بخشی از مقاله
جکیده:
پس از یک دوره کاری زمانی برای ترمیم قطعات فرسوده شده و آسیب دیده ماشین در نظر گرفته می شود. در این خلال اقداماتی نیز جهت اصلاح عملکرد نامطلوب ماشین یا سیستم انجام می شود. این اقدامات به طور کلی اقدامات واکنشی و اصلاحی نامیده می شوند.گونه دیگر تعمیرات اقدامات پیشگیرانه است. اقدامات پیشگیرانه معطوف به عیوبی است که بروز آن قطعی است ولی زمان آن نامشخص؛ و در زمانی که احتمالا عواقب ناگواری برای ما خواهد داشت اتفاق خواهد افتاد. با جلوگیری از بروز این عیوب یا آسیبها یا حوادث می توان علاوه بر حفظ سلامت دستگاه از صرف هزینه های بیشتر جهت اقدامات واکنشی و اصلاحی خودداری کرد.
از ایراداتی که با اقدامات پیشگیرانه قابل اصلاحند می توان به عیوب برقی اشاره کرد که به مرور زمان پیشرفت می کنند و سرانجام در یک مرحله باعث خرابی کامل دستگاه می شوند. حتی با پایش میزان پیشرفت عیب می توان زمان مناسب برای تعمیر یا تعویض را تا حد ممکن به تاخیر انداخت چرا که با توجه به طولانی تر شدن دوره استفاده، هزینه تعمیرات به حداقل خواهد رسید.در این مقاله تلاش می شود فارغ از توجه به یک صنعت خاص نسبت به عملکرد قسمت برق و الکترونیک دستگاهها نگاهی از نوع تعمیرات پیشگیرانه داشته باشد و راهکارهای عملی در این خصوص ارائه دهد.
مقدمه:
الکترونیک سهم مهمی در پیشرفت ماشین آلات داشته است. راحتی کار، انعطاف پذیری و تضمین کار بیشتر از مزایای استفاده از وسایل الکترونیکی به جای انواع مکانیکی مانند انواع بادامک، جک و اهرم و جعبه دنده و نظایر آن است. قطعات الکترونیک در صورت استفاده مناسب طول عمر بالایی دارند و به ندرت خراب می شوند. با این حال عمر دراز مدت این قطعات هم می تواند روزی به سر آید و در شرایط ناخواسته باعث ایجاد توقف در فرایند کار شود. این مقاله نگاهی دارد به استهلاک قطعات الکترونیک و راه کارهای پیش گیری و محاسبه طول عمر مفید قبل از کار افتادن کلی.
شرح مقاله:
اصطلاحات:
قطعات الکترونیک: قطعات مورد استفاده در مدارات الکترونیک نظیر: خازن مقاومت
سیم پیج: مانند انواع ترانسفورمر، فیلتر نویز گیر فیوز و قطعات حفاظتی مانند NTC و PTC
کلید: جهت ایجاد اتصال پایدار
شستی: جهت ایجاد اتصال همزمان با تحریک رله و کنتاکتور: برقراری جریان بالا با استفاده از جریان کم
قطعات نیمه هادی نظیر دیود، ترانزیستور، آی سی، مازول های قدرت توقف: شرایط غیر معمول یک ماشین یا دستگاه بر اثر عملکرد ناقص یا متوقف یک قسمت آنهمان گونه که اشاره شد قطعات الکترونیک تضمین کافی برای یک سامانه با کارایی مطمین ارایه می نماید. با این حال قطعات به تدریج دچار فرسودگی می شوند که باید در دراز مدت آن را مد نظر قرار داد. در صورت بی توجهی به ایرادات الکترونیکی مدارات ممکن است حتی خطاهای سردرگم کننده ای در دستگاه به وجود آید و در نهایت باعث آسیب و توقف کامل دستگاه شود. با توجه به تنوغ قطعات الکترونیکی در این مقاله به اقلام مشهورتر الکترونیک پرداخته و از اشاره به اقلامی که ممکن است در الکترومکانیکی یا الکتریکی قلمداد شود خودداری خواهد شد.ایراداتی که ممکن است برای هر قطعه ایحاد شود:
-1 خازن:
با توجه به اینکه از روغن در ساختار خازنهای الکترولیت جهت ایجاد عایق استفاده می شود خشک شدن روغن باعث کاهش ظرفیت خازن می شود. در نتیجه مدار دچار اختلال در کار خود می شود با توجه به کاربردهای مختلف خازن بیشترین خرابی در کاربرد یک سو کنندگی خازن اتفاق می افتد.در بسیاری از دستگاه ها مانند منابع تغذیه سوییچینگ، راه اندازهای الکترونیکی نظیر اینورتر، کانورتر، سروو درایو و ... جریان متناوب توسط مدار یک سو ساز و خازن به جریان مستقیم تبدیل و خروجی وسیله متناسب با خواسته ما استحصال می شود.بعلاوه از این جریان صاف شده با استفاده از یک مدار RC ولتاژ لازم برای تامین تغذیه مدار کنترل سوییچینگ تامین و بلافاصله پس از روشن شدن مدار تغذیه خود را فراهم می کند.
این قسمت سوییچینگ در کلیه دستگاه های اشاره شده در بالا وجود دارد و باعث راه افتادن بقیه مدارات دستگاه نیز می شود.افت ولتاژ ناشی از فرسودگی خازن باعث می شود سطح ولتاژ مدار کنترل سوییچنیگ به حداقل لازم نرسد و در نتیجه دستگاه روشن نشود.چنانچه طراحی مدار و محاسبه ظرفیت و ولتاژ خازن مناسب بوده باشد به طور متوسط 10 سال عمر مفید خازنهای مورد استفاده خواهد بود. هر چند بنا به توصیه بعضی سازندگان پیشنهاد می کنند تعویض خازن بعد از هر دو سال انجام شود.در مداراتی که خازن به عنوان کوپلاژ طبقات تقویت کننده صوتی به کار می رود فرسودگی آن باعث افت کیفیت خروجی خواهد شد.در مداراتی که خازن در قسمت نوسان ساز مونوستابل یا استابل به کار می رود خرابی خازن باعث اختلال در کارکرد مدار خواهد شد.
