بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی این پژوهش تاثیر مالکیت نهادی بر تقسیم سود با توجه به تجزیه و تحلیل مبتنی بر تئوری نمایندگی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. برای این منظور، تعداد 125 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی بین سال های 1389 تا 1393 و با استفاده از روش نمونه گیری حذفی سیستماتیک به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شدند. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها پژوهشی است توصیفی - غیرآزمایشی - . تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار Eviews8 صورت پذیرفت. نتایج نشان داد مالکیت نهادی بر سود تقسیمی آتی تاثیر می گذارد. علاوه بر این، مالکیت نهادی بر سود تقسیمی آتی در شرکت هایی با جریانات نقدی آزاد مثبت و فرصت های سرمایه گذاری پایین، مدیریت سود بالا و رقابت محصول بالا اثرگذار می باشد. در مجموع نتایج نشان از اثرگذاری مالکان نهادی بر سیاست های تقسیم سود آتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه قلمرو زمانی پژوهش دارد.
مقدمه
سازمان های امروزی به منظور کاهش تضاد میان سهامداران و مدیریت بر جداسازی مالکیت از مدیریت تأکید دارند. لذا، با افزایش تعداد سهامداران و به ویژه سهامداران عمده، سعی می کنند بر تصمیم گیری های مدیریت نظارت داشته باشند. البته، زمانی که درصد مالکیت نهادی به اندازه کافی بالا باشد، نظارت مالکان نهادی، مانع از عملکرد ضعیف مدیران خواهد شد . منظور از ساختار مالکیت، مشخص کردن بافت و ترکیب سهامداران یک شرکت است.
صرف نظر از چارچوب قانونی، ساختار مالکیت شرکت ها نیز می تواند ایجاد و توسعه مدل حاکمیت شرکتی را تحت تأثیر قرار دهد. ساختار مالکیت دو بعد دارد: تمرکز مالکیت و هویت سهامداران. هویت سهامداران شامل مالکیت نهادی، مالکیت مدیریتی، مالکیت دولتی و مالکیت خانوادگی است و تمرکز مالکیت به حالتی اطلاق می شود که میزان قابل ملاحظه ای از سهام شرکت به سهامداران عمده یا اکثریت تعلق داشته باشد . لذا پژوهش حاضر در پی یافتن شواهد تجربی جهت پاسخ به این سوال اصلی تحقیق است که آیا تاثیر مالکیت نهادی بر تقسیم سود با توجه به تجزیه و تحلیل مبتنی بر تئوری نمایندگی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد؟
فرضیه های پژوهش
با توجه به مطالب ارایه شده در مبانی نظری، فرضیه پژوهش حاضر به صورت زیر تدوین می شوند:
➢ مالکیت نهادی بر سود تقسیمی آتی تاثیر می گذارد.
➢ مالکیت نهادی بر سود تقسیمی آتی در شرکت هایی با جریانات نقدی آزاد مثبت و فرصت های سرمایه گذاری پایین تاثیر می گذارد.
➢ مالکیت نهادی بر سود تقسیمی آتی در شرکت هایی با مدیریت سود بالا تاثیر می گذارد.
➢ مالکیت نهادی بر سود تقسیمی آتی در شرکت هایی با رقابت بازار محصول بالا تاثیر می گذارد.
روش پژوهش
روش پژوهش این تحقیق از نظر ماهیت و محتوا از نوع همبستگی است، که با استفاده از داده های مستخرج از صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به تحلیل رابطهی همبستگی میپردازد. انجام این پژوهش در چهارچوب استدلال قیاسی - استقرایی صورت خواهد گرفت. علت استفاده از روش همبستگی کشف روابط همبستگی بین متغیر ها است. تحقیق همبستگی یکی از انواع تحقیقات توصیفی است. در پژوهش حاضر ابتدا همبستگی بین متغیرهای پژوهش را مورد آزمون قرار داده و در صورت وجود همبستگی بین متغیرهای پژوهش اقدام به برآورد مدلهای رگرسیونی چندگانه خواهیم نمود. از سوی دیگر پژوهش حاضر از نوع پس رویدادی - نیمه تجربی - است، یعنی بر مبنای تجزیه و تحلیل اطلاعات گذشته و تاریخی - صورتهای مالی شرکتها - انجام میگیرد.
همچنین این پژوهش از نوع مطالعه ای کتابخانه ای و تحلیلی- علی بوده و مبتنی بر تحلیل داده های تابلویی - پانل دیتا - نیز میباشد. پژوهش ازحیث هدف کاربردی و از حیث روش توصیفی- همبستگی قلمداد می شود.
جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1389 تا 1393 می باشند. در این پژوهش جهت دستیابی به نمونه گیری از روش حذف سیستماتیک استفاده شده است. بدین منظور، کلیه شرکت های جامعه آماری که دارای شرایط زیر بوده اند به عنوان نمونه انتخاب و بقیه شرکت ها حذف شده اند:
1. نام شرکت تا پایان سال 1393 در فهرست شرکت های پذیرفته شده در بورس درج شده باشد.
2. شرکت عضو شرکت های خدماتی و بیمه و بانک ها و هلدینگ نبوده باشد.
3. پایان سال مالی شرکت در دوره بررسی 12/29 بوده باشد و طی دوره تغییر نداده باشد.
4. شرکت وقفه معاملاتی بیشتر از 6 ماه نداشته باشد.
5. اطلاعات مربوط به شرکت در بازه زمانی موردنظر در دسترس و کامل باشد.
باتوجه به شرایط ذکر شده، 125 شرکت در دوره زمانی 1389 تا 1393 به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. در مجموع تعداد 762 سال-شرکت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
