بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مقایسه تأثیر مصرف یک دوره مکمل گلوتامین بر توان بی هوازي کشتی گیران نخبه خرم آباد انجام گرفت. بدین منظور، 30 کشتی گیر نخبه شهر خرم آباد با میانگین سن 23/3±3/3 - سال - ، میانگین وزن 73/6±7/2 - کیلوگرم - و میانگین قد - 172/8±4/8سانتیمتر - به روش داوطلبانه انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه 15 نفري تجربی - مصرف مکمل گلوتامن و تمرینات رایج کشتی - و گروه کنترل - تنها تمرینات کشتی - تقسیم شدند .
بارگیري مکمل گلوتامین به مدت 10 جلسه - روزانه 0/3 گرم مکمل به ازاي هر کیلوگرم وزن بدن و به مدت پنج روز مصرف شد - انجام گرفت. 24 ساعت قبل از شروع پژوهش و 24 ساعت پس از آخرین جلسه بارگیري مکمل، توان بی هوازي دو گروه، با آزمون وینگیت - 30 ثانیه - محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون t وابسته و مستقل، با استفاده از نرم افزارspss ویرایش 16 بررسی شد. نتایج نشان داد که مصرف مکمل گلوتامین باعث افزایش معنی دار در توان بی هوازي گروه تجربی شد - . - P = 0/036
مقدمه
پیشرفت وبهبود رکوردها، تکنیک ها و تاکتیک هاي ورزشی دریک صدسال گذشته نشانه گسترش و بسط آگاهی هاي علمی ودانش محققین ومربیان ورزش است. یافته هاي علمی دراین زمینه، درتنظیم و اجراي برنامه هاي تمرینی قهرمانان ورزشی نقش مهمی رابرعهده داشته اند. ازآن جایی که هر روز رکورد تازه اي در رشته هاي مختلف ورزشی در مسابقات جهانی وبازي هاي المپیک به جاگذاشته می شود، متخصصین فیزیولوژي ورزشی برنامه هاي متعددي را براي تعیین حداقل و حداکثر محرك هاي موثر در پیشرفت عملکرد ورزشکاران مورد آزمایش قرارمی دهند. چراکه، علاوه بر عوامل وراثتی و برنامه و روش هاي تمرینی، استفاده از مکمل هاي غذایی و ورزشی نیز سهم تعیین کننده اي در عملکرد ورزشی دارند. با این وجوداطلاعات کمی در مورد میزان مطلوب مصرف این مکمل ها و برتري هرکدام بر دیگري جهت رسیدن به بهترین سطح عملکرد وجوددارد
یکیاز مکمل هاي ورزشی که اخیراً مورد توجه ورزشکاران قرار گرفته است، گلوتامین می باشد. گلوتامین یکی ازفراوانترین اسید آمینه آزاد بدن انسان است و50 تا60 درصدکل ذخایر اسید آمینه آزاد در عضله اسکلتی و حدود20درصد ذخایر اسیدهاي آمینه پلاسما را تشکیل می دهد - - 4؛ و منبع اصلی آن عضلات اسکلتی می باشد جایی که از آن به جریان خون رها شده و به بافت هاي مختلفی منتقل می شود
گلوتامین با نقش تنظیمی چندین فرایند خاص در سلول شناخته شده است، از جمله متابولیسم بدن - مانند سوخت اکسیداتیو، پیش ماده گلوکونئوژنز و پیش ماده لیپوژنز - ، براي سلامتی سلول - آپوپتوز1، تکثیر سلول - ، تجزیه و سنتز پروتئین، توده پروتئین انقباضی، پتانسیل اکسایش وکاهش، انفجار تنفسی2، مقاومت انسولینی3، ترشح انسولین و سنتز ماتریکس خارج سلولی - 4 - ECM نقش دارد - . - 10 همچنین گلوتامین درانتقال نیتروژن ازعضوي به عضو دیگر درگیر است و بطور مستقیم بر تعادل ساخت پروتئین وتجزیه آن تاثیرگذار است
از آنجا که گلوتامین فراوان ترین اسید آمینه آزاد بدن است و 50 تا 60 درصد کل اسیدهاي آمینه آزاد در عضلات اسکلتی و حدود 20 درصد ذخایر اسیدآمینه پلاسما را تشکیل می دهد، جهت هموستاز - شامل تعادل مایعات، PH و تنظیم حرارت بدن و ضربان قلب - و عملکرد مطلوب تعدادي از بافت هاي بدن بویژه سیستم ایمنی و روده ها ضروري است - . - 5 اکبرنژاد و همکاران، در پژوهش خود، تاثیر مصرف مکمل هاي گلوتامین و کراتین بر عملکرد ورزشی کشتی گیران نخبه پس از یک دوره کاهش وزن حاد را بررسی کردند. نتایج تحقیق وي نشان داد که در گروه گلوتامین توان بی هوازي کشتی گیران افزایش اندك داشت. همچنین در گروه ترکیبی گلوتامین + کراتین نیز تحمل لاکتات افزایش پیدا کرد.
کشتی ورزش بومی کشور ما است که در برخی کشورهاي دیگر نیز با تفاوت هاي اندکی مورد توجه قرار گرفته است و این موضوع سبب شده این رشته ورزشی در زمره یکی از پرطرفدارترین ورزش هاي بازي هاي المپیک قرار گیرد. به همین دلیل همه ساله مسابقات مختلفی در سطوح کلی و بین المللی در این رشته ورزشی در کشور ما و برخی کشورهاي دیگر برگزار می گردد. یکی از مقررات این رشته ورزشی شرکت ورزشکار در چندین رقابت سنگین و فشرده در یک روز بوده که با توجه به ماهیت سیستم هاي انرژي رسانی در این رشته ورزشی - اسید لاکتیک و فسفاژن - ، نیاز به بازسازي سریع ذخایر انرژي از دست رفته پس از هر مسابقه دارد.
با توجه به قوانین فعلی رشته ورزشی کشتی، که ورزشکار مجبور است در روز مسابقه چندین مسابقه پرفشار را به انجام برساند و همنین باتوجه به زمان محدود پس از وزن کشی تا شروع مسابقه، یافتن زاهبردهایی براي جلوگیري از کاهش توده خالص بدن و سایر آثار منفی که در اکثر کشتی گیران بدنبال کاهش وزن سریع قبل از مسابقه حادث می شود و نیز بازسازي ذخایر انرژي و تولید توان بیشتر و حفظ آن براي وهله هاي بعدي فعالیت، براي ورزشکارانی که وزن کم می کنند، بویژه کشتی گیران، اهمیت ویژه اي دارد.
از سوي دیگر، همواره، براي محققین، مربیان و ورزشکاران کشتی، مهم بوده که دوره بازگشت به حالت اولیه - ریکاوري - را از طریق دوباره سازي و ترمیم ذخایر ATP از دست رفته، تسریع ببخشند تا ورزشکار خیلی زود، ذخایر از دست رفته انرژي را باز یابدتا خللی به اجراي او وارد نگردد. حال آنکه، تغذیه مناسب و اصولی در جهت نیل به اهداف عنوان شده بسیار با اهمیت است. با وجود اینکه استفاده از مکمل هاي غذایی انرژي زا مثل گلوتامین توسط ورزشکاران، چندین سال است که در حال انجام است
هنوز تمامی جوانب وحوزه عملکردآن بخوبی روشن نیست و مطالعات و پژوهشهاي فراوان دیگري مورد نیاز است. تأثیراتمکمل سازي کراتین و گلوتامین - همانطور که قبلاَ هم ذکر شد - بر روي ظرفیت هوازي و سیستم قلبی عروقی نیاز به مطالعات و بررسی بیشتري دارد. آثار جانبی مفید و مضر آن، هنوز حاوي نکات مبهم و ناشناخته بسیاري است. آثار مصرف این مکمل بههمراه انجام تمرینات مقاومتی، با وزنه تمرینی و سایر تمرینات، تا حدودي توسط پژوهشگران مختلف در این رشته مورد شناسایی قرار گرفته، اما همانطور که گفته شد هنوز مجهولات زیادي در مورد مصرف این مکمل ها، آثار آن بر روي بدن انسان و ارجعیت هرکدام بر دیگري وجود دارد.
با توجه به قوانین فعلی کشتی که ورزشکار می بایست چندین مسابقه ي پرفشار و سنگین را در یک روز به انجام برساند و همچنین تمرینات شدیدي که کشتی گیران به منظور بهبود عملکرد ورزشی خود انجام می دهند. یافتن راهبردهایی براي حفظ تندرستی و سلامت ورزشکار و جلوگیري از پیامدهاي نامطلوب مسابقات و تمرینات شدید بر بدن ورزشکاران الزامی است. همین طور مصرف مکمل هاي غذایی که بتواند پس از فعالیت هاي شدید، عملکرد طبیعی سیستم هاي فیزیولوژیکی بدن از جمله سیستم ایمنی را حفظ کند نیز نقش مهمی در موفقیت کشتی گیران دارد. پس بدون شک انجام چنین تحقیقات کاربردي می تواند دورنماي جدیدي در خصوص استفاده از مکمل هاي ورزشی براي پیشگیري از معضلات ورزش قهرمانی بگشاید و در آگاهی ورزشکاران درباره ي مصرف مکمل ورزشی و پیامدهاي آن مؤثر باشد.
با توجه به مطالب فوق، تحقیق حاضر با هدف، بررسی تأثیر مصرف یک دوره مکمل گلوتامین بر توان بی هوازي کشتی گیران نخبه خرم آباد انجام خواهد شد.
روش شناسی تحقیق
روش تحقیق حاضر نیمه تجربی و از نظر هدف کاربردي است. نمونه آماري تحقیق، شامل 30 کشتی گیر نخبه خرم آباد بوده که به صورت داوطلبانه در این طرح پژوهشی شرکت و پس از همسان سازي به دو گروه 15 نفري کنترل و تجربی تقسیم شدند. متغیرهاي مستقل در تحقیق حاضر شامل مصرف یک دوره مکمل گلوتامین و متغیر وابسته، توان بی هوازي می باشد.
بارگیري مکمل گلوتامین به مدت 10 جلسه براي هر دو گروه انجام گرفت. و به این صورت بود که روزانه 0/3 گرم مکمل به ازاي هر کیلوگرم وزن بدن و به مدت پنج روز مصرف می شد. از آنجا که مصرف مکمل گلوتامین به همراه انجام تمرینات ورزشی، به ویژه تمرینات مقاومتی است و به طور معمول ورزشکارانی که به ورزش هاي قدرتی می پردازند، از این مکمل استفاده می کنند، ازاین رو در طرح حاضر آزمودنی ها به همراه بارگیري مکمل ها در طول اجراي پروتکل به اجراي تمرینات روزانه کشتی خود با شدت بالا نیز می پرداختند. به عبارت دیگر در طول اجراي پروتکل که شامل 10 روز مصرف مکمل گلوتامین بود، ورزشکاران تمرینات کشتی خود را به طور مداوم و با شدت زیاد انجام می دادند. 24 ساعت قبل از شروع پژوهش و 24 ساعت پس از پایان بارگیري مکمل، از آزمودنی ها آزمون توان بی هوازي اخذ شد.
ارزیابی توان بی هوازي - آزمون وینگیت 30 ثانیه - :
آزمون وینگیت30 ثانیه براي اندازه گیري توان بی هوازي اوج، میانگین، حداقل، و شاخص خستگی در آزمون وینگیت 30 ثانیه، از چرخ کارسنج مونارك مدل 864 ساخت سوئد استفاده شد.
