بخشی از مقاله
چکیده
زبان معماری ، زبان تصویر است،زبان بیان اندیشه و ویژگی های ذهن که در ضمیر ناخودآگاه طراح انباشته شده است.کانسپت بیان تفکر به زبان فرم و فضا و آغازگر طراحی خلافانه است. برای تبدیل ایده های خلاقانه - متافیزیک - به ترسیمات قابل رویت مطلوب - فیزیک - نیاز به تاثیر پذیری مثبت از ضمیر ناخودآگاه طراح و فرهنگ بومی جامعه احساس می شود. هدف از نگارش این مقاله در ابتدا بررسی مبانی نظری، سپس بررس نقش ضمیر ناخود آگاه طراح و فرهنگ بومی جامعه در شکل گیری کانسپت معماری - ضمن بررسی نمونه ی موردی - می باشد. .
واژه های کلیدی: کانسپت، فرایند طراحی، ضمیر ناخودآگاه، فرهنگ بومی
مقدمه
معماری می تواند جهان را تغییر دهد و معماری خوب و عالی می تواند کیفیت زندگی مردم را بهبود بخشد. آفرینش یک اثر معماری همواره از حوزه های جامعه شناسی، روان شناسی، تاریخی ،فرهنگی، اساطیری اثر می پذیرد.از آنجا که اساس کار معماری، خلاقیت هنرمندانه است ، کانسپت معماری ، پر ارزش ترین بخش از کار معماری قلمداد می شود وملاک اصلی ارزیابی قدرت و ضغف معماری امروز در جهان به شمار می رود.امروزه و خصوصا از دهه 60 میلادی تاکنون، ارزیابی کانسپت در معماری، مساله مهم و تعیین کننده در ارزش دهی و ارزش گذاری در معماری است - محمودزاده، - 1386،چون کانسپت های ارائه شده در طرح های معماری تاثیر مستقیمی ازضمیر ناخودآگاه طراح و فرهنگ بومی جامعه می گیرد، این کانسپت ها باید هدف دار بوده و تاثیر پذیری مثبتی از موارد مذکور داشته باشد چرا که ما در جامعه نابسامان و آشفته ای زندگی می کنیم بنابراین، به جای آنکه این آشفتگی را منعکس سازیم، سعی کنیم نظمی فراتر از آن ایجاد کنیم.تصویر، از جمله ابزاری است که ما برای این کار استفاده می کنیم واعتقاد داریم که از طریق هنر تصویر، فرد به درک عمق این پیام نائل می شود.
مبانی نظری
ایده
ایده ها تفکراتی معین هستند که از مشاهدات مدارک و اندیشه برای ما حاصل می شوند.ایده، فکر محض و خالص است و عالی ترین دریافت از هر موضوع را شامل می شود و جوهره و چکیده ای است که در ذهن پدید می آید ،تلاش بر این است که از این ایده ، فکر یا کانسپت به یک نتیجه با فرآیندی برای تولید یک محصول معماری برسیم. در فرهنگ انتقادی ، علمی و فلسفی لالاند چند معنی برای ایده در نظر گرفته شده که یکی از آن ها به شرح زیر است :
ایده را از لحاظ زیبایی شناختی تصوری که پیش از ساخت شی می باید در ذهن تحقق پذیرد تعریف کرده اند و به صورت کلی ایده راصورت ویا الگویی دانسته اند که کارگر برای درست کردن طرحی که ریخته در نظر دارد، به زبان دیگر ایده آن چیزی است که باعث می شود اثری در ذهن هنرمند ساخته شود - لالاند، - 1377 - لوکوربوزیه پنج مرحله ی دست یابی به ایده را این گونه بیان می کند: .1 نگریستن .2 نظاره .3 دیدن .4تصور کردن .5 خلق
کانسپت
کانسپت ها، ایده هایی هستند که طراح آنها را به عنوان مبنای فرم دهی به فضا، بنا و سایت شناسایی می کند. »کانسپت« در لغت به معنی فکر، عقیده، تصور کلی و مفهوم است. کانسپت نوعی تعمیم سازی یا مجرد سازی و ساخته شده از یک نمایش ذهنی است. کانسپت چیزی است که در ذهن امکان پذیر و تصور کردنی است . فرهنگ آکسفورد در تعریفی کلی کانسپت را به عنوان ایده اصلی تعریف میکند که در پیوند با چیزی مجرد باشد. - کامل نیا،تغابنی، - 1388 »کانسپت« جوهره ی طراحی معماری است. زمانی ملاحظات فرمی و سپس ملاحظات عملکری در معماری تعیین کننده بودند.امروزه اهمیت یک ساختمان به کانسپت آن ،مفهوم وایده ی بنیادی وکلی آن است که به آن ارزشی بیش از ساختمان های معمولی می بخشد
تفاوت ایده و کانسپت
کانسپت ماهیت تفهیمی دارد و ایده ماهیتی تخیلی ،همه ی انسان ها کانسپت دارند و کانسپت ماهیتی از بیرون به درون دارد ، در صورتی که ایده ماهیتی ابداعی ، تخیلی و آفرینشی دارد و از درون به بیرون است ، ایده ها باعث پیدایش اثر هنری می شوند. منظور این است که یکA در محیط بیرون وجود دارد که فهمی را ایجاد میکند، مفهومی را که در ذهن ایجاد کرده a می نامیم. از اینa می توان هزاران ایده به وجود آورد. کانسپت کلی تر و عام تر است و می توان از آن بی شمار ایده استخراج کرد. کانسپت های زیادی در ذهن ما وجود دارد وآن ها را به شکل های مختلفی تاویل می کنیم ، آن بار ابداعی که برای تغییر شکل به آن اضافه می کنیم ایده ی هنری است، ایده ای که برای تولید هر اثر خلاقانه به آن احتیاج داریم
خلاقیت
فرهنگ توصیفی روانشناسی شناخت در تعریف خلاقیت می نویسد: خلاقیت به توانایی پیدا کردن راه حل های نامتعارف و با کیفیت بالا برای مسائل اطلاق می شود - آیسنک،1379،ص - 240 بر اساس این تعریف شخص خلاق کسی است که نسبت به اطلاعات مستقیم و داده هایی که در اختیار همه ی ما قرار دارد به شیوه ای جدید برخ.وورد می کند - ادواردز،1377،ص . - 34به عبارت دیگر خلاقیت توانایی پیدا کردن راه حل های غیر مشهور و جدیدی است که بهتر از راه حل های گذشته میتواند پاسخگوی نیازها و کاستی های مساله باشد ورتهامر شکستن - : - 1959Werthamer خلاقیت عبارت است از توانایی نگاه جدیدو متفاوت به یک موضوع وبه عبارتی فرایند و دوباره ساختن دانش خود درباره یک موضوع و به دست آوردن بینش جدید نسبت به ماهیت آن.
فرایند طراحی
فرایند طراحی شامل مجموعه ای از فعالیت های پیچیده ی ذهنی است که در مسیر شناسایی مسئله تا یافتن راه حل رخ می دهد. به گفته ی جان لانگ فرایند طراحی شامل سه مرحله تحلیل،ترکیب و ارزیابی می باشد، که در مرحله ی تحلیل ،تمام جزئیات مسئله ی طراحی از هم تفکیک شده و به صورت جداگانه تعریف می شوند در مرحله ی ترکیب با کنار هم نهادن این اجزا یک راه حل طراحی بدست می آید.
