بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف » شناسایی رابطه بین شاخص های عملکردی صندوق های سرمایه گذاری ریسک پذیر کسب و کار نوپا با توسعه کارآفرینی« انجام شد. به همین منظور فرضیه اصلی این پژوهش عبارت بود از: بین شاخصهای عملکردی صندوق های سرمایه گذاری ریسک پذیر کسب و کارهای نوپا با توسعه کارآفرینی رابطه معناداری وجود دارد. این پژوهش از نظر هدف جزو پژوهشهای کاربردی و روش تحقیق پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل 60 نفر از کارکنان کسب و کارهای نوپا در کشور ایران در سال 1395 بود. حجم نمونه آماری این تحقیق که تعداد 60نفر است با روش نمونهگیری سرشماری انتخاب شده است.
ابزار گرد آوری داده ها در این پژوهش دو پرسشنامه محقق ساخته است که میزان متغیرهای وابسته - توسعه کارآفرینی - را و متغیر مستقل - سرمایه گذاری ریسک پذیر - را می سنجد. آلفای کرونباخ پرسشنامه توسعه کارآفرینی جهت بدست آوردن پایایی برابر 0/83 است وآلفای کرونباخ اعتبار مقیاسهای سرمایه گذاری ریسک پذیر برابر با 0/89 است. همچنین روایی پرسشنامه ها توسط صاحبنظران و اساتید محترم مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است که با کمک نرم افزار اس پی اس اس 22 انجام شد.
یافته های پژوهش نشان داد که بین شاخصهای عملکردی صندوق های سرمایه گذاری ریسک پذیر کسب و کارهای نوپا با توسعه کارآفرینی رابطه مثبت و معناداری وجود داشت. پس نتیجه می گیریم که شاخص های عملکردی صندوق های سرمایه گذاری ریسک پذیر بطور مستقیم و معنادار با توسعه کارآفرینی رابطه دارد؛و در نهایت پیشنهاد می شود کسب و کارهای نو پا از منابع ارائه شده توسط صندوق های سرمایه گذاری مخاطره پذیر در مراحل مختلف فعالیت های قبل، حین و پس از راه اندازی خود استفاده نمایند و در جریان جدید ترین خدمات ارائه شده از طرف آنان قرار گیرند تا منجر به توسعه کارآفرینی در این کسب و کارها گردد.
مقدمه
تأمین مالی مناسب یکی از مشکل ترین و پیچیده ترین عناصر در فرآیند راه اندازی کسب و کارهای کارآفرینانه است که نقش بسیار مهمی را در راه اندازی و توسعه کسب و کارهای کارآفرینانه بر عهده دارد. راه های بسیاری برای تأمین مالی طرح های کارآفرینانه وجود دارد اما بهترین مورد برای ایشان سرمایه گذاری ریسک پذیر است. به صورت کلی این کارآفرینان در صورت تأمین سرمایه مورد نیاز، فعالیت خود را افزایش داده و در جهت سرمایه گذاری های موفق و سود آور گام بر می دارند و با ایجاد شرکت های نوپا و نوآور در جهت کسب بازدهی بالاتر، افزایش اشتغال، بهبود روندها و فناوری های گذشته و ... اقدام می نمایند.[1]
صنعت سرمایه گذاری ریسک پذیر از ابتدای دهه 80 هجری شمسی در کشور مورد توجه قرار گرفت و به تدریج سرمایه گذاری خطر پذیر روشی جدید برای تأمین مالی طرح های نوپا و کارآفرینانه در داخل کشور مطرح شد و در چندین سازمان و مرکز علمی کشور به طور جدی مورد پیگیری و توجه قرار گرفت [2] فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال چهره ی جهان و زندگی ما را دگرگون می کند. یکی از ابعاد تأثیر گذاری در خور توجه این فناوری پر شتاب و تحول، اقتصاد و تأثیر آن بر شکل گیری صنعت و فضاهای کسب و کار است.
بر آمدن مجموعه ای از شرکت های فناوری محور مانند گوگل، فیس بوک و تویتر طی دو دهه ی اخیر و رشد طوفانی آنها، نگاه ها را به شکل گیری پدیده ی تازه ای در عرصه ی کسب و کارهای نوپا آشنا کرد که بر اساس نوآوری و ایده های خلاقانه شکل می گیرد، عموماً متکی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند و به سرعت رشد می کنند. این پدیده های جذاب که به سرعت در سطح جهان در حال رشد هستند و به یکی از محورهای اصلی توجه برنامه ریزان و بخش های مؤثر در رشد اقتصادی پاره ای از کشورها بدل شده اند، کسب و کارهای نوپا نامیده شدند. این مجموعه تحولات و واقعیت نیاز کشور به رشد فضای کسب و کار نسل جوان و فعالیت بخش های غیر دولتی، لزوم توجه به این پدیده به عنوان یکی از جریان های تازه و بسیار فعال در حوزه کارآفرینی در جهان را مطرح کرده است.[3]
کارآفرینی یک فرایند است و کارآفرین فردی است که دارای ایده جدید بوده و از طریق فرآیند تأسیس و ایجاد یک کسب و کار - بنگاه اقتصادی - و قبول مخاطره، محصول یا خدمت جدیدی را در جامعه معرفی می نماید و می تواند بنگاه خود را در مسیر پر تلاطم تجارت و کسب وکار به موفقیت و پایداری برساند. در کشور ما نیز در شرایط کنونی با توجه به مشکلات سرمایه گذاری در اقتصاد کشور و بهره وری پایین و گرایش به تعدیل نیروی انسانی در سازمان های دولتی و همچنین نیل تازه واردان به عرضه کار و در نتیجه آن معضل بیکاری به نظر می رسد که توسعه کارآفرینی یک ضرورت جدی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی باشد.
معمولاً وقتی لغت »کارآفرینی« را می شنویم، ریسک کردن و خطر کردن را به یاد می آوریم. عدم اطمینان را ریسک تعریف می کنند. زمانی که می گویند شخص ریسک می کند، معمولاً تا میزان زیادی اطمینان دارد که از کارش نتیجه خواهد گرفت و تعدادی از موقعیت ها را نیز در نظر دارد که احتمال می دهد با حضور در یک یا چند تا از آنها به هدف و خواسته مطلوبش برسد. در مقابل آن ریسکی که کارآفرینان انجام می دهند در کنار عدم اطمینان است و این همان معنای »ریسک کردن« در مقوله کارآفرینی است که به واقع » خطر کردن« را نشان می دهد.
اهمیت سرمایه گذاران ریسک پذیر به این علت است که آنها تأمین کننده ارزشمندی برای شرکت های نوپا هستند و درک عمومی بر این است که تعداد سرمایه گذاران مخاطره پذیر یک شاخص نوآوری محسوب می شود. هدف اصلی از سرمایه گذاری مخاطره پذیر توسط کارآفرینان، دریافت سود فوری و سریع نیست بلکه آنها شرکت را حمایت می کنند تا ارزش سرمایه شان بالا برود و همچنین از این طریق ایجاد اشتغال نمایند. آنها از یک سو علاقمند به سرمایه گذاری در شرکت های کوچک و متوسط و نوآور هستند که رشد سریعی داشته باشند؛ بنابراین هر کارآفرینی که می تواند یک شرکت جدید و یا کسب و کار نوپا، راه اندازی کند، با این مسأله روبه رو است که سرمایه مورد نیاز را از کجا تأمین کند؟ یکی از بزرگ ترین چالش های کارآفرینان و مهم ترین مانع آنها برای راه اندازی کسب و کارشان کمبود منابع مالی برای تأمین نیازهای سرمایه ای است.
در این راستا از یک طرف تنوع زمینه های فعالیت شرکت ها و متفاوت بودن مقیاس و حجم منابع مالی مورد نیاز آنها و از طرف دیگر ریسک پذیری شرکت ها و موسسات سرمایه گذار و تأمین کننده مالی، پیچیدگی های این موضوع را دو چندان می کند. با توجه به تغییراتی که در سطوح مختلف فناوری های نوین کشور ایجاد شده و کشور را حداقل در منطقه خاورمیانه از نظر استعدادهای برتر، ممتاز و شایسته ساخته است؛ ضرورت بازبینی مجدد در سیستم های متنوع تأمین مالی کارآفرینی و حمایت از طرح های مفیدو پربازده کاملاً ضروری به نظر می رسد.. یکی از این ابزارها، توسعه و به کارگیری سرمایه گذاری خطر پذیر به عنوان روشی آزمون شده در کشورهای توسعه یافته برای تامین مالی شرکت های نوآور و نوپا می باشد .[4] فرآیند تأمین مالی برای کارآفرینان ممکن است سال ها به طول انجامد و کارآفرینان را از حرفه و کسب و کارشان منصرف نماید.
کمبود سرمایه گذاری عامل مؤثر در شکست بسیاری از کسب و کارها محسوب می شود.[5] سروستان و همکاران - 1395 - نشان دادند که موانع زیادی در شش بعد شخصیتی، مالی، قانونی، خانوادگی، علمی و تحصیلی، فرهنگی و اجتماعی بر کارآفرینی زنان در خوزستان تأثیرگذار می باشد.[6] نتایج نتایج تحقیق عیوض لو و چهارراهی - 1395 - نشان داد که بهترین روش تأمین مالی این گونه کسب و کارها، استفاده از صندوق های سرمایه گذاری خطر پذیر می باشد. این کسب و کارهای کوچک و نوپا نقش به سزایی در ایجاد اشتغال، فراهم ساختن بسترهای مناسب برای نوآوری و بهره برداری از منابع مالی کوچک دارند.
با توجه به اهمیت این بنگاهها در کشور و وجود موانع مالی که در نهایت منجر به تضعیف عملکرد آنها شده است، پرداختن به موضوع تأمین مالی برای رشد بنگاه های نوپا ضروری به نظر می رسد.[7] بنای شاهانی و همکاران - 1394 - نشان دادند که بین تمامی شاخص های صندوق سرمایه گذاری ریسک پذیر و عملکرد توسعه کسب و کار همبستگی مثبت وجود دارد و همچنین ویژگی های صندوق سرمایه گذاری مخاطره پذیر، تأثیر مثبت و معنادار بر توسعه کسب و کارهای دانش بنیان دارد.
[8] سعیدی - 1388 - در تحقیقی به بررسی سرمایه گذاران ریسک پذیر و توسعه کارآفرینی پرداخته و به شناسایی روش های تأمین مالی برای کارآفرینان و چگونگی سرمایه گذاری افراد مخاطره پذیر و ارتباط آن با توسعه کارآفرینی اقدام نمود.[5] نتایج تحقیق تیان1 و همکاران - 2014 - نشان داد که توسعه بازارهای سهام مشوقی برای نوآوری و توسعه بازارهای اعتبار مانعی برای نوآوری در صنایع کشورها محسوب می شود.[9] نتایج تحقیق لیان تی2 و همکارانش - 2014 - نشان داد که اندازه بخش مالی و فعالیت های سراسری بانک ها و بازار سهام اثر مثبتی را بروی اختراعات کاربردی اعمال می کند؛ و همچنین به این نتیجه رسیده اند که بخش بانکی نقش مهمی را در حمایت از فعالیت های نوآوری در کشورهای شرق آسیا ایفا می کند.[10]
با توجه به اهمیت پدیده کسب و کار نوپا و تأثیر آن در آینده جوانان کشور و براساس شواهد موجود این تحقیق ضمن معرفی نوپاها به بررسی ابعاد بسیار مهم و تأثیر گذار کسب و کارهای نوپا یعنی عنصر سرمایه و شیوه های سرمایه گذاری در آن می پردازد و به تغییر و تحولات زیر بنایی در ساختار سرمایه گذاری کسب و کارهای نوپا و لزوم ورود منابع مالی جدید و سرمایه گذاری ریسک پذیر به حوزه سرمایه گذاری کسب و کارهای نوپا تأکید می کند و تأثیر سرمایه گذاری ریسک پذیررا بر توسعه کارآفرینی در کشور بررسی و مطرح می کند و به این سؤال پاسخ می دهد که آیا بین سرمایه گذاری ریسک پذیر در کسب و کارهای نوپا با توسعه کارآفرینی رابطه وجود دارد؟
روش روش تحقیق، جامعه آماری و نمونه آماری
روش تحقیق در این پژوهش از لحاظ گرد آوری دادهها به روش توصیفی و از لحاظ نوع رابطه مورد بررسی همبستگی می باشد. با توجه به هدف و ماهیت اینتحقیق از نوع کاربردی است. از نظر اجرا از نوع زمینه یابی یا پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل 60 نفر از کارکنان کسب و کارهای نوپا است و نمونه آماری تعداد 60 نفر است که باروش نمونهگیری سرشماری انتخاب شده است.
ابزارگردآوری اطلاعات
پرسشنامه توسعه کارآفرینی: پرسشنامه توسعه کارآفرینی تعداد 95سؤال دارد و 8 ویژگی عمده کارآفرینان که در پرسشنامه سنجیده می شوند عبارتند از: .1 کانون کنترل .2 رؤیا پردازی .3 سلامت فکری .4 ریسک پذیری متعادل .5 توفیق طلبی .6 چالش طلبی . 7 تحمل ابهام .8 عملگرایی . این پرسشنامه با استفاده از طیف لیکرت از مبنای 4 درجهای اندازه گیری می شود که آزمودنی پاسخ خود را با زدن علامت ☑ در هر یک از گزینه های به ترتیب نمره های 4 و 3 و 2 و 1 داده شده پاسخ می دهند. شیوه نمره گذاری در این پرسشنامه به این ترتیب استاست که بهکاملاً موافقم نمره 4، نسبتاً موافقم نمره3نسبتاً، مخالفم نمره 2کاملاً، مخالفم نمره1اختصاص می یابد.
پرسشنامه سرمایه گذاری ریسک پذیر: پرسشنامه سرمایه گذاری ریسک پذیر تعداد 30 سؤال دارد که مؤلفه های -1 مشارکت در مدیریت کسب و کار نوپا -2 ارزیابی مدیریتی -3 خطرپذیری -3 مشارکت در مالکیت کسب و کار نوپا -5 انگیزه سودآوری -6 توجه به شرکتهای نوپا -7 مدیریت حرفهای -8 دیدگاه بلند مدت را می سنجد. این پرسشنامه با استفاده از طیف لیکرت از مبنای 4 درجهای اندازه گیری می شود که آزمودنی پاسخ خود را با زدن علامت ☑ در هر یک از گزینه های به ترتیب نمره های 4 و 3 و 2 و 1 داده شده پاسخ می دهند.
شیوه نمره گذاری در این پرسشنامه به این ترتیب استاست که بهکاملاً موافقم نمره 4نسبتاً، موافقم نمره3نسبتاً، مخالفم نمره 2کاملاً، مخالفم نمره1اختصاص می یابد. برای سنجش پایایی پرسشنامهها - سرمایه گذاری ریسک پذیر و توسعه کارآفرینی - در نمونه 18 نفری اجرا شده و مقدار آلفای آن محاسبه گردیده که آلفاکرونباخ مقیاسسرمایه گذاری ریسک پذیر 0/89 و آلفاکرونباخ مقیاس توسعه کارآفرینی 0/83بدست آمد. روایی پرسشنامهها نیز توسط اساتید محترم راهنما و مشاور مورد تأیید قرار گرفت.
شیوه تجزیه و تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل توصیفی دادهها، با استفاده از جداول آماری در نرم افزار آماری اس پی اس اس22 3 که در بردارنده فراوانی، درصد و نوع پاسخ میباشد انجام شد و نرمال بودن آزمون توسط آزمون کولموگروف-اسمیرنوف اندازه گیری شد. برای آزمون فرضیههای پژوهش، از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد.
یافته ها
برای آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده بود که نتایج آن در جداول شماره 10 تا1 نشان داده شده است:
فرضیه اصلی: بین شاخص های عملکردی صندوق های سرمایه گذاری ریسک پذیر کسب و کارهای نوپا با توسعه کارآفرینی رابطه معناداری وجود دارد. با توجه به نتایج به دست آمده کمتر شدن سطح معناداری بدست آمده - 0,05> 0,015 - از 0,05 دال بر تأیید فرضیه اصلی میباشد؛ و بین دو متغیر شاخص های عملکردی صندوق های سرمایه گذاری ریسک پذیر کسب و کارهای نوپا با توسعه کارآفرینی همبستگی با شدت ضعیف - 0,313 - وجود دارد.
فرضیه اول : بین مشارکت در مدیریت کسب و کار نوپا با توسعه کارآفرینی رابطه معنادار وجود دارد. با توجه به نتایج به دست آمده کمتر شدن سطح معناداری بدست آمده - 0,05>0,000 - از 0,05 دال بر تأیید فرضیه اول میباشد؛ و بین دو متغیر مشارکت در مدیریت کسب و کار نوپا با توسعه کارآفرینی همبستگی با شدت قوی - 0,630 - وجود دارد.
فرضیه دوم: بین ارزیابی مدیریتی کسب و کار نوپا با توسعه کارآفرینی رابطه معنادار وجود دارد.
