بخشی از مقاله
چکیده :
ارتباطات انسان ممکن است با ظهور فناوری دچار تغییراتی گردد .اما اخلاق به لحاظ پیوند عمیق با فطرت و نهاد آدمی دست خوش تغییرات و دگرگونی نمیگردد . روابط انسانی از پیچیدگی های خاصی برخوردار است و پی بردن به اصل وجودی شخصیت افراد به این سادگی ها نیست و در یک نگاه و چند برخورد نمی شود ادعا کرد که میتوانیم کسی را بشناسیم . در این مقاله سعی بر این است که گونه ای از زیبایی های اخلاق خوش را در قالب نکاتی کلیدی بیان کنیم که امید است مؤثر واقع گردد . همچنین احادیثی درمورد تأثیر اخلاق خوش در زندگی از نظر ائمه - ع - بیان شده است .
مقدمه و هدف :
روابط انسانی از پیچیدگی های خاصی برخوردار است و پی بردن به اصل وجودی وشخصیت افراد به این سادگی ها نیست و در یک نگاه و یا چند برخورد نمی شود ادعا کرد که می توانیم ولی فقط در موقعیت های گوناگون است که می توان افراد را سنجید .
در این پژوهش آیاتی از قرآن کریم در مورد تأثیر اخلاق خوش در زندگی و احادیثی از نظر ائمه - ع - مورد بررسی قرار داده ایم .
پیامبر اکرم - ص - فرمودنند :
ما یُوِضع فی میزان اَمری یَومَ القِیامَه اَفضَل مَن حُسن الخُلق - در روز قیامت هیچ عملی بهتر از خوش اخلاقی در ترازوی - اعمال - انسان قرار نمی گیرد . -
تئوری و پیشینه تحقیق :
حسن خلق در مفهوم وسیع به معنای اخلاق و اخلاق نیک و گستره وسیعی از علم اخلاق را در بر میگیرد . بهترین مردم را کسی دانسته که از همه خوشروتر ، نرم خوتر با دیگران انس و الفت بگیرند .
در روایات حسن خلق به مفهوم خاص آن یعنی خوش رویی ، نرم خویی و بهترین نشانه حسن خلق به مفهوم خوش رویی الفت پذیری است . ارتباطات انسانی ممکن است با ظهور فناوری های نوین دچار تغییراتی گردد اما اخلاق به لحاظ پیوند عمیق با فطرت و نهاد آدمی دستخوش تغییرات و دگرگونی نم گردد .
مواد و روش ها :
پژوهش حاظر با استفاده از داده های نگرشی قصد دارد ، یک مطالعه میدانی را در زمینه تأثیر قرآن کریم بر خوش خلقی و حسن خلق در زندگی را به انجام برساند . بنابر این ، این پژوهش با تکیه بر جهت گیری کاربردیو روش پژوهش کمّی ، قصد دارد تا به سوال اساسی پژوهش که چگونه خوش اخلاق شویم ؟ پاسخ دهد .
نتایج و بحث :
چگونه خوش اخلاق شویم ؟
هرگز نباید اینگونه تلقی کرد که برخی آدمها خوش اخلاق هستند و بعضی دیگر بد اخلاق و این ویژگی ها در درون آنها سرشته شده و تغییر ناپذیر است بلکه زندگی دنیا در جهت کوشش برای کسب اخلاق نیکو و مکارم آن است تا جایی که هدف بعثت پیامبر اکرم - ص - کامل کردن مکارم اخلاق معرفی شده است وهمین امر نشان میدهد که اخلاق انسان تحت تأثیر تعاملات با دیگران تغییر خواهد کرد در اینجا به برخی از نکات اخلاقی مؤثر در انسان اشاره می شود .
اخلاق با اعتقاد قلبی همراه باشد - حسن خلق افسار مهار کننده ی خودبینی - خود خواهی - غرور و لجاجت است که زندگی و در کنار هم بودن را آسان و قابل تحمل می سازد تأثیر پذیری حسن خلق در اعمال زمانی میسر است که با ایمان و اعتقاد قلبی همراه باشد . در غیر این صورت ظاهر سازی و نمایش از جانب یک فرد به دیگران دیر یا زود برملا می گردد و مایه ی سقوط و تباهی فرد و جامعه می شود .
اخلاق باید در کنار ایمان به خدا و مبدإ هستی باشد تا ارزش آفرین گردد . اخلاق خوب زمانی مایه ی برتری و شرافت انسانی است که منطبق بر اصول اخلاقی و همراخ با فطرت خداگرایانه بشری باشد و دین نیز چیزی جدای از آن نیست .
خوش خلقی معیاری دارد و هرگز نمی توان محبت را بدون حساب و کتاب نثار این و آن کرد مثلا در مورد برخورد با کفار نباید خوش اخلاقی پیشه نمود . این اصل اخلاقی به صورت دو قاعده دینی »تولی و تبری « در فروع دین اسلام آمده است .
تولی : یعنی دوستی با دوستان خدا تبری : یعنی دشمنی با دشمنان خدا و بیزاری جستن از آنان خوش اخلاقی نباید مانع اجرای احکام الهی گردد .
گاهی مواقع برخورد تند و قاطعانه با کسانی که به حریم امن و آسایش دیگران لطمه می زنند لازم است برخورد توأم با اخلاق خوش هرگز مناسب آنان نیست و باید بدون اغماض حکم خدا را در موردشان جاری ساخت . در مورد تربیت فرزند نیز هم چنین است در این موردهم باید با کودکان خوش اخلاق بود و هم گاهی به خاطر سهل انگاری به صورت مقطعی محبت و اخلاق خوش را از آنان دریغ نمود تابه اشتباه خود پی ببرند . امام علی - ع - حسن خلقک یخفف االله حسابک اخلاقت را نیکو کن تا خداوند حسابت را آسان کند .
قرآن به مناسبت های مختلف درباره ارزش حسن خلق سخن گفته است ، نظیر این آیات : - و با مردم ] به زبان خوش سخن بگویید.
