بخشی از مقاله
چکیده
امروزه گردشگری، یکی از بزرگترین بخشهای اقتصادی در بسیاری از کشورها به شمار میرود. همچنین گردشگری به عنوان یکی از بزرگترین صنایع در جهت ایجاد درآمد و ارتقاء رشد و توسعهی اقتصادی بسیاری از کشورها تبدیل شده و رشد آن تغییرات اجتماعی و اقتصادی زیادی را به دنبال داشته است.
این تحقیق به دنبال بررسی تأثیر گردشگری بر اشتغال در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی - - OIC در بازه زمانی 2013-2009 با استفاده از روش پانل دیتا میباشد.نتایج به دست آمده نشان داد که لگاریتم درآمدهای حاصل از گردشگری تأثیر مستقیمی بر لگاریتم نرخ اشتغال در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی - - OICداشت. و نیز لگاریتم اندازه دولت و لگاریتم تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی تأثیر مستقیم و معنی دار بر لگاریتم نرخ اشتغال دارد.
مقدمه
امروزه توسعه گردشگری در تمامی عرصهها چه در سطح ملی و منطقه ای و چه در سطح بینالمللی مورد توجه برنامه ریزان دولتی و شرکتهای خصوصی قرار گرفته است ؟بسیاری از کشورها به صورت فزایندهای به این حقیقت پی بردهاند که برای بهبود وضعیت اقتصادی خود باید ابتکار عمل به خرج دهند و در صدد یافتن راههای تازه ای برآیند ؟ آگاهی از اینکه گردشگری منبع درآمد ارزی بسیار مناسب و قابل ملاحظه ای در اختیار اقتصاد یک کشور قرار میدهد باعث شده است که گردشگری مفهومی بسیار گسترده در ابعاد مختلف اقتصادی اجتماعی و فرهنگی پیدا کند و به عنوان یک صنعت تلقی شود
بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد اشتغال رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی میدانند ؟اگرچه در مناطق مختلف شرایط متفاوت است اما گردشگری همواره عامل مهمی برای توسعه اقتصادی به حساب میآید - ابراهیمی و خسرویان،. - 1386 در حال حاضر گردشگری پیش از هر فعالیت دیگری در جهان، حرکت سرمایه و انتقال پولها را در مقیاسهای محلی، منطقهای، ملی و بینالمللی موجب میگردد و هزینههای گردشگری به مراتب سریعتر از تولید ناخالص ملی و صادرات جهانی کالا و خدمات رشد مییابد؛ از این رو اکثر کشورهای جهان به گردشگری که مواد اولیهی آن طبیعت زیبا و متنوع، آداب و رسوم، پیشینه تاریخی و فرهنگ است به عنوان بهترین راه رسیدن به اهداف خویش مینگرند
از سوی دیگر، تأثیر گردشگری بر میزان اشتغال کشورها، افزایش درآمد ارزی، رونق صنایع داخلی، گسترش همکاریهای بینالمللی و مهمتر از همه، ارتقای سطح زندگی و معیشتی مردم و بسیاری دیگر از عوامل پیش برندهی اقتصادی، موجب شده است تا نگرش کشورهای دنیا به مرز آن تغییر یافته و به عنوان یکی از مهمترین نیروهای محرک توسعهی اقتصادی، جایگاه مهمی در سیاستگذاری دولتها پیدا کند
توسعه صنعت گردشگری به ویژه برای کشورهای در حال توسعه که با معضلاتی همچون میزان بیکاری بالا محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه هستند از اهمیت فراوانی برخوردار است ؟اقتصاد ایران نیز اتکای شدیدی به درآمدهای نفتی دارد و متغیرهای کلان اقتصادی با پیروی از قیمتهای جهانی نفت در طول زمان دچار نوسان شدیدی میشوند ؟روند حاکم بر متغیرهایی مانند تولید ناخالص ملی سرمایه گذاری ناخالص درآمد سرانه و غیره در سه دهه اخیر اقتصاد ایران به روشنی نشان دهنده این موضوع است ؟از این رو به منظور تنوع بخشیدن به منابع رشد اقتصادی و درآمدهای ارزی و همچنین ایجاد فرصتهای جدید شغلی در کشور و کشورهای همسایه صنعت گردشگری از اهمیت فراوانی برخوردار است ؟
مبانی نظری پژوهش در دهههای گذشته توریسم سهم عمد های از موفقیت اقتصادی شهرها و پویایی اجتماعی آنها را سبب شده است و به همین دلیل، بسیاری از شهرها در جهان به سمت ترقی و بهبود وضعیت این صنعت گام برداشتهاند . - Albalate, 2008 - Bell, نخستین دلیل توجه به صنعت گردشگری در اغلب کشورها، بهرهمندی از منافع اقتصادی آن است .از آن جایی که بخشهای اقتصادی مثل زنجیر به هم متصل بوده و حرکت و رونق در یک بخش، بخشهای دیگر را نیز به حرکت و توسعه وادار مینماید
گردشگری نیز به عنوان فعالیتی فرا بخشی، آثار مستقیم و غیرمستقیمی در اقتصاد کشورها خواهد گذاشت. افزایش درآمد و کاهش فقر از مهمترین عوامل توسعهی اقتصادی هر کشور محسوب صنعت گردشگری میتواند تأثیر مهمی بر افزایش اشتغال، میشود .به نظر اوه - 2005 - 1 درآمدهای مرتبط با مکانهای اقامتی و نیز درآمدهای دولتی کشور داشته باشد .به لحاظ اقتصادی، درآمد حاصل از جهانگردان خارجی برای هر کشوری در حکم صادرات محسوب میشود و وجود درآمدهای ارزی ناشی از گردشگری را میتوان در کنار صادرات سایر کالاها و خدمات منظور نمود
توسعه ی توریسم از دو روش مستقیم و غیرمستقیم بر درآمد سرانه تأثیرگذار میباشد .جنبهی مستقیم آن مربوط به حالتی است که با ورود گردشگر خارجی به داخل مرزهای یک کشور تقاضا افزایش یافته و با فروش محصولات مورد نیاز گردشگران، درآمد نیز افزایش خواهد یافت .بخش اعظم دلارهای حاصل از گردشگری صرف خدمات، پرداخت دستمزد خدمتکاران، راهنمایان گردشگری و افراد دیگری میشود که در ازای خدمتشان محصولات مشهودی تولید نمیکنند
همچنین ورود گردشگران، علیرغم درآمدهای ارزی ناشی از آن، تراز تجاری2 و همچنین سرمایهگذاریهای جدید را بهبود میدهد و به صورت غیرمستقیم و از طریق ضریب تکاثری بر درآمد ملی تأثیر میگذارد - افقه و نامور، . - 1386 در واقع هرچه تعداد ورود گردشگران خارجی به یک کشور بیشتر باشد و ارز بیشتری برای اقامت طولانی صرف شود، به همان نسبت بر آن جامعه و درآمدهای ارزی آن تأثیرگذار است - پرتویی، . - 1387 از این رو، به ماهیت کاربری صنعت گردشگری میتوان به عنوان یک راه حل برای مقابله با بحران بیکاری، کاهش نابرابری و همچنین مبارزه با فقر نگریست
بنابراین صنعت گردشگری میتواند از طریق بهبود اقتصاد محلی، افزایش فرصتهای شغلی، بهبود سرمایهگذاری، توسعه و هزینههای زیرساختها، افزایش درآمد مالیاتی و سایر موارد بر رشد و توسعهی اقتصادی تأثیرگذار باشد - کریگ4،. - 2001 مزایای اصلی صنعت توریسم برای یک ناحیه و یا یک کشور، اقتصادی میباشد .گردشگری فرصتهایی را برای ایجاد شغل و افزایش درآمد در سطح محلی، شهری، ملی و حتی بینالمللی فراهم مینماید .ورود یک گردشگر به یک شهر یا کشور، مخارجی را در آن ناحیه برجای میگذارد که دیگر بخشهای اقتصادی نیز از آن بهر همند میشوند
بر اساس سازمان جهانی توریسم پنج محور عمده را برای اندازه گیری اثرات اقتصادی صنعت توریسم پیشنهاد میکند: الف - صنعت توریسم سه نوع اشتغال را در اقتصادهای ملی و محلی ایجاد میکند - - Mathieson & Wallکه به شرح زیر است:
