد قطعه، و ... - اقدام به جایگزینی این قطعات با تجهیزات مدرن می نمایند. شناسایی قطعات منسوخ و جایگزینی آن ها با تجهیزات مدرن باعث افزایش دانش کارشناسان طراح مجتمع فولاد مبارکه و به تبع آن افزایش توانمندی آن ها در بررسی طرح های توسعه گردیده است. از بین پیشنهاد های ارائه شده، طرح های توسعه که از تجهیزات مدرن و پیشرفته تر بهره می برند، انتخاب می شوند. استفاده از خطوط توسعه دارای راندمان بالا و مدرن باعث افزایش بهروری و بازده تولید سازمان می گردد.
بهبود فرآیند تعمیرات
کارشناسان تعمیرات مجتمع فولاد مبارکه با استفاده از اطلاعات موجود در دیتاشیت - نقشه فنی قطعه، استاندارد ها - ، اقدام به تعیین فاز های تعمیراتی لازم برای قطعه خراب می نمایند. تعیین دقیق فاز های تعمیراتی باعث تسهیل فرآیند تعمیر، افزایش کیفیت تعمیرات، و کاهش زمان تعمیرات می گردد.
