بخشی از مقاله
چکیده
هدف: هدف کلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش مهارت حل مسئله مبتنی بر قصه گویی به شیوه بارش مغزی بر رشد مهارت های اجتماعی دانش آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی ناحیه دو شهرستان یزد می باشد.: این پژوهش به روش شبه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام یافت. جامعه ی آماری: شامل کلیهی دانش آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی مشغول به تحصیل در مدارس غیر دولتی شهرستان یزد به تعداد 722 نفر می باشند که درسال تحصیلی جاری به تحصیل اشتغال دارند. نمونه آماری: نمونه این تحقیق 40 نفر از دانش آموزان در دسترس بودند که به روش تصادفی، در دو گروه20 نفره آزمایش و گواه قرار گرفتند.
ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه مهارت های اجتماعی محقق ساخته شامل 40 سؤال بود که مهار ت های اجتماعی را مورد بررسی قرار می دهد. یافته ها: در تجزیه و تحلیل یافتههای تحقیق از آزمون تحلیلی کوواریانس چند طرفه استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن بود که قصه گویی در رشد مهارت های اجتماعی مربوط به همدلی، تصمیم گیری درست و معقول و برقراری ارتباط مؤثر با همسالان، در دانش آموزان تأثیر داشته است - کمتر از . - 0/05 اما بین قصه گویی و افزایش حس همکاری در دانش آموزان رابطه معناداری مشاهده نشد واژگان کلیدی: مهارت های اجتماعی، قصه گویی، مهارت های حل مسئله، روش بارش مغزی، دانش آموزان دختر.
.1 مقدمه
آماده کردن دانش آموزان برای مقابله با مسائل و مشکلات مطرح شده و آموزش آن ها برای جلوگیری از مشکلات از طریق پرورش مهارت های اجتماعی بخشی از رسالت آموزش و پرورش می باشد. در صورتی که کودکان فاقد برخورداری از سطوح مطلوب مهارت های اجتماعی باشند، در بزرگسالی با مشکلات عدیدهای در زمینه حسی، اجتماعی و سازگاری، به ویژه در زمینه هایی چون فقر خودباوری، رفتار ضد اجتماعی و معضلات رفتاری در کنار شکست های تحصیلی مواجه خواهند شد - جان بزرگی و همکاران، . - 1387 اهمیت انتخاب قصه و قصه گویی به شیوه بارش مغزی به عنوان روش آموزشی به دلایل زیر مهم می باشد:
- قصه گویی یک روش انعطاف پذیر است و شیوه بارش مغزی این امکان را فراهم می کند تا برای گروه های کوچک یا بزرگ، ردههای سنی مختلف و افراد با خصوصیات متفاوت بکار گرفته شود - فوکس و ایداس1،. - 2006
- قصه ها از زبان برای ترسیم تصویر در ذهن شنونده استفاده می کنند و از این طریق تفکر دیداری که از اجزاء مهم خلاقیت است را توسعه می دهند. هدف اصلی جلسات بارش مغزی هم برانگیختگی تفکر یک فرد بر اساس تفکر فرد دیگر است که موجب بیان ایده های جدید می شود هنگام کاربرد بارش مغزی روش هر گونه قضاوت وداوری درباره ی ایده های طرح شده توسط دیگران ممنوع است زیرا انتقاد ممکن است مانع ارائه ایده های نو وخلاقانه شود.
- بیان قصه به توسعه رابطه بین قصه گو و شنونده کمک می کند. و هنگام استفاده از روش بارش مغزی دانش اموز هم نقش شنونده وهم بازیگر را دارد ومعلم - قصه گو - کلاس را طوری هدایت می کند که دانشآموز را به حد اعلای فعالیت برای حل مسائل مطرح شده وا می دارد.
- قصه ها قادرند مفاهیم ارزشی و اخلاقی جامعه از قبیل همدردی، شجاعت، بخشندگی و صبر را منتقل کنند و از طریق تقویت و تنبیه جانشینی تمایز بین پیامد رفتارهای خوب و بد را نشان دهند.
- قصه ها می توانند بدون وارد شدن به حیطه شخصی فرد، بصورت غیر مستقیمی باعث رشد سوادآموزی عاطفی و درک اجتماعی بهتر گردند. قصه گویی به روش بارش مغزی دانش آموزان را قادر میسازد تا به تنهایی کار کند وخود را از کمک دیگران بی نیاز سازد یعنی با تغییر یافتن طرز رفتار معلم در رفتار دانش آموزان نیز تغییراتی ایجاد می شود.
- وقتی قصه ای شنیده می شود ذهن به صورت فعال درگیر می شود و کنجکاوی تحریک شده، و به انگیزه ای برای یادگیری تبدیل می گردد. مطالب آموخته شده از این طریق کمتر دچار فراموشی می شوند - توماس و کلیک2، . - 2007
با توجه به پیشینه ذکر شده و با توجه اهمیت و کاربرد مهارت های اجتماعی در زندگی روزمره و با توجه به ضرورت یادگیری مهارت حل مسأله و با توجه به تاثیر قصه گویی در تسریع هر نوع آموزش؛ لذا محققین بر آن شدند تا به بررسی آموزش مهارت حل مسأله مبتنی بر قصه گویی به شیوه بارش مغزی بپردازند و تأثیر آن را بر رشد مهارت های اجتماعی دانش آموزان مورد بررسی قرار دهند
.2 روش
جامعه، نمونه و ابزار اندازه گیری
ازآن جا که تحقیق حاضر به تعیین اثربخشی قصه گویی مبتنی بر مهارت حل مسئله به روش بارش مغزی بر بهبود مهارت های اجتماعی دانش آموزان دختر پنجم ابتدایی شهرستان یزد پرداخته است، روش تحقیق آن برمبنای مخاطب استفاده کننده از پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی به شمار می آید. روش تحقیق مورداستفاده بر مبنای هدف ،توصیفی می باشد. در این راستا، اطلاعات و داده های مورد نیاز از دو روش کتابخانه ای و میدانی - از طریق پرسش نامه - جمع آوری و با استفاده از آزمون های آماری تجزیه و تحلیل گردیده است. این تحقیق بر مبنای گردآوری و تحلیل داده ها از نوع پیمایشی و شبه آزمایشی، پیشآزمون –پسآزمون باگروه کنترل میباشد.جامعه ی آماری شامل همه ی دانش آموزان مقطع ابتدایی مشغول به تحصیل در مدارس ابتدایی غیر دولتی ناحیه دو شهرستان یزد به تعداد 722 نفر بود که درسال تحصیلی جاری به تحصیل اشتغال دارند.
روش نمونه گیری در این تحقیق، نمونه گیری در دسترس و تعداد نمونه هم 40 نفر از دانش آموزان دختر پایه ی پنجم بوده است. برای به دست آوردن نمونه با توجه به روش مورد نظر از بین مدارس ابتدایی غیردولتی ناحیه دو شهرستان یزد مدرسه تجلی دانش چهل نفر انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه کنترل قرار گرفتند. طی10جلسه ، قصه هایی با مضمون مهارت های اجتماعی بیان شد. دو هفته بعد از پایان جلسات آموزشی از گروه های آزمایش وکنترل پس آزمون های مهارت های اجتماعی گرفته شد. به منظور بررسی میزان اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله مبتنی بر قصه گویی به شیوه بارش مغزی بر رشد مهارت های اجتماعی، نتایج پیشآزمون و پسآزمون هردو گروه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
