بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر مطالعه تاثیر مصرف مکمل زینک و تمرین بر تغییرات سطوح CRP در بازیکنان نخبه مرد کاراته بود. بدین منظور 24 مرد کاراته کار به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه تمرین همراه با مکمل 12 - نفر - با - میانگین سن 24.3±4.2 سال ، وزن58.±9.3کیلوگرم، درصدچربی25.4±4.5و 21.4±2.7BMI، و گروه تمرین بدون مکمل 12 - نفر - با میانگین سن 26 4.5، وزن 55/5 6.5، 23.1 2 BMI، درصد چربی 27.8 3.3 تقسیم شدند. آزمودنیها به مدت 8 هفته تمرینات کاراته را 90 - دقیقه در هر جلسه، 3 جلسه در هفته، 85 – 65 درصد حداکثر ضربان قلب - انجام دادند.گروه تمرین- مکمل به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن 5 میلی گرم مکمل زینک به مدت 6 – 4 روز در هفته به مدت 8 هفته و گروه تمرین در مدت مشابه دارونما - نشاسته - مصرف کردند. نمونه های خونی به منظور بررسی CRP قبل از شروع دوره و به منظور از بین رفتن آثار حاد آخرین جلسه ی تمرین 24 ساعت پس از فعالیت جمع آوری شدند. به منظور مقایسه میانگین های پیش آزمون و پس آزمون درون گروهی از t همبسته و برای مقایسه بین گروهی از t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که در گروه مکمل – تمرین و گروه تمرین در پایان هفته ی هشتم غلظتCRP کاهش معناداری داشت . - P 0/05 - اختلاف بین قبل و بعد از تمرین در گروه تمرین با مکمل و تمرین معنادار نبود ولی نتایج نشان داد میزان سطوح CRP در گروه تمرین با مکمل کاهش بیشتری داشت. از یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت که مصرف مکمل و تمرین باعث کاهش سطوح CRP در بازیکنان نخبه مرد کاراته می شود، به طوری که مکمل زینک عملکرد سیستم ایمنی و ضداکسایشی ورزشکاران را بهبود می بخشد.
مقدمه
آترواسکلروز بیماری قلبی پیشرونده ای است که از دوران کودکی شروع می شود و در سنین بالا بروز می کند و عامل اصلی مرگ و میر در دنیای کنونی به شمار می رود - . - 2 بنابراین، پیش بینی بیماری عروق کرونر قلب - CHD - در درمان و پیشگیری از پیشرفت بیماری اهمیت فراوانی دارد. انجمن قلب آمریکا اعلام کرده است گسترش بیماری قلبی عروقی زمینه ای التهابی دارد و التهاب عمومی نقش محوری در توسعه و پیشرفت آترواسکلروز ایفا می کند. تمایل روز افزون به صنعتی شدن همراه با اجرای بی رویه طرح های مختلف صنعتی منجر به ایجاد زندگی پرتنش، گرفتاری شغلی و به خصوص بی تحرکی در زندگی شهری گردیده است - . - 4 این وضعیت همراه با بیماریهای مختلف از جمله پرفشار خونی، اختلالات خونی،کاهش قدرت جسمانی و توان کاری افراد و به ویژه افزایش روزافزون بیماریهای قلبی عروقی از جمله آترواسکلروز، آنژین صدری ،سکته قلبی ناشی از تغذیه نامناسب ، عدم رعایت بهداشت محیط و بی تحرکی است . - 3 - در این میان، بیماری های قلبی عروقی و از همه مهم تر اختلالات عروق کرونر یکی از علل اصلی مرگ و میر در دنیای صنعتی امروز به شمار می رود و به همین خاطر پیش بینی می شود که بیماری غالب سالهای آینده جوامع بشری باشد - . - 15 تغیرات پاتولوژیک آترواسکلروز از دوران کودکی آغاز و طی چند مرحله در سنین بالاتر بروز می کند - . - 20 شناخت عوامل موثر در پیدایش بیماری قلبی عروقی می تواند نقش مهمی در پیشگیری از پیشرفت بیماری داشته باشد. شناخته ترین این عوامل عبارتند از سن، جنس، LDL-C بالا، سیگار کشیدن، پر فشار خونی، دیابت و بی تحرکی. هر چند این علل نمی توانند علت خطر همه بیماریهای قلبی عروقی باشند، لذا محققان دنبال شناسای شاخص هایی هستندکه با دقت و حساسیت بیشتری خطر بیماری های قلبی عروقی را پیش بینی کنند - . - 9 در مطالعات و پژوهش های گذشته بیشتر تاکید بر میزان چربی به عنوان عامل شناسایی افرادی که در معرض مشکلات قلبی عروقی استفاده می شود.
در سال 1998 در کنفرانس قلب آمریکا اندیشه زمینه های التهابی آتروژنز و نقش التهاب و شاخص های پلاسمای التهاب برای پیش گویی خطر اختلالات قلبی عروقی معرفی شدند - . - 16 پروتئین واکنشی - CRP - C از گلیکو پروتئینهای محلول در پلاسماست که به دنبال آسیب بافتی ، عفونت، التهاب ، سوختگی و یک سری واکنش مرحله حاد وارد عمل می شود آزاد شدن سایتوکینها به عنوان عوامل تنظیم کننده کلی و موثر در پاسخ های التهابی، موجب تحریک و ترشح CRP از کبد می شود. هم چنین دیده شده در افراد با سطح CRP پایین، احتمال ابتلا به سکته قلبی نصف افراد با CRP بیشتر است. از طرفی از مقادیر CRP به روش بسیار حساس hs-CRP می توان به عنوان قوی ترین پیش گویی مستقل ابتلا به این دسته بیماری ها استفاده کرد. از آن جا که نقش التهاب در پاتوژنز بیماری های قلبی عروقی ممکن است یکی از سازوکارهای کاهش بیماری های قلبی عروقی باشند بنابراین توجه به اثرات سودمند فعالیت ورزشی و کاهش شاخص های التهابی پژوهشگران حوزه علوم ورزشی به ویژه فیزیولوژی ورزشی و طب ورزشی را به سمت این گونه راهکارهای علمی در کاهش بیماریهای قلبی عروقی و پیشگیری ار آن سوق داده است. لذا نتایج برخی مطالعات حاکی از آن است که ارتباط معکوسی بین شاخص التهابی CRP و میزان آمادگی قلبی تنفسی در مردان و زنان وجود دارد - . - 5 نیم رخ اجرای فعالیت بدنی طی مطالعات 20 ساله نشان می دهد که مردان و زنان غیر فعال پس از روی آوردن به شیوه زیستی فعال و کاهش وزن دارای CRP به مراتب پایین تری در مقایسه با افراد کم تحرک همتای خود بوده اند. فعالیت شدید موجب افزایش حاد hs-CRP سرمی می شود که به دلیل پاسخ التهابی در مواجهه با استرس ناشی از آن است این افزایش حاد به سطح آمادگی، شدت و مدت فعالیت ورزشی وابسته است. تمرینات ورزشی اثر 2 گانه ای بر CRP دارند که شامل اثر حاد یک یا 2 نوبت ورزش بر افزایش CRP به واسطه تداوم فعالیت های طولانی می باشد.
با توجه به اینکه رشته های برخوردی، بی هوازی و کوتاه مدت مستلزم تنش مکانیکی زیادی هستند احتمال دارد ضربات و برخوردهای مکرر در این رشته ورزشی موجب ایجاد التهاب مزمن در این ورزشکاران می شود که این موضوع شاید موجب رهایی عوامل التهابی - از جملهIL- 6و - TNF شده و باعث میشود میانگین CRP در افراد ورزشکار بیشتر از غیر ورزشکار باشد.کاراته کاران در حین و پس از تمرین و مسابقات، با التهاب شدید روبه رو می شوند و سیستم دفاعی بدن آنها به شدت تحریک می شود. به نظر می رسد شدت زیاد این ورزش و درگیری عضلات بزرگتر و کوچکتر بدن - عضلات دست و عضلات پا - در ورزش کاراته، این ورزش را از دیگر ورزشها متمایز می کند بنابراین احتمال فشار بیشتر به دستگاه قلب و عروق وجود دارد . - 2 - تمرینهای ورزشی سخت مانند تمرینها و مسابقاتی که ورزشکاران حرفه ای انجام می دهند، اکسیژن مصرفی و تولید رادیکالهای آزاد داخل سلولی را به طور قابل توجهی افزایش می دهد این تمرینها با شدت بالا می توانند سطح آنزیم های سلولی– عضلانی موجود در گردش خون، آسیب پروتوپلاسم و نیز پاسخ التهابی حاد را در عضله افزایش دهند. اکسیژن مصرفی عضله های اسکلتی هنگام انجام این قبیل تمرینهای ورزشی صد تا دویست برابر بیشتر می شود. این امر منجر به عدم تعادل در هموستاز اکسیدانی- آنتی اکسیدانی، افزایش تولید رادیکالهای آزاد اکسیژن - ROS1 - هنگام تمرینهای سخت، می شود و سیستم دفاع آنتی اکسیدان بدن را به مبارزه می طلبد . - 24 - عنصر روی از مهم ترین عناصر کمیابی است که خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارد و کمبود آن تغییرات اساسی در کارکرد سیستم ایمنی ایجاد می کند.کمبود روی تصور می شود در ورزشکاران شایع باشد. ورزشکاران حرفه ای اغلب رژیم غذایی غیر معمول را به منظور افزایش کارایی خود اتخاذ می کنند. افزایش بیش از حد کربوهیدراتها و مصرف کم پروتئین و چربی ممکن است به مصرف روی کمتر از حد مطلوب در 90 درصد از ورزشکاران منجر شود.
مواد و روشها
این مطالعه، یک مطالعه بنیادی بوده و با توجه به اهداف و استفاده از نمونه های انسانی و عدم کنترل تمام متغیرهای مزاحم به روش نیمه تجربی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه تمرین و مکمل و گروه تمرین انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کاراته کاران نخبه مرد شهر اصفهان تشکیل دادند که 24 نفر از آنها که دارای سابقه ورزشی حداقل 10 سال و تمرینات منظم و برنامه ریزی شده به صورت 3 جلسه تمرین در هفته بودند، به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه تمرین همراه با مکمل - 12 نفر - ، و تمرین 12 - نفر - تقسیم شدند آزمودنیهای این مطالعه طبق تائید پزشک از سلامت جسمانی کامل برخوردار بودند. جلسه ی پیش آزمون با هدف سنجش وزن، قد، ترکیب بدن، انجام شد قد با استفاده از قد سنج، وزن با استفاده از ترازو، درصد چربی و ترکیب بدن با استفاده از تحلیل گر ترکیب بدن اندازه گیری شد. برای اندازه گیری قد آزمودنیها بدون کفش و جوراب در کنار دیوار می ایستاد طوری که پشت آزمودنی به دیوار چسبیده بود و وضعیت سر او طوری بود که رو به رو را می دید، سپس طول قد به متر اندازه گیری و ثبت می شد. وزن آزمودنی ها با استفاده از ترازوی دیجیتال SECA با حساسیت 0.1کیلوگرم، ساخت کشور آلمان بدون کفش، با حداقل لباس اندازه گیری شد. برای جلوگیری از تاثیرات مخل رژیم غذایی بر پاسخ های ایمنی به فعالیت از آزمودنی ها خواسته شد دریافت مواد غذایی در روز قبل از اولین مرحله ی آزمایش را ثبت کنند.
از هر آزمودنی در طول دوره تحقیق دو بار خونگیری پیش آزمون - قبل از شروع تمرینات - و پس آزمون - در پایان 8 هفته - به عمل آمد نمونه خون اول، روز قبل از شروع تمرینات و در حالت ناشتا و نمونه ی دوم 24 ساعت پس از اتمام آخرین جلسه ی تمرینی در حالت ناشتا گرفته شد. همچنین از آنجا که هدف تحقیق حاضر بررسی آثار مکمل زینک بر روی فرایند التهاب طی یک دوره زمانی 8 هفته ای بود نمونه خونی دوم پس از گذشت 24 ساعت گرفته شد تا آثار حاد آخرین جلسه تمرین تقریبا از بین برود و بدن ورزشکار تقریبا به حالت اولیه برگردد. آزمودنیهای این تحقیق به دو گروه تجربی که تمرینات ورزشی را همراه با مصرف مکمل زینک - 220mg - سولفات روی 4 تا 6 روز در هفته و گروه تمرین که همان
