بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی تاثیر پرایمینگ بذر با نانو کودهای آهن، کلسیم و روی بر صفات زراعی ذرت در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج در سال زراعی 92-93 بر روی ذرت رقم ماکسیما آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار به اجرا گذشته شد. پرایمینگ بذر در چهار سطح شاهد - بدون پرایمینگ - ، نانو کود آهن، نانو کود کلسیم و نانو کود روی تعیین شد. با توجه به نتایج پرایمینگ بذر در نانو کود روی باعث افزایش صفات کلروفیل برگ، وزن خشک ساقه و وزن علوفه خشک شده و تاثیر معنی داری را در صفات ارتفاع بوته و وزن خشک برگ نشان داده است. مقایسه میانگین اثر سطوح مختلف پرایمینگ بر صفت وزن خشک ساقه نشان داد که بیشترین وزن خشک ساقه در تیمار پرایمینگ بذر با نانو کود روی و کمترین وزن خشک ساقه در تیمار پرایمینگ بذر با نانو کود کلسیم میباشد.
کلمات کلیدی: ذرت، نانو کود، پرایمینگ.
مقدمه
جمعیت جهان به طور چشمگیری در حال افزایش میباشد و انتظار میرود در سال 2025 به 8 میلیارد نفر برسد . 6 این نشانگر آنست که جمعیت جهان نزدیک به 80 میلیون نفر در هر سال افزایش مییابد، پیش بینی میشود که جمعیت جهان اغلب در کشورهای در حال توسعه رخ میدهد در حالیکه مشکلات غذایی در حال حاضر مسئله ای جدی بوده و از طرفی فشار جمعیت بر خاکهای کشاورزی به منظور تامین غذا بالاست . 7کودهای شیمیایی علاوه بر تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه ممکن است سبب بروز مشکلات زیست محیطی نظیر ورود نیترات و فسفات به منابع آبهای سطحی و زیرزمینی باشد. آلودگی کادمیم توسط کودهای فسفره به عنوان یکی از اصلی ترین منبع افزایش آن در خاک به شمار میرود که به طور کلی وجود کادمیم در محصولات برای انسان و دام سمی است .
1نانو کودها جهت مرتفع کردن مشکلات استفاده از کودهای شیمیایی به وجود آمدند که به طور کامل جذب گیاه شده و کمبود عناصر را رفع میکنند. نانو تکنولوژی بر این اساس شکل گرفته که بعضی از ساختار در مقیاس نانو دارای خواص و رفتارهایی هستند که آنها را با همان ترکیب در اندازههای بزرگتر از خود نشان نمیدهند . 2ذرت گیاهی از خانواده غلات با دوره رشد نسبتا کوتاه و عملکرد بالاست که در سطح جهانی از نظر میزان تولید در واحد سطح بعد از گندم در رتبه دوم و از نظر سطح زیر کشت بعد از گندم و برنج مقام سوم را به خود اختصاص داده است. قدرت تطابق و سازگاری آن با شرایط اقلیمی گوناگون زیاد بوده و سهم آن در تامین غذای انسان 25-20 درصد و در تغذیه دام و طیور 75-60 درصد و به عنوان ماده اولیه جهت فرآوردههای صنعتی در حدود 5 درصد میباشد . 3
مواد و روشها
این آزمایش در سال زراعی 93-92 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج واقع در کیلومتر 10 جاده سنندج-کرمانشاه با عرض جغرافیایی 35 درجه شمالی و طول جغرافیایی 46 درجه شرقی و با 1393 متر ارتفاع از سطح دریا اجرا گردید.این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار به اجرا گذشته شد. اندازهی هر کرت اصلی 2 متر در 5 متر، اندازهی هر کرت فرعی 2 متر در 1 متر، فاصلهی تکرارها از یکدیگر 1 متر، فاصلهی کرتهای اصلی و فرعی از یکدیگر 50 سانتی متر، فاصلهی بین خطوط کاشت 65 سانتی متر، فاصلهی بین بذور 20 سانتی متر تعیین شد.
در این بررسی از بذر ذرت رقم ماکسیما استفاده گردید که گروه زودرس محسوب میگردد و طول دوره رویش آن 95-90 روز میباشد. پرایمینگ بذر در چهار سطح شاهد - بدون پرایمینگ - ، نانو کود آهن، نانو کود کلسیم و نانو کود روی تعیین شد که به مدت زمان 15 ساعت با غلظت 2 به - 1گرم به لیتر - انجام گرفت. صفات اندازه گیری در این آزمایش ارتفاع بوته، کلرفیل برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن علوفه خشک در نظر گرفته شد.برای مقایسه میانگینها از آزمون چند دامنه ای دانکن استفاده شد. برای انجام محاسبات آماری از نرم افزار آماری SAS و برای رسم نمودارها از نرم افزار EXCEL استفاده گردید.
نتایج
در نمودار 1 مقایسه میانگین اثر تیمارهای مختلف پرایمینگ بذر بر ارتفاع بوته نشان داده شده است. طبق نتایج به دست آمده بیشترین ارتفاع بوته مربوط به تیمار پرایمینگ با نانو کود روی و کمترین مقدار مربوط به تیمار پرایمینگ بذر با نانو کود آهن بوده است.
