بخشی از مقاله
چکیده
تعداد 80 راس تلیسه و گاو چند بار زایش کرده بر اساس شکم زایش برای مطالعه منابع کربوهیدرات در جیره های پیش از زایش بلوک بندی شدند.جیره 1 شامل کربوهیدرات با نشاسته سریع تجزیه در شکمبه - گندم غلطک شده - به میزان18/55 درصدو جیره 2 شامل کربوهیدرات با تخمیر کند در شکمبه - دانه ذرت آسیاب شده - به میزان 18/55 درصد بودند. جیره ها به صورت TMR دو بار در روز به گاوها داده می شدند. . محاسبات آماری با PROC MIXED از نرم افزار SAS انجام شد. داده های حاصل از زمان های متوالی به صورت تکرار شده - REPEATED - MEASURES تجزیه واریانس شد.
با وجود افزایش تولید شیر و پروتئین شیر با جیره حاوی گندم، تفاوت معنی داری در تولید و ترکیب شیر مشاهده نشد - - p< 0/05 .تفاوت معنی داری در بروز ناهنجاری های متابولیکی مشاهده نشد - . - p< 0/05 فراسنجه های تولید مثلی با جیره حاوی گندم بهبود یافت و تفاوتها معنی دار بود - . - p>0/05 نتایج حاصل از این آزمایش نشان می دهد که دانه گندم می تواند به عنوان یک ماده خوراکی مفید و سالم و بدون به مخاطره انداختن سلامتی حیوان در جیره های پیش از زایش گاوهای هلشتاین استفاده شود.
کلمات کلیدی: کربوهیدرات، نزدیک زایش، گاوهای شیری
مقدمه
انتقال گاوهای شیری از وضعیت خشک غیرشیرده و آبستن به شیرده غیرآبستن همراه با تغییرات شدید متابولیکی، هورمونی و ایمنی است - اورتن و والدرون . - 2004 از 21 روز پیش از زایش تا 21 روز پس از زایش، گلوکز و انرژی قابل متابولیسم مورد نیاز 2 تا 3 برابر افزایش می یابد - دراکلی - 2001 و این افزایش نیاز در شرایطی است که حیوان در این دوره ِوبه ویژه در هفته آخر آبستنی با کاهش شدید خوراک مصرفی 20 - تا 40 درصد - و نرخ کند افزایش خوراک مصرفی پس از زایش مواجه است - هایرلی و گرومر . - 2004 در نتیجه ذخایر انرِژی بدن آزاد شده و گاو در تعادل منفی انرِژی قرار می گیرد.
برای تامین گلوکز مورد نیاز و حفظ کلسیم خون و ایمنی، گاو متکی به سازش های فیزیولوِژیکی و متابولیکی است. در شرایطی که گاو قادر به کنترل تعادل فیزیولوِژیکی نباشد ناهنجاری های متابولیکی و بیماری های عفونی حیوان را تهدید می کنند و منجر به کاهش تولید شیر و تداوم شیردهی و تولید شیر سالانه، کاهش عملکرد تولیدمثلی و افزایش هزینه های درمانی و زیان اقتصادی می شوند - باتلر 2005 ، دراکلی . - 1999راه کارهای مختلف تغذیه ای و مدیریتی برای موفقیت در انتقال راحت گاوها از این دوره پیشنهاد شده است - اورتن و والدرون . - 2004 یکی از روش ها که توجه متخصصان تغذیه را به خود جلب کرده است افزایش انرژی جیره از طریق منابع کربوهیدرات غیر الیافی برای افزایش ماده خشک مصرفی و افزایش غلظت گلوکز و انسولین و کاهش اسیدهای چرب استریفه نشده خون و در نتیجه کاهش تعادل منفی انرژی در این دوره می باشد - رابلو و همکاران 2003،مینور و همکاران 1998، دن و همکاران 1999 و وندار و همکاران . - 1999
تلاش ها برای انتقال اثرات مثبت جیره های پر انرژی در پیش از زایش به پس از زایش با موفقیت همراه نبوده است. باوجود این که فرضیه ها صحیح است اما پاسخ ها متفاوت بوده و تکرار پذیر نیست. به دلیل این که مقدار نشاسته قابل تخمیر در شکمبه بر حسب مقدارماده خشک مصرفی و منبع وسطح کنسانتره مصرفی فرق می کند - فیرکینز و همکاران - 2001 و در اکثر آزمایشات انجام شده در پیش از زایش از ذرت به عنوان منبع کربوهیدرات قابل تخمیر در شکمبه استفاده شده است شاید درچنین شرایط فیزیولوژیکی که ماده خشک مصرفی حیوان پایین بوده و نرخ هضم وعبور مواد هضمی در شکمبه سریع بوده - شرلی و پارک - 2003، چنین منابع کربوهیدراتی کند تجزیه در شکم به - هانتینگتون - 1997 با عبور به قسمت های پس از شکمبه نتوانسته اند جمعیت باکتری های شکمبه ای تولید کننده اسید لاکتیک و به دنبال آن باکتری های مصرف کننده اسید لاکتیک را که در پس از زایش با مقدار کنسانتره زیاد افزایش می یابند، تغییر دهند.
بنابراین به نظر می رسد در چنین شرایطی استفاده از منابع نشاسته ای با تخمیر بالا در شکمبه با هدف تغییر الگوی تخمیر و تولید پیش ماده های گلوکز - پروپیونات، لاکتات و اسیدهای آمینه - و افزایش جمعیت باکتری های مصرف کننده لاکتات در پیش از زایش بتواند برای کاهش تعادل منفی انرژی و کاهش ناهنجاری های متابولیکی و بیماری های عفونی در نزدیکی زایش مفید باشند.هدف در این تحقیق بررسی منبع کربوهیدرات با تخمیر سریع در شکمبه در جیره های پیش از زایش روی عملکرد تولید مثلی و تولید و ترکیب شیر و بروز ناهنجاری های متابولیکی می باشد.
مواد و روش ها
طرح آزمایشی، گاوها و تیمارها تعداد 80 راس گاو هلشتاین آبستن نزدیک به زایش - 46 راس تلیسه و 34 راس گاو زایش کرده - بر اساسشکم - تلیسه ها و گاوهای زایش کرده - بلوک بندی شدند تا اثرات دو جیره با منابع کربوهیدرات با تخمیر پذیری متفاوت شکمبه ای مطالعه شود. حیوانات با جیره های آزمایشی از 24/13±7/73 روز - دامنه 10 تا - 38 مانده به زایش مورد انتظار تغذیه شدند و پش از زایش همه حیوانات با یک جیره تغذیه شدند - جدول. - 1 جیره های آزمایشی بر پایه دو منبع کربوهیدرات با تخمیر متفاوت نشاسته در شکمبه - گندم و ذرت - با انرژی و پروتئین مشابه با نرم افزار CPM تنظیم شدند.
در پیش از زایش همه حیوانات تا 7 روز مانده به زایش مورد انتظار به صورت گروهی و آزاد تغذیه شدند و از 7روز مانده به زایش مورد انتظار تا 7 روز پس از زایش، 36 راس به صورت انفرادی و بقیه به صورت گروهی تغذیه شدند. جیره ها به صورت کاملا مخلوط شده - TMR - در پیش از زایش دو بار در روز و در پس از زایش سه بار در روز به حیوانات داده می شد.روش های نمونه برداری و تجزیه شیمیایی پیش از شروع آزمایش از خوراک های مورد استفاده نمونه برداری انجام شد و ماده خشک، پروتئین خام،چربی خام و ماده آلی با روش های - AOAC - ، الیاف نامحلول در شوینده خنثی - NDF - و اسیدی - ADF - با روش ون سست و همکاران - - و نیتروژن نامحلول در شوینده خنثی - ADIN - و نیتروژن نامحلول در شوینده اسیدی - ADIN - با روش لسیترا و همکاران - - تعیین شدند.
کل کربوهیدرات غیر الیافی - NFC - به صورت کسر مجموع پروتئین خام، NDF تصحیح شده برای پروتئین، چربی خام و خاکستر از 100 محاسبه شد. با تنظیم جیره ها و پیش بینی خوراک مورد نیاز روزانه حیوانات آزمایشی، خوراک های مورد استفاده به صورت جداگانه ذخیره شد تا در تمام مدت آزمایش جهت کاهش نوسانات ماده خشک از همان خوراک ها استفاده شود.هر روز پیش از خوراک دهی صبح باقی مانده خوراک قبلی جمع آوری، توزین و نمونه برداری می شد.بخشی از هر نمونه برای تعیین ماده خشک استفاده می شد و مابقی منجمد می شد تا به صورت هفتگی مخلوط گردد و ترکیب شیمیایی مخلوط تهیه شده تعیین گردد.
خوراک مصرفی روزانه گاوهایی که به صورت گروهی و انفرادی تغذیه شده بودند اندازه گیری شد. وزن بدن گاوها در شروع آزمایش و در روز پس از زایش و هفته سوم پس از زایش تعیین شد. نمره وضعیت بدنی - BCS - از شروع تا پایان آزمایش به صورت هفتگی و در زمان زایش توسط سه نفر کارشناس به طور جداگانه تعیین می شد و میانگین نمره سه نفر ملاک عمل قرار می گرفت.شیردوشی شش بار در شبانه روز انجام می شد و شیر دوشیده شده در هر نوبت اندازه گیری می شد و یک بار در هفته از شش دوشش متوالی نمونه گیری انجام می شد و بر اساس وزن شیر هر نوبت با هم مخلوط می شد.
نمونه های شیر در ظروف حاوی دی کرومات پتاسیم برای تعیین چربی، پروتئین، لاکتوز، تعداد سلول های بدنی - SCC - ونیتروژن اوره ای شیر - MUN - به آزمایشگاه ارسال می شد.گوساله ها بلافاصله پس از تولد از مادر جدا می شدند و در روز اول تولد به میزان 10 درصد وزن بدنشان آغوز دریافت می کردند. وضعیت سلامتی مادر و گوساله و نحوه زایمان ارزیابی و ثبت می شد. وزن گوساله و جفت و مدت زمان خارج شدن جفت پس از زایش ثبت می شد. ناهنجاری های متابولیکی تشخیص - کلتون و همکاران 1998 - ،درمان و ثبت می شد. سخت زایی و ادم پستان ارزیابی و نمره دهی می شد.
تا 10 روز پس از زایش مشاهدات روزانه گاوها و ارزیابی ها انجام می شد. این ارزیابی ها شامل؛ رفتار گاوها، درجه حرارت رکتوم، پری شکمبه، شکل و رنگ مدفوع، ترشحات رحمی،بقایای جفت یا جنین، ظاهر پستان و ترشحات پستانی بودند. در پیش از زایش از گاوهایی که به صورت انفرادی تغذیه می شدند نمونه های ادرار برای تعیین pH گرفته می شد.فراسنجه های تولید مثلی پس از زایش شامل؛ تعداد روزهای باز، تعداد تلقیح برای هر آبستنی و روزها تا نخستین تلقیح تعیین شد.تجزیه آماری از 80 راس تلیسه و گاو زایش کرده فقط 68 راس تجزیه آماری شدند. ده راس کمتر از 10 روز و یا بیشتر از38 روز در آزمایش بودند و 2 راس دوقلو زا بودند که از آزمایش حذف شدند.
داده های به دست آمده در پیش و پس از زایش جداگانه تجزیه آماری شدند. محاسبات آماری با رویه مختلط - PROC MIXED - از نرم افزار SAS انجام شد. داده های حاصل از زمان های متوالی به صورت تکرار شده - - REPEATED MEASURES تجزیه واریانس شد. مدل های آماری مختلفی استفاده شد.مدل کلی شامل؛ میانگین، جیره های آزمایشی ، شکم زایش، زمان اندازه گیری - هفته یا روز بستگی به متغییر - و اثرات متقابل 2 و 3 طرفه زمان با اثرات ثابت بود. باقی مانده ها و گاوهای داخل جیره و شکم زایش اثرات تصادفی بودند. گاوهای داخل جیره و شکم زایش در معرض سه ساختار کوواریانسی قرار گرفتند: . Unstructured Covariance, Autoregresive order 1, Compound Symmetry ساختار کوواریانسی که کمترین Akaikes Information Criterion را داشت استفاده شد.
اندازه ها در شروع آزمایش - وزن بدن، نمره وضعیت بدنی، تعداد روزهای آزمایش در پیش از زایش - به عنوان متغیر کمکی در مدل وارد شدند.داده های تکرار نشده در زمان نیز با استفاده از رویه مختلط از نرم افزار SAS تجزیه آماری شدند. مدل کلی شامل؛ اثرات جیره های آزمایشی، شکم زایش و اثر متقابل جیره آزمایشی در شکم زایش بود. برای تمام نتایج تجزیه واریانس، حداقل مربعات میانگین و انحراف معیار میانگین ها گزارش شدسطح معنی دار بودن آماری در p<0.5 و روند تمایل معنی داری در p<0.15 اعلام شد.
