بخشی از مقاله
خلاصه
هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر مصرف مکمل کربوهیدرات در مقایسه با آب خالص بر سایتوکینهای پیشالتهابی - - TNF و - IL-6 پس از یک جلسه مسابقه رسمی در فوتبالیستهای مرد نخبه بود. بدین منظور تعداد 30 نفر از اعضاء تیم فوتبال صنعت مس رفسنجان به عنوان نمونههای در دسترس و هدفمند انتخاب شدند و بصورت تصادفی به سه گروه مصرفکننده کربوهیدرات، مصرفکننده آب خالص وگروه کنترل تقسیم شدند. آزمودنی-های گروه کربوهیدرات و آب خالص در یک مسابقه فوتبال رسمی به مدت 90 دقیقه شرکت کردند. گروه مکمل کربوهیدرات از محلول %8 به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن به میزان 300 سیسی برای در نیمه بازی و در فواصل منظم در طول بازی مصرف نمودند. گروه مصرفکننده آب خالص نیز همانند گروه کربوهیدرات به همان میزان آب خالص نوشیدند. نمونه های خونی 10 سی سی در قبل، بلافاصله و پس از 24 ساعت پس از مسابقه برای اندازه گیری سطوح سرمی انسولین گرفته شد. یافتههای تحقیق نشان داد که مصرف مکمل کربوهیدرات در فواصل منظم در طی فعالیتهای ورزشی طولانی و با شدت متوسط تا زیاد موجب تغییر و تقلیل بیشتر پاسخهای عملکردی و سایتوکینهای پیش التهاب TNF - و IL-6 میشود.
مقدمه
بدون شک فوتبال یکی از پر جاذبهترین ورزش ها در جهان است که صدها میلیون انسان علاقه مند را به خود مشغول کرده است. گفته میشود که کشور ما بیشترین طرفدار فوتبال را در قارهی آسیا دارد و از اینرو با کشورهای اروپایی و دیگر کشورهای صاحب نام در فوتبال رقابت میکند .[1] رسیدن به سطوح بالای عملکردی و حفظ آن یکی از اهداف آرمانی تمام بازیکنان است که نیاز به تعامل مجموعهای از عوامل جسمانی، فیزیولوژیکی، مهارتی و روانی است .[2] ورزش فوتبال از ورزش های پرشدت می باشد و آسیب دیدگی جزء لاینفک این ورزش است؛ بدون شک با شناخت بهتر عوامل و مکانیسم های آسیب زای این ورزش، پزشکان و مربیان تیم بهتر میتوانند برنامههای درمانی و بازتوانی را برای بازیکنان آسیب دیده طراحی کنند .[3] شواهد رو به افزایشی نشان می دهند سایتوکاین های پیش التهابی در پیش بینی و پیش گویی بیماری های قلبی - عروقی از حساسیت و دقت بیشتری برخوردار بوده و نقش مهمی در پاتوژنز آترواسکلروز دارند .[4] فعالیت ورزشی حاد روی پاسخ سایتوکاین ها و عوامل التهابی موثر می باشد که به شدت، مدت و نوع فعالیت بستگی دارد. فعالیت ورزشی حاد می تواند سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار دهد .[5] اینترلوکین - IL-6 - 6* و فاکتور نکروز تومور آلفا - TNF- - از جمله سایتوکاین هایی هستند که اعمال متعددی دارند. IL-6 بیشتر از هر سایتوکاینی در اثر ورزش تولید می شود. افرادی که میزان بالایی از IL-6 و TNF- را دارند احتمال مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی- عروقی در آنان مستقل از سن، جنس، شاخص توده بدنی و سابقه بیماری بالاتر است .[6]
بعد از فعالیت طولانی مدت و شدید تغییراتی در سیستم ایمنی بدن ورزشکاران پدیدار میشود که توأم با تخریب ایمنی سلولی و افزایش التهاب میباشد؛ به عنوان مثال، غلظت لنفوسیت ها پایین میآید و ایمنی ذاتی، تکثیر یاختهای لنفوسیت، سطوح ترشحی IgA کاهش می یابد، میزان نوتروفیل ها افزایش می یابد و حتی سطوح گردش خونی سایتوکینهای پیشالتهابی و ضدالتهابی تغییر می کند .[7] در همین رابطه، اندرسون و همکاران - 2010 - در تحقیقی به بررسی تغییر پاسخ سایتوکینها در دو مسابقه فوتبال با 72 ساعت زمان برگشت به حالت اولیه فعال بر روی زنان نخبه فوتبالیست پرداختند، آنها نمونه خونی را قبل از اولین مسابقه و 15 تا 20 دقیقه و 21، 45 و 69 ساعت بعد از مسابقه اول و 15 تا 20 دقیقه پس از مسابقه دوم گرفتند. نتایج نشان داد که میزان لکوسیت ها و نوتروفیل ها بعد از اولین مسابقه و دومین مسابقه افزایش پیدا کرد، همچنین آنها بیان داشتند که میزان TNF- و اینترفرون پس از 21 ساعت نرمال بوده است و همچنین پس از مسابقه دوم IL-12 و IL-6 و MCP-1 افزایش پیدا کرد .[8] بطور کلی مشخص شده است که فعالیت ورزشی شدید باعث سرکوب سیستم ایمنی میگردد و میتواند به عنوان عامل افزاینده خطر عفونت در ورزشکاران مطرح شود .[9] در همین رابطه محققین به بررسی راهکارهایی پرداخته اند که بتواند این اثرات مخرب ناشی از ورزش شدید را به حداقل برسد، به عنوان مثال، الیزابت و همکاران - 2009 - طی تحقیقی به بررسی اثر خوردن عسل شیرین بر اجرای فوتبالیستهای مرد و پاسخهای سایتوکینها به تمرینات در یک جلسه شبیه به مسابقه فوتبال به مدت 90 دقیقه پرداختند. آزمودنیها به سه گروه مصرفکننده عسل، مصرف کننده نوشابههای ورزشی و دارونما تقسیم شدند. نمونه خونی قبل و یک ساعت پس از تمرین گرفته شد و در نهایت عنوان کردند که میزان غلظت اینترلوکین - IL-1 - در گروه مصرفکننده نوشابههای ورزشی نسبت به بقیه گروهها افزایش بیشتری داشت و همچنین میزان غلظت IL-6 و IL-10 افزایش نشان داد و در گروه مصرف کننده عسل میزان این عوامل کمتر بود .[10] در این زمینه تحقیقات دیگری نیز انجام شده است که به بررسی عوامل تغذیه ای بر کاهش اثرات مخرب تمرین شدید بر سیستم ایمنی پرداخته اند و روی هم رفته در نظر گرفتن راهبردهای تغذیهای در مرحله برگشت به حالت اولیه برای اصلاح سرکوب ایمنی ناشی از تمرین به ورزشکاران توصیه شده است .[11] لذا با توجه به فراگیر بودن و محبوب بودن ورزش فوتبال و همچنین با توجه به متفاوت بودن نتایج تحقیقات قبلی و همچنین مبهم بودن مکانیسم های اثرگذاری ورزش های شدید بر سیستم ایمنی، تحقیق حاضر به دنبال بررسی تاثیر مکمل کربوهیدرات در مقایسه با آب خالص بر سایتوکینهای پیش التهابی - - TNF و - IL - 6 در فوتبالیست های مرد نخبه پس از یک مسابقه فوتبال می باشد.
مواد و روش ها
نمونه تحقیق حاضر شامل 30 نفر بازیکنان تیم فوتبال جوانان مس رفسنجان بود که در لیگ کشوری رقابت می کردند و بصورت تصادفی در سه گروه مصرف کننده کربوهیدرات، مصرف کننده آب خالص و گروه کنترل قرار گرفتند. آزمودنی های هریک از گروهها فاقد سابقه هرگونه بیماری بودند. قبل از شروع مسابقه از آزمودنیها اطلاعات مربوط به سن، قد، وزن، ثبت گردید. پروتکل ورزشی شامل یک مسابقه فوتبال بود که به مدت 90 دقیقه در ساعت 18 بعدازظهر اجرا شد. در 15 دقیقه اول و دوم از نیمه اول هر دو گروه - مصرف کننده کربوهیدرات و آب خالص - به میزان 150 سی سی مایعات مربوط به خود را نوشیدند و در نیمه دوم نیز همانند نیمه اول هر دو گروه - مصرفکننده کربوهیدرات و آب خالص - به میزان 150 سیسی برای هر 15 دقیقه و در مجموع 300 سیسی مایعات مربوط به خود را نوشیدند. گروه مکمل کربوهیدرات از محلول % 8 به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن و گروه مصرفکننده آب خالص نیز همانند گروه کربوهیدرات به همان میزان آب خالص نوشیدند. برای بررسی متغیرهای بیوشیمیایی 10 سی سی خون در سه مرحله یعنی پیش از شروع مسابقه و بلا فاصله بعد از مسابقه و 24 ساعت بعد از مسابقه صورت گرفت. سپس نمونه های خونی به مدت 30 دقیقه در دمای اتاق گذاشته شد تا لخته گردند و پس از سانتریفیوژ سرمگیری صورت گرفت. اندازه گیری IL-6 و TNF- با استفاده از کیت تجارتی ELISA انجام شد. از آمار توصیفی برای محاسبه شاخصهای توصیفی شامل میانگین، انحراف استاندارد و درصدها استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل آماری از واریانس عاملی با استفاده از طرح اندازه گیری مکرر - Repeated Measures - و همچنین برای مقایسه بین گروهی از آزمون تعقیبی توکی استفاده شده است.
