بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی اثر محلول پاشی پرولین و سوپر اکسید دیسموتاز بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم سورگوم دانه ای تحت شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار به صورت 2 آزمایش مستقل تحت اعمال تنش خشکی و بدون اعمال تنش خشکی اجراشد. عامل اصلی شامل 3 تیمار - عدم محلول پاشی، محلول پاشی پرولین با غلظت 2/5 در هزار و محلول پاشی سوپر اکسید دیسموتاز با غلظت 3 در هزار - و عامل فرعی شامل سه رقم سورگوم دانه ای - کیمیا، High 700yield، - 900Human بود. در آزمایش تنش، با ظهور پانیکول آبیاری قطع شد.نتایج نشان داد در شرایط تنش آبی وزن صد دانه، تعداد بوته در واحد سطح و عملکرد نسبت به عدم تنش کاهش یافت. محلول پاشی با پرولین و سوپر اکسید دیسموتاز موجب افزایش وزن صد دانه و عملکرد شد. رقم تاثیر معنیداری بر تعداد دانه در پانیکول، تعداد بوته، وزن صد دانه و عملکرد داشت. اثر متقابل محیط و محلول پاشی تنها بر عملکرد معنیدار بود.
واژگان کلیدی: رقم، محلول پاشی، تنش، عملکرد و اجزای عملکرد
مقدمه
گیاهان در تنش های محیطی از قبیل خشکی، شوری، گرما و غیره از طریق ذخیره مواد تنظیم کننده اسمزی با این تنش ها مقابله می کنند. در برخی از گیاهان در مراحل اولیه تنش کم آبی چندین اسید آمینه افزایش می یابدکه با ادامه کم آبی فقط اسید آمینه پرولین بیشتر تجمع و ذخیره می شود - عباس زاده، . - 1386 معاونی - 1390 - با با بررسی مقاومت به تنش خشکی در گیاه سورگوم علوفه ای گزارش داد: فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدانت تحت تاثیر تنش خشکی نسبت به شاهد به طور معنی داری افزایش می یابد و همچنین میتوان سطح فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت را به عنوان پارامتر مهم جهت تعیین گونه های مقاوم به خشکی در سورگوم علوفه ای تشخیص داد. سی دی کو و همکاران - 2015 - گزارش کرددند : محلول پاشی پرولین روی برنج ارتفاع گیاه و تعداد دانه های پر شده در خوشه که تحت تاثیر تنش شوری قرار گرفته را افزایش دادند.
مواد و روش ها
آزمایش به صورت طرح کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار به صورت 2 آزمایش مستقل تحت اعمال تنش خشکی و بدون اعمال تنش خشکی اجراشد. عامل اصلی شامل 3 تیمار - عدم محلول پاشی، محلول پاشی پرولین با غلظت 2,5 در هزار و محلول پاشی سوپر اکسید دیسموتاز با غلظت 3 در هزار - و عامل فرعی شامل سه رقم سورگوم دانه ای - کیمیا، 700High yield، - 900Human بود. در آزمایش تنش با ظهور پانیکول آبیاری قطع شد. در نهایت صفات مربوط به عملکرد و اجزای آن اندازهگیری شد.
نتایج و بحث
رقم high yeild700 بدون اثر تنش و هم در شرایط تنش بیشترین تعداد دانه در پانیکول را به همراه رقم Human 900 دارا بود.هم چنین رقم کینیا در شرایط تنش و بدون تنش کمترین تعداد دانه در پانیکول را دارا بود - جدول . - 3 دیگر اثرات بر این صفت تاثیر معنیداری نداشتند - جدول . - 1 اثر محیط و رقم و محلول پاشی بر وزن صد دانه معنی دار شد. در بین اثرات متقابل اثر متقابل محیط و رقم معنی دار شد - جدول. - 1 میانگین وزن صد دانه بدون تنش خشکی2/08 گرم و در اثر تنش خشکی 1/9 گرم می باشد - جدول . - 2 محلول پاشی با پرولین بیشترین تاثیر در وزن صد دانه دارد که اختلاف معنی داری با کاربرد سوپراکسید دیسموتاز ندارد ولی با عدم محلول پاشی اختلاف معنی داری را نشان داد - جدول . - 2 رقم کیمیا با بیشترین وزن صد دانه اختلاف معنی داری با رقم900 human نشان داد - جدول . - 2 در رقم900 human بدون تاثیر تنش خشکی با 2/26 گرم ،بیشترین وزن صد دانه و همین رقم تحت تاثیر تنش خشکی با 1/75 گرم کمترین وزن صد دانه اندازه گیری شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد ، اثر محیط و رقم بر تعداد بوته در واحد سطح معنیدار می باشد. و در بین اثرات متقابل ، اثر متقابل محیط و رقم در سطح احتمال پنج درصد معنی دار
