بخشی از مقاله
چکیده
امروزه تحقیق بیشتر پژوهشگران دربارهی خلاقیت میباشد. خلاقیت به ما کمک میکند که در بیشتر امور به پیشرفت دست یابیم حال آنکه ابتدای تمام پیشرفت ها به خلاقیت دانش آموزان برمیگردد.
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر روش بارش مغزی بر خلاقیت دانشآموزان است که این روش یکی از روش های مهم و اساسی برای افزایش توانایی دانش آموزان جهت مواجهه با مسائل جامعه کنونی آموزشی است که این روش دارای قوانین خاص ازجمله: ممنوع بودن انتقاد به اعضاء، ممنوع بودن قضاوت و ارزشیابی ایده ها، کمیت نظرات وایده ها، ترکیب نظرات و... است و دارای دو مرحله ی اجرایی می باشد که مرحله ی اول تولید ایده های نو و مرحله ی دوم قضاوت و ارزیابی است.
بهره گیری از این روش دارای مزیت ها، محدودیت ها و معایبی نیز هست که از جمله مزایای آن افزایش توانایی حل مسئله و کمک به دانش آموزان برای حل مسائلی که در طول درس و حتی در طول زندگی با آن مواجهه می شوند و افزایش خلاقیت دانش آموزان که نقش اساسی در زندگی آن ها دارد.
-1 مقدمه
با گسترش علم در جامعیت بشری تغییراتی به وجود آمده است که یکی از این تغییرات در عرصهی علم و تربیت است، در گذشته این مفهوم به طور فعلی نبود ولی با استفاده از روشهای مخصوص خودشان آنها را آموزش میدادند. امروزه جامعه ی ما نیازمند آموزش مهارتهایی است که با کمک آن بتواند همگام با توسعهی علم و فناوری به پیش برود
خلاقیت چیزی است که افراد خلاق از آن استفاده میکنند تا آثار خلاقانه به وجود بیاورند. اثر یا ایدهی خلاق به طور معمول، به عنوان اثر یا ایدهی اصیل و مناسب تعریف میشود. آثار خلاق شامل کارهای هنری و تئوریهای عملی و همینطور آثار نه چندان ملموس مانند: گفتوگوهای ابتکاری یا ایدههای تخیلی میشوند. خلق یک اثر بازسازی شده یا قالبی هر ، ترجمهی صفایی 3592 ، اندازه هم که از نظر صنعتگری ظریف محسوب شود، خلاقیت به حساب نمیآید
با پرورش خلاقیت در دانش آموزان می توان دیدگاه آنان را نسبت به محیط اطراف گسترش داد و بینش آنان را دقیق تر نگاه آنان را به طبیعت منطقی و روابط آنان با انسان ها را اخلاقی و انسانی تر نمود؛ بنابراین اگر قبول کنیم که بزرگترین سرمایه یک کشور نیروهای متفکر و خلاق آن کشور است هرگونه هزینه در عرصه پرورش خلاقیت دانش آموزان سرمایه گذاری بزرگ و ماندگاری است که دنیای فعلی ما را خواهند ساخت و آیندگان را ثمرات ارزشمند آن بیشتر بهرهمند خواهند شد .
پرورش خلاقیت دانش آموزان کار آسانی نیست و به اعتقاد، عزم راسخ و تعهد والدین و مربیان نیاز دارد. تمام کودکان نمونه های خارق العاده ای هستند آنها می توانند خلاق بوده و در بزرگی نیز می توانند خلاق باقی بمانند. در میان عناصر و عوامل مؤثر آموزشی، معلمان نقش کلیدی در پرورش خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ایفا می کنند. بنا به گفته استرانگ بهترین ملاک اثربخشی معلم هدایت یادگیری دانش آموزان است. درواقع معلم از راه آموزش در تجارب یادگیری دانشآموزان دخل و تصرف می کند تا بر یادگیری آنان تأثیر بگذارد
رشد فرایند اطلاعات سبب شده است که هر انسانی از تجربه و علم و دانش برخوردار باشد که دیگری فرصت کسب آنها را نداشته باشد. امروزه دانشمندان توانسته اند با استفاده از روشهایی به پیشرفت بخصوص در زمینهی تعلیم و تربیت دست یابند، یکی از این روش ها به خلاقیت مربوط میشود، دانشمندان دربارهی این مفهوم تعاریف متعددی ارائه داده اند که ما چند نوع از آن ها را ذکر میکنیم. خلاقیت مجموعه توانایی ها و ویژگیهای فردی است - گلیفورد1 - تفکری که به ابتکار، اندیشه و روش جدیدی میانجامد
بی شک نوآوری و خلاقیت در حیات فردی انسان اهمیت ویژهای دارد چنان که بیشتر دستاوردهای بشری از گذشته تا کنون حتی در آینده محصول خلاقیت هستند، تاریخ علوم و فنون به ویژه تاریخ خلاقیت اهمیت این موضوع را مشخص کرده است. فناوری خلاقیت و دستاوردهای پژوهشی و تجربه های دانشمندان مختلف در عرصههای مختلف بیانگر روشها و فنون برای رشد توسعهی خلاقیت هستند
جامعهی ما در صورتی به پیشرفت دست مییابد که ابتدا در عرصهی تعلیم و تربیت به پیشرفت دست یابد پس ما بایستی ابتدا این نوع ایدهها را روی دانش آموزان پیاده کنیم زیرا پیشرفت هر کشوری به دست همین دانش آموزان است. از سوی دیگر نیاز اساسی توسعهی علم، شکل گیری جامعهی علمی است که فضای هنجاری آن این توانایی را منتقل می کند که اعضای آن در عین احساس تعلق جامعهی علمی، خلاقیت های خود را بروز داده و توسعهی علمی را میسر سازد لذا به کارگیری روش های آموزشی مبتنی بر افزایش زمینهی تفکر خلاق از ضرورات هر کشوری محسوب میشود
با توجه به مطالب ذکر شده این نوشته در پی آن است که رابطهی تفکر خلاق و پیشرفت دانش آموزان را مورد بررسی قرار دهد.
امروزه روش های گوناگونی در خصوص یادگیری دانش آموزان به وجود آمده است که یکی از این روش ها مربوط میشود به خلاقیت و مهارت های زندگی. قبل از آنکه نقش خلاقیت و مهارتهای زندگی را در پیشرفت دانش آموزان مورد بررسی قرار دهیم ابتدا بایستی با خلاقیت و نقش آن در علم و دانش آشنا شویم
-2تعاریف گوناگون خلاقیت
خلاقیت مجموعه توانایی ها و ویژگیهای فردی است - گلیفورد3 - تفکری که به ابتکار، اندیشه و روش جدیدی میانجامد - رانکو و چاند. - 4 خلاق است و علاوه بر آن تحقیقات نشان میدهند که خلاقیت بر پیشرفت تحصیلی مؤثر است. سانتروک خلاقیت را به صورت زیر تعریف کرده است: توانایی اندیشیدن درباره امور به راههای تازه و غیرمعمول و رسیدن به راههای منحصربهفرد برای مسائل.
تورنس در یک تعریف جامع ازفرایند تفکر خلاق معتقد است که:تفکر آفریننده عبارت است از فرایند حس کردن مشکلات، مسایل، شکاف در اطلاعات، عناصر گمشده چیزهای ناجور، حدس زدن و فرضیه سازی در باب این کمبودهاو ارزیابی و آزمودن ای فرضها.
گاردنر - - 2008 نیز افراد خلاق را کسانی می داند که در حل مسائل چیره دست هستند تولید هنری دارند یا سؤالهای تازه مطرح خود پذیرفته میشوند. - . لوتانز - 2004 خلاقیت را به معنای به وجود آوردن تلفیقی از اندیشه و رهیافت افراد یا گروهها در یک روش جدید میداند. - استرنبرگ،2006، به نقل از عبدالملکی، - 1385 معتقد است که خلاقیت کاملاً چندوجهی است که در آن سبک تفکر، شخصیت، انگیزش و بافت محیطی تأثیر دارد.
-3 اهمیت خلاقیت
بی شک نوآوری و خلاقیت در حیات فردی انسان اهمیت ویژهای دارد چنان که بیشتر دستاوردهای بشری از گذشته تا کنون حتی در آینده محصول خلاقیت هستند، تاریخ علوم و فنون به ویژه تاریخ خلاقیت اهمیت این موضوع را مشخص کرده است. فناوری خلاقیت و دستاوردهای پژوهشی و تجربه های دانشمندان مختلف در عرصههای مختلف بیانگر روشها و فنون برای رشد توسعهی خلاقیت هستند
جامعه ی ما در صورتی به پیشرفت دست مییابد که ابتدا در عرصهی تعلیم و تربیت به پیشرفت دست یابد پس ما بایستی ابتدا این نوع ایدهها را روی دانش آموزان پیاده کنیم زیرا پیشرفت هر کشوری به دست همین دانش آموزان است. از سوی دیگر نیاز اساسی توسعهی علم، شکل گیری جامعهی علمی است که فضای هنجاری آن این توانایی را منتقل می کند که اعضای آن در عین احساس تعلق جامعهی علمی، خلاقیت های خود را بروز داده و توسعهی علمی را میسر سازد لذا به کارگیری روش های آموزشی مبتنی بر افزایش زمینهی تفکر خلاق از ضرورات هر کشوری محسوب میشود
-4 نقش آموزشو پرورش در شکوفایی استعدادها
امروزه آموزش وپرورش به عنوان نهادی در نظر گرفته می شود که ازیک طرف زمینه ساز رشد همه جانبه شخصیت دانش آموزان بوده و از طرف دیگر رشد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جوامع را نیز موجب می شود پس آنچه در این نظام بیشتر از همه باید به آن توجه شود دانش آموزان می باشند تمام فعالیتها و سیاستگذاری های آموزش وپرورش باید در راستای بهبود فرایند یادگیری و مهارت های زندگی دانش آموزان و بهبود خلاقیت و پیشرفت تحصیلی آنان به عنوان سازندگان آینده جامعه باشد .
امروزه نظام تعلیم و تربیت هر جامعه زیربنای توسعه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی آن جامعه به شمار میرود . بررسی عوامل پیشرفت جوامع پیشرفته نشان می دهد که همه این کشورها از آموزش توانمند، مؤثر و کارآمد برخوردارند. نهاد آموزشوپرورش عهده دار ایجاد زمینه مناسب برای رشد و شکوفایی استعدادها و توانایی هایی افراد است. بدیهی است که رسیدن به این هدف مستلزم برنامه ریزی های وسیع، جامع و حساب شده با توجه به اهداف، عمومی آموزش وپرورش هر جامعه است. - طالب زادگان، - 1391 هدف هرگونه فعالیت آموزشی ایجاد یادگیری است
در تبیین شناسایی موانع خلاقیت دانشآموزان از دیدگاه معلمان ازجمله - سیاسی، انعطاف، ابتکار و بسط - در سرتاسر جهان امروز آموزش تفکر خلاقانه بخش الزامی در برنامه آموزش برای کودکان شده است در حقیقت اشتیاق هر فردی به موضوع و آموزش خلاقیت مشاهده میشود . معلمان نقش مهمی در رشد کودکان خلاق و متعهد بازی میکنند و میتوانند مهارتهای خلاقیت و روشهای تفکر درباره مسائل و قوانین علمی برای تدبیر راههای جدید و نگرش به مسائل را آموزش دهند.
شناسایی موانع خلاقیت برای آموزش خلاقیت وجود مجموعهای از ویژگیها از قبیل انعطافپذیری، استقبال از ایدههای تازه، انرژی زیاد و شور و شوق برای زندگی، دوست داشتن دانشآموزان، چگونگی نگرش نسبت به خلاقیت، توانایی ارزشیابی درست از آموختههای دانشآموزان برای معلمان ضروری است سازمان آموزشوپرورش میتواند محیطی را فراهم آورد تا ترغیبکننده خلاقیت و نوآوری بوده و رشد و پرورش خلاقیت را میسر سازند و درنهایت وجود معلمان خلاق برای تأثیرگذاری و ایجاد انگیزه در افراد کوشا ضروری به نظر میرسد
اصطلاح مهارتهای زندگی به گروه بزرگی از مهارتهای روانی- اجتماعی و میان فردی گفته می شود که می تواند به افراد کمک کند تا تصمیمات خود را با آگاهی اتخاذ کنند، به طور موثر ارتباط برقرارکنند، مهارتهای مقابله ای و مدیریت شخصی خود را گسترش دهند و زندگی سالم و بارور داشته باشند. مهارتهای زندگی می توانند اعمال شخصی و اعمال مربوط به و نیز اعمال مربوط به محیط را طوری هدایت کنند که به سلامت بیشتر یعنی آسایش بیشتر جسمانی دیگران - روانی واجتماعی منجر شود
-4-1 روش
روش عبارت است از فرایند عقلانی یا غیرعقلانی ذهن برای دستیابی به شناخت و یا توصیف واقعیت. در معنای کلی تر، روش هرگونه ابزار مناسب برای رسیدن به مقصود میباشد. روش ممکن است به مجموعه راه هایی که انسان را به کشف مجهولات هدایت میکند
