بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق جریان انرژی بر اساس نسبت سهم انرژی ورودیهای مختلف به باغ و به دست آوردن شاخص های متداول در بحث انرژی در تولید دو رقم آلو - آلو قطره طلا و آلو شابلون - در سطح باغداران شهرستان شهریار مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور مقدار و نوع نهاده های به کار رفته در مراحل مختلف تولید و نیز مقدار محصول تولید شده بررسی گشته و با استفاده از فرمولها و ضرایب ویژه، به مقادیر معادل انرژیهای مصرفی و تولیدی تبدیل و سپس شاخص های انرژی محاسبه گردید.
همچنین در این تحقیق تابع تولید کاب داگلاس برای تعین یک رابطه ریاضی بین نهاده های مصرفی و محصول تولیدی مورد استفاده قرار گرفت و تحلیل حساسیت نهاده های مصرفی انجام شد . داده های مورد نیاز برای انجام این تحقیق برای هر محصول به صورت پرسش نامه ای از 100 باغدار که به صورت تصادفی انتخاب شدند به دست آمد .
نتایج نشان داد، میانگین کل انرژی مورد نیاز برای تولید آلو قطره طلا و آلو شابلون به ترتیب 192652/55 و 168783/97 مگاژول بر هکتار بوده و انرژی الکتریکی که در عملیات آبیاری مصرف می شود، بیشترین سهم مصرف انرژی را برای هر دو محصول به خود اختصاص داده است. همچنین سهم انرژی های تجدید ناپذیر نسبت به انرژی های تجدید پذیر در تولید هر دو محصول به صورت معناداری بیشتر بود . نتایج تحلیل حساسیت نهاده ها نشان داد که تولید هر دو محصول حساسیت بیشتری را نسبت به انرژی کارگری دارند.
مقدمه
در کشاورزی، ثبات یک پدیده نادر است بدین جهت نیاز به مطالعه در جهت پیش بینی و شناخت تغییرات و تطبیق با آن امری مستمر و دائمی می باشد. کسب اطلاعات و متعادل ساختن و تطبیق دادن سازمان واحد کشاورزی با شرایط تازه، مسئله اصلی واحد تولید کشاورزی را تشکیل می دهد . در سال های اخیر کشاورزی با سرعت شگفت انگیزی پیشرفت کرده است و به همین دلیل چگونگی تولید محصول را تحت الشعاع قرار داده است . مدیریت واحد کشاورزی نیاز به تجزیه و تحلیل منطقی هنگام برخورد با مسائل دارد که ابزار آن استفاده از اصول اقتصادی که در طی سالیان دراز ابداع شده است می باشد و جمع آوری آمار در زمینه چگونگی فعالیت های که در طی سالیان گذشته در واحد کشاورزی انجام گرفته است و تجزیه و تحلیل آن ،که منبع اطلاعاتی با ارز شی را تشکیل میدهد
محمدی و همکاران - 2010 - طی مطالعه ای، رابطه بین عملکرد و انرژی نهاده ها و تحلیل اقتصادی برای محصول کیوی در استان مازندران بررسی کرده و برای تخمین یک مدل مناسب بین عملکرد و انرژی نهاده ها از تابع تولید کاب داگلاس استفاده کردند . نتایج نشان داد که انرژی مصرفی در تولید محصول کیوی 30285/62 مگاژول بر هکتار بوده و همچنین بازده انرژی در تولید کیوی 1/54 می باشد.
رفیعی و همکاران - 2010 - به مطالعه رابطه بین عملکرد و انرژی نهاده ها در تولید محصول سیب در استان تهران پرداختند. نتایج نشان داده که برای تولی د سیب میزان 42819/25 مگاژول بر هکتار انرژی نیاز است . همچنین بازده انرژی برای تولید سیب 1/16 به دست آمد. آن ها برای ایجاد یک رابطه ریاضی بین عملکرد و انرژی نهاده ها از تابع تولید کاب داگلاس استفاده کردند . نتایج نشان داد که انرژی نهاده های نیروی کارگری، کوده ای شیمیایی، کود دامی، الکتریسیته و آبیاری بر روی عملکرد سیب تاثیر معنی دار داشته است .
مواد و روش ها
محدوده جغرافیایی انجام پژوهش شهرستان شهریار در استان تهران و محدوده زمانی جمع آوری اطلاعات اوائل تیر ماه لغایت اواخر آذر ماه سال 1389 می باشد که دادهها برای فصل زراعی 1388-89 جمع آوری شده است.
دراین تحقیق نهاده های مورد مصرف برای تولید آلو شامل نیروی کارگر، سوخت بنزین، کود شیمیایی، کود دامی، سم، الکتریسیته و آبیاری می شد. برای تبدیل این نهاده ها به هم ارز انرژی آن ها از جدول هم ارز های انرژی برای تولید محصولات کشاورزی استفاده شد.
نسبت بین کالری گرمائی محصولات خروجی - Eou - و کل انرژی صرف شده در عوامل تولید - Ein - است، فاقد واحد میباشد و مقدار انرژی به دست آمده به ازای هر واحد مصرف انرژی برای تولید را نشان می دهد.
بازده خالص انرژی یا انرژی خالص تولیدی تفاضل بین انرژی ناخالص تولید شده و کل انرژی مورد نیاز برای تولید است. در فرآیند کشاورزی واحد NEG وابسته به واحد تولید است - مثلا مگاژول در هکتار - .
یکی از انواع تابع تولید که در مطالعات مختلف مربوط به تولید محصولات کشاورزی همانند سایر صنایع کاربرد زیادی داشته و دارد، تابع کاب - داگلاس است. یکی از علل استفاده از این نوع تابع، سهولت تفسیر نتایح حاصله است. در واقع این تابع اجازه می دهد که به سادگی نوع بازده نسبت به مقیاس، کارایی عوامل تولید و نیز حساسیت جانشینی بین آن ها و حساسیت تولید آن ها را تعیین کرد.
در حالت کلی برای برآورد ضرایب تابع تولید کاب - داگلاس ابتدا باید از طریق لگاریتم گیری آن را به یک رابطه خطی تبدیل نمود. که به صورت رابطه - - 3 میباشد
در ادامه به بررسی رابطه بین عملکرد و انرژی نهاده ها پرداخته میشود. متغیرهای مستقل، انرژی نهاده ها و متغیر وابسته، میزان عملکرد محصول در هکتار می باشد. متغیرهای مستقل شامل انرژی سوخت، انرژی الکتریسیته، انرژی کود، انرژی آبیاری، انرژی کارگری، انرژی سم در بررسی رابطه بین انرژی نهاده ها و عملکرد است.
برای تخمین توابع مورد نظر ابتدا تمام متغیرهای مستقل وارد معادله شده، سپس متغیرهای مستقل کم اهمیت از مدل خارج میشوند.
