بخشی از مقاله
چکیده
حفظ کیفیت میوه پس از برداشت و در طی انبارداري در صنعت میوه کاري مهم می باشد .این تحقیق به منظور مطالعه اثر پوترسین و اسانس نعناع برعمر انباري آلو رقم شابلون در آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 9 تیمار و3 تکرارصورت گرفت. تیمارها شامل پوترسین در سه سطح 2 mM - ، 1، - 0 واسانس نعناع نیز در سه سطح 450 ppm - ، 250، - 0 بودند.تیمارها به صورت غوطه وري به مدت 5 دقیقه اعمال گردیدند سپس میوه ها در سرد خانه اي با دماي 1˚c و رطوبت نسبی %85 به مدت دو هفته انبار شدند.
درصدکاهش وزن، آنالیز حسی - طعم، بافت و پذیرش کلی - ، مواد جامد محلول ، اسیدیته قابل تیتراسیون، شاخص طعم و pH فاکتورهاي مورد ارزیابی بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس اثر معنی دار نعناع و پوترسین با هم و نعنا ع به تنهایی را در تعدادي از صفات مورد ارزیابی نشان داد به طوري که میزان مواد جامد محلول در نعناع 450 ppm بعداز دو هفته با میزان 19/6 بیشترین و شاهد با میزان 16 کمترین مقدار را نشان دادند. همچنین در فاکتور شاخص طعم نعناع 450 ppm با میزان 14/79 نسبت به شاهد 8/63 اثر معنی داري را نشان داد. درصد کاهش وزن میوه ها اگر چه معنی دار نبود اما تیمار پوترسین 1 mM و نعناع صفرppm کمترین میزان کاهش وزن را نشان دادند. نتایج حاصله نشان دادکه هر تیماري به تنهایی یا درکنارتیمار دیگر بستهبه صفتمورد ارزیابیمی توانداثرمعنی داريرا ایجادنماید.
کلمات کلیدي: عمر پس از برداشت،پوترسین، اسانس نعناع،آلو
مقدمه
آلو با نام علمی یکی از میوه هاي مناطق معتدله و متعلق به خانواده می باشد. پلی آمین ها به عنوان عوامل ضد پیري و ضد تنش در گیاه و خصوصا در محصول برداشت شده و از طرف دیگر رقابتی بودن تولید آن ها با اتیلن باعث شده است که این ترکیبات به عنوان ترکیبات بسیار مهم براي افزایش عمر محصولات برداشت شده و حفظ کیفیت آن ها مطرح شوند . پلی آمین ها عمر پس از برداشت و کیفیت میوه را از طریق کاهش از دست دادن آب، مواد جامد محلول واسیدیته قابل تیتراسیون ومحافظ تمیوه در برابرآسیب سرمازدگی و صدمات مکانیکیرا بهبودمی بخشند یکی از اثرات مهم تیمار برون زاد پلی آمین ها طی انبارداري سبزي ها و میوه ها،افزایش سفتی بافت میوه می باشد.
حفظ سفتی و جلوگیري از نرم شدن بافت در اثر تیمار با پوترسین در بسیاري از محصولات باغبانی از جمله آلوگزارش شده است.اسانس ها با دارا بودن خاصیت ضد میکروبی مانع رشد عوامل بیماري زا و افزایش عمر انباري می شوند، ضمن اینکه اثرهاي مضر زیست محیطی آن ها بسیار کمتر می باشد. اثر پوشش دهی با اسانس نعناع در میوه زرد آلو را بررسی کردند و بیان داشتند که پوشش نعناع در حفظ سفتی بافت، میزان ویتامین ث و مواد جامد محلول موثر بوده است - دانشور و همکاران، . - 1392 با توجه به اثرات مطلوب اسانس ها به عنوان محلول طبیعی وپوترسین به عنوان هورمون تاثیرگذار در مسیري پیري، در این تحقیق به صورت مستقل و تلفیقی، براي بهبود عمر انبارمانی و حفظ کیفیت میوه آلو صورت گرفته است.
مواد و روشها
میو هاي آ لو رقم شابلون از باغی واقع در شهرستان بابل زمانی که داراي اندازه و رنگ مطلوب بود برداشت شدند. میوه هاي پس از برداشت در جعبه هاي پلاستیکی در دماي آزمایشگاه جهت یکنواختی حرارتی چیده شدند و میوه هاي داراي شکلغیر طبیعیو عوارضفیزیکی حذف ومیو هايسالم و عارياززخم ولکهانتخاب گردیدند. آزمایشبه صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با9 تیمار و 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل پوترسین در سه سطح 2 ، - 0 و اسانس نعناع نیز در سه سطح 450 ppm - ، 250، - 0 بودند.
تیمارها از طریق غوطه ور نمودن میوه به مدت 5 دقیقه در محلول هاي از پیش تهیهشده، اعمالشدند. میوه ها پس ازانجامتیمار از محلولخارج شدو درسبد هایی ریختهشدند تا آبآن ها گرفتهشود. پس از 30 دقیقه میوه ها که تقریبا خشک شدند در ظرف هاي مناسب منتقل ودر یخچال با دماي 1˚c و رطوبت نسبی %85 به مدت دو هفته نگه داري شدند. فاکتورهاي مورد ارزیابی شامل درصد کاهش وزن، مواد جامد محلول، شاخص طعم، اسیدیته قابل تیتراسیون،آنالیز حسی - طعم، بافت و پذیرش کلی - و pH بودند که بعد از دوهفته انجام گردید.داده هاي آزمایش با استفاده از نرم افزار SAS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت و براي رسم نمودارها از نرم افزار اکسل استفاده شد. همچنین مقایسه میانگین صفات مورد بررسی با استفاده از آزمون LSD و درسطح احتمال5 درصدانجام شد.
نتایج و بحث
نتایج تجزیه واریانس حاصل از آزمایش بر اساس جدول - شماره - 1 نشان داد که پوترسین به تنهایی در طعم و پذیرش کلی و نعناع به تنهایی در درصد کاهش وزن و پذیرش کلی، همچنین اثر متقابل نعناع و پوترسین در فاکتورهاي pH، اسیدیته قابل تیتراسیون، شاخص طعم و آنالیز حسی - طعم و پذیرش کلی - اختلاف معنی داري داشت.نتایج حاصل از میانگین اثر متقابل غلظت بالاي نعنا نتایج مطلوبی را نشان دادند به طوري که بیشترین مقدار شاخص طعم با میزان14/79 نسبتبه شاهد8/63 اثرمعنی داريرا نشان داد.
تیمار ها
درصد کاهش وزن میوه اگر چه اثر معنی داري را نشان نداد اما بین تیمار ها اختلاف دیده می شود به طوري که کمترین درصدکاهش وزن مربوطبهپوترسین1 mM و نعناع صفرppm بودهاست. نتایجبه دستآمده بانتایجآزمایشی که بر روي میوه ي آلو انجام شده بود مطابقت دارد به طوري که افزایش مواد جامد محلول و pH با استفاده از تیمار هورمونی به همراه کاهش اسیدیته قابل تیتراسیون را نشان داد . همچنین تغییرات pH، اسیدیته قابل تیتراسیون، مواد جامد محلول و میزان کاهش وزن بسته به نوع رقم در آلو و زرد آلو بسیار متغیر بوده و می تواند تحت تاثیر زمان انبار داري بسته به نوع رقم تغییراتی را نشان دهد.
